Datum:           17 november 2014

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie): Voorzitter. Het Deltafonds loopt tot 2028 en het Deltaprogramma tot 2050. Het gaat vaak om investeringen die 100 jaar meegaan. Om goede keuzes te maken tussen kortetermijnaanpassingen en langetermijninvesteringen moeten we vooruitkijken. Ik ben blij dat de minister bereid is om zo nodig voor specifieke projecten uitzonderingen op de looptijd tot 2028 in overweging te nemen. Verder gaat de minister in 2015 de looptijd van de fondsen verkennen. Is zij bereid de resultaten uiterlijk op Prinsjesdag 2015 naar de Kamer te sturen?

De Kamer heeft aangedrongen op een integrale oplossing voor de sluis Kornwerderzand. De minister komt nu terug met een bredere keersluis, die ook nog eens binnen het budget zou passen. Dat klinkt mooi, maar hoe is het mogelijk dat deze keersluis eerder nog 20 miljoen duurder was? Klopt het dat de minister het project opnieuw aan het doorrekenen is? Wat gaat de minister doen als de keersluis niet binnen het budget van 65 miljoen past?

De bredere keersluis is pas nuttig als ook de doorvaart van de brug is verbreed. Dit voorziet de minister echter pas na 2028. Is de brug niet eerder aan vervanging toe?

Kan de minister verklaren waarom de brug niet in het reguliere inventarisatieprogramma voor natte kunstwerken is meegenomen? Het lijkt de ChristenUnie, gezien de ouderdom en gezien het besluit dat de minister gaat nemen over de keersluis, juist nu van belang om een goed inzicht te hebben in de technische staat van de brug. De ChristenUnie wil heel graag een eerlijke vergelijking tussen de verschillende varianten. De minister vergelijkt nu het integraal vervangen van brug en sluizen met het alleen realiseren van een nieuwe keersluis. Wij vinden dit geen gelijkwaardige vergelijking. Uiteindelijk moet de brug toch ook vervangen worden. Is dat per saldo niet duurder? De regio wil bijdragen aan een integrale oplossing maar heeft nog geen bod op tafel gelegd, omdat er eerst een gezamenlijk gedragen kostenvergelijking op tafel moet liggen. De ChristenUnie roept de minister daarom op, deze vergelijking nu snel te maken en te proberen voor 26 februari overeenstemming te bereiken. Op die datum moet namelijk de Europese subsidieaanvraag voor TEN-T worden ingediend.

Ruimtelijke aanpassing aan de klimaatverandering is meer dan een defensieve strategie. Door te sleutelen aan het watersysteem kunnen ook natuur en recreatie verbeteren, alsmede de kwaliteit van het cultuurlandschap. De ChristenUnie roept de minister op om conform het advies van het College van Rijksadviseurs vast te leggen hoe de ruimtelijke kwaliteit van het Deltaprogramma kan worden geborgd. Ik zie in het Deltaprogramma veelbelovende aanzetten tot projecten met een ruimtelijke plus, zoals de verkenning "Grebbedijk als deltadijk?" en het project "Holwerd aan Zee". De provincies moeten daarbij hun rol als gebiedsregisseur oppakken. Daar mag ook een bijdrage van de provincies tegenover staan. Een rivierverruiming kan immers een impuls zijn voor de regio, maar is ook duurder dan de klassieke dijkverhoging. Rivierverruiming levert echter ook een besparing op voor dijkonderhoud en is vaak meer toekomstvast.

Ik vind het goed dat er een rijksbijdrage is van 200 miljoen euro, maar is dit genoeg? Zal dit geld niet al voor een groot deel nodig zijn voor de bypass Varik-Heesselt? Wat blijft er dan nog over aan rijksgeld voor andere rivierverruimingsprojecten, zoals bij Brakel of IJsselpoort? Is de minister bereid om, als de bodem van die 200 miljoen in zicht is, een deel van het resterende programmabudget te reserveren voor meerkosten van rivierverruiming en zo nodig voor de deltadijk tussen Rhenen en Wageningen?

Ik denk dat het nodig is dat er ook snel duidelijkheid komt over de nieuwe veiligheidsnormen, zodat de dijken snel op grond van de nieuwe normen kunnen worden getoetst. Wanneer krijgt de Kamer het wetsvoorstel met de nieuwe normen?

De ChristenUnie is niet enthousiast over het plan inzake de Sleeuwijksedijk bij Werkendam. Het gaat om woningen, een kerk en een begraafplaats die alle mogelijk verdwijnen. Het is mooi dat er nu onderzoek naar alternatieven plaatsvindt, ook in overleg met de provincie. Ook hier is snel duidelijkheid nodig. Wat de ChristenUnie betreft gaan het plan en de ruimtelijke reservering van tafel.

We kunnen de normen wel aanscherpen, maar hoe zit het met Duitsland? Dijkring 48 gaat tot ver over de grens. We kunnen dijken wel versterken, maar dan moet de achterdeur in Duitsland net zo sterk zijn. Zal Duitsland ook met nieuwe normen en plannen komen?

Bij de begroting heb ik een amendement ingediend voor 1 miljoen extra voor lokale adaptatieplannen. De staatssecretaris van I en M zei toen dat er geld wordt gestopt in voorbeeldprojecten. Dat is mooi, maar dat is voor de koplopers. Hoe gaat de minister de concrete ambitie uit het Deltaprogramma bereiken dat alle gemeenten in 2017 een kwetsbaarheidsanalyse doen en een lokaal adaptatieplan maken? De lokale klimaatagenda gaat door, maar waar is het geld hiervoor in de begroting? Omdat deze vragen nog niet zijn beantwoord, handhaaf ik het amendement dat ik samen met collega Van Veldhoven heb ingediend. Ik wijs daarbij ook op de adviescommissie Water, die stelt dat gemeenten meer aandacht moeten besteden aan de gevolgen van een eventuele overstroming, dat er meer aandacht nodig is voor de herstelfase en dat er resultaateisen aan de rampenbeheersing moeten worden gesteld. Wat doet de minister met dit advies? De ChristenUnie pleit voor een krachtige watertoets in de Omgevingswet.

Het zal u niet verbazen, voorzitter, dat mijn laatste punt over medicijnresten in afvalwater gaat. Ik ben erg teleurgesteld over de voortgang op dit vlak. Vorig jaar heb ik hierover een ronde tafel georganiseerd en er veel vragen over gesteld. Er was en is een brede roep om regie door het Rijk. De minister is echter nog steeds in gesprek met de farmaceutische industrie. Wanneer komt er nu eindelijk eens resultaat, bijvoorbeeld dat de minister samen met de industrie een fonds opzet voor een breed onderzoek naar de effecten van geneesmiddelen op het milieu, en dan niet alleen voor specifieke medicijnen? Wanneer is er een oplossing voor apothekers die willen fungeren als verzamelpunt voor klein chemisch afval, maar niet willen worden aangeslagen voor deze inzameling aangezien ze puur het gat opvullen dat gemeenten laten vallen?

Ik heb nog een aangehouden motie over normering. Waarom gaan we daar geen onderzoek naar doen? Is het niet nodig dat er een breed plan van aanpak komt om al deze punten te adresseren? Dat is mijn appel.

Collega's hebben vragen gesteld aangaande zoetwater en aangaande de slappe bodem. Vanwege de tijd kan ik daar nu niet op ingaan, maar ik ben heel benieuwd naar de antwoorden van de minister op deze vragen.

Minister Schultz van Haegen-Maas Geesteranus: Voorzitter, ik heb een verhelderende vraag. Mevrouw Dik doelde op een motie over normering. Welke motie is dat?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie): Ik heb het nummer van de motie niet bij de hand, maar …

Minister Schultz van Haegen-Maas Geesteranus: Wat is de strekking?

De voorzitter: We zoeken het op.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie): De strekking is dat er onderzoek gedaan moet worden naar de mogelijkheid van een norm voor medicijnresten in afvalwater.

De voorzitter: En ik denk dat die op nul moet worden gezet.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.