Datum:            25 november 2013

De heer Segers (ChristenUnie): Voorzitter. Dat was een boeiend interruptiedebatje. Ik vond het enigszins teleurstellend dat oprechte belangstelling voor de voorstellen van de D66-fractie werd verward met debattrucjes. Het was oprechte belangstelling. Wij gaan er vast nog verder over spreken in het debat over de toekomstverkenning.

Wij zitten in een soort interbellum. Wij hebben net de wetgeving gehad over afslanking van het publieke bestel, bezuinigingen en halvering van de bezuinigingen. De toekomstverkenning ligt voor ons. Daarover gaan wij ook spreken. Het is de staatssecretaris tot nu toe gelukt om iedere keer een breed draagvlak te creëren voor de besluitvorming die hij voorlegt. Dat is knap maar ook noodzakelijk. De publieke omroep is immers van iedereen en voor iedereen. Mijn vraag aan de staatssecretaris is of dat het uitgangspunt blijft bij zijn verdere inzet voor het publieke bestel.

Als dat zo is -- en daar ga ik eerlijk gezegd vanuit -- is het belangrijk te weten waar de ChristenUnie-fractie staat. Wij staan onverminderd voor een onafhankelijke, brede, extern pluriforme publieke omroep. Die omroep is dan het geheel van verschillende in de samenleving gewortelde omroepverenigingen, meervoud dus. De publieke omroep draagt bij aan de overdracht van kennis en waarden en geeft ruimte aan het maatschappelijk debat. Deze brede taakopdracht, waarbij pluriformiteit een belangrijke pijler is, is wat ons betreft het uitgangspunt bij de discussie van volgend jaar.

Recent is een onderzoek gedaan naar onmisbare merken. Daaruit bleek dat 68% van de bevolking niet zonder het NOS Journaal kan. Dat zal collega Bosma geschokt hebben, maar dat feit is op tafel gelegd. Dat bleek ook nog eens een stijging ten opzichte van eerder onderzoek. Opvallend was dat de commerciële omroep op de ranglijst is gedaald. Verder was het opvallend dat niet alleen de NOS werd genoemd, maar ook Nederland 1 en 2. Ik zie dat als een compliment voor de publieke omroep.

In de lijst stond ook Uitzending Gemist. Het is duidelijk dat Uitzending Gemist gaat veranderen. In de beantwoording van de schriftelijke vragen van collega Verhoeven staat dat het misschien mogelijk blijft om heel veel programma's gratis aan te blijven bieden. Er zullen echter ook programma's verdwijnen uit dat gratis aanbod.

Het huidige systeem zal dus veranderen, maar in zijn beantwoording suggereert de staatssecretaris dat er niet zo heel veel verandert. Zou het niet veel eerlijker zijn om toe te geven dat dat wel zo is? En, zo heb ik al tegen de heer Huizing gezegd, als wij van de omroep vragen om zich aan te passen om meer te kunnen verdienen, is het misschien ook wel zo logisch om de omroep daar de ruimte voor te geven.

Ik heb twee vragen over de brief over pers en journalistiek. Ten eerste is een aantal opmerkingen gemaakt over distributieapparaten. Er heeft zich een aantal problemen voorgedaan met bijvoorbeeld de bezorging door illegalen. Dat heeft geleid tot boetes. In de brief staat dat er maatregelen zijn genomen die dat moeten voorkomen. Nu is er een brief vanuit de sector gekomen waarin staat dat dat probleem nog steeds op tafel ligt. De sector vindt dat de Inspectie SZW nog steeds geen duidelijkheid heeft gegeven over de vraag welke aanvullende maatregelen genomen moeten worden, zodat men niet meer verwijtbaar handelt. Wat mij betreft moet die duidelijkheid er snel komen, want bij elk incident hangt de krant een boete van €150.000 boven het hoofd. Ik nodig de staatssecretaris uit om volstrekte helderheid te scheppen.

Een tweede punt is de grote zorg over de kaalslag onder regionale media, zeker bij de kranten. Vanuit democratisch oogpunt is dat een ramp. Raadsvergaderingen die plaatsvinden zonder dat er ooit nog een journalist op de tribune zit om de democratische besluitvorming met een kritisch oog te volgen. Waarom is het belang van diversiteit en adequate informatievoorziening wel een reden voor overheidsinmenging en financiering van landelijke radio en tv, maar geen reden voor steun aan regionale kranten? Ik pleit niet voor directe subsidiëring. De staatssecretaris is terecht terughoudend, maar ik vraag hem wel of er een taboe is op indirecte steun. Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan distributie. Ik deel de terughoudende opstelling van de staatssecretaris, maar tegelijk mag een vitale democratie ook wat waard zijn. Wat voor mogelijkheden ziet hij op dit punt?

Het punt van de NICAM-leeftijdsclassificatie is al aangekondigd door collega Heerma. In de game-industrie werkt zelfregulering heel goed. Men heeft zelf de handschoen opgepakt en er is een classificatie tot stand gekomen. Dat werkt goed. Met de decembermaand en veel aankopen in aantocht is dat een goede zaak voor ouders en jongeren die willen weten wat zij in huis halen. Wat mijn fractie betreft wordt een volgende stap gezet naar het digitale media-aanbod. Het NICAM heeft samen met de Britse kijkwijzer een programma ontwikkeld, You Rate It. De wijsheid wordt bij gebruikers gelegd om te beslissen of een bepaald digitaal aanbod de classificatie 12-plus of 16-plus zou verdienen. Het NICAM zegt dat dat mogelijk is en dat de techniek daarvoor bestaat. Zou het geen goede zaak zijn om dat verder te ontwikkelen en het NICAM daarvoor de ruimte te geven? Het NICAM ontwikkelt momenteel een pilot met Italië, Duitsland en andere Europese landen. Wil de staatssecretaris in gesprek gaan met het NICAM om dit op te pakken?

Ik durf er eigenlijk niets over te vragen, maar na de warme aanmoediging van collega Bosma heb ik toch nog een vraag over Dokter Corrie. De NTR zendt educatieve programma's uit -- dat is prachtig -- en doet dat "met respect voor mensen en hun waarden", zo staat te lezen op de site. Nu is er een petitie aangeboden, ondertekend door 8.000 ouders die bezorgd zijn over de manier waarop dit item is vormgegeven. Collega Voordewind heeft er vragen over gesteld. De staatssecretaris zegt dat hij daarover niet met de NTR gaat spreken. Uit een poll van RTL blijkt echter dat 40% van de respondenten die zorg deelt. Als de NTR een programma wil maken met respect voor mensen, hun waarden en hun zorgen, is er dan ook respect voor deze mensen en waarden? De staatssecretaris wil niet in gesprek met de NTR, maar wil hij wel in gesprek met deze ouders, niet alleen met het oog op dit programma maar ook met het oog op een brief die hij voornemens is te gaan schrijven over seksuele voorlichting op scholen? In dat kader zou het wellicht raadzaam zijn om het gesprek met die ouders aan te gaan.

De heer Bosma (PVV): Ik weet niets van Dokter Corrie maar ik ben wel heel blij met de opmerkingen van de heer Segers, net zoals ik blij ben met de opmerkingen van de heer Verhoeven. In deze commissie werd in het verleden namelijk nogal eens gepiept als ik op programmatitelniveau kritiek leverde op de linkse staatsomroep. Dan werd er altijd gezegd dat ik niet mocht praten over Paul de Leeuw of over dat programma. De heer Segers heeft dat ook verschillende keren gezegd. Nu levert hij op programmatitelniveau kritiek op een programma van de staatsomroep. Ik feliciteer hem met het feit dat hij taboedoorbrekend bezig is en vraag mij af of wij dit in de toekomst van de fractie van de ChristenUnie vaker mogen verwelkomen.

De heer Segers (ChristenUnie): Ik hoop in dit land nog veel taboes te kunnen doorbreken. De heer Bosma heeft ongetwijfeld gehoord dat ik het onmiddellijk abstraheer. Het gaat namelijk om de taakopdracht van de NTR en om mensen en hun waarden. Met deze casus heb ik iets aangegrepen om een breder punt te maken. Ik heb dat graag gedaan en ik moedig collega Bosma aan om, als hij inderdaad een titel noemt of zoals wij gewend zijn een tv-week recenseert, te proberen dat wat te abstraheren en te komen tot een breder punt.

De heer Bosma (PVV): Abstraheren is my middle name. Ik doe niet anders, want ik abstraheer het altijd naar de Mediawet die van alles voorschrijft over het journalistieke niveau en de objectiviteit van de staatsomroep. De staatsomroep heeft daar echter totaal geen boodschap aan. Hij komt nu zelfs met een zender die wij beter PvdA 1 kunnen noemen, want die komt vol met socialistische VARA-programma's die de zegeningen van de Partij van de Arbeid gaan verkondigen. Dan is er nog De Wereld Draait Door van de socialistische VARA en straks aan het eind Pauw & Witteman van SP-stemmer mijnheer Pauw en PvdA-coryfee mijnheer Witteman. Dat abstraheer ik naar de Mediawet. Het is heel fijn dat ik nu de heer Segers aan mijn kant vind en dat wij voortaan gewoon op programmatitelniveau kunnen praten over programma's van de staatsomroep. Ik hoop dat wij dat in de toekomst nog vaker zullen doen.

De heer Verhoeven (D66): Toen ik net als voorbeeld de Champions League noemde, viel de heer Segers bijna van zijn stoel. Hij ging allerlei vragen stellen en zei ook dat ik dit eigenlijk niet mocht voorstellen omdat het veel te concreet was. Maar in zijn inbreng begint hij ook over een programma, namelijk Dokter Corrie. Waarom mag het wel gaan over Dokter Corrie en niet over de commerciële waarde van de publieke omroep? Kan hij mij dat uitleggen of moet ik dat ook abstraheren?

De heer Segers (ChristenUnie): Ik probeerde in het begin van mijn betoog de heer Verhoeven al duidelijk te maken dat hij, als een collega oprecht geïnteresseerd is en vragen stelt over een voorstel dat in de media is gedaan, dat misschien ook kan opvatten als een vraag uit oprechte interesse en niet als een debattrucje. Dat was namelijk de perceptie van collega Verhoeven, maar ik stelde de oprechte vraag welke criteria de D66-fractie aanlegt om het ene wel en het andere niet te willen. Dat is mij niet duidelijk geworden, ook niet na de vele vragen die zijn gesteld. Mijn vraag hier is of de staatssecretaris in gesprek wil gaan met deze ouders.

De heer Verhoeven (D66): De heer Segers heeft mij overtuigd van zijn oprechte interesse in Dokter Corrie.

De voorzitter: Dat is mooi. Ik wil u erop wijzen, mijnheer Segers, dat u nog één minuut hebt voor uw tweede termijn. Misschien is het wijs om die te bewaren voor die tweede termijn, maar dat laat ik over aan u.

**

De heer Segers (ChristenUnie): Ik heb nog één zin, op het gevaar af dat ik opnieuw een interruptie van de heer Bosma en de heer Verhoeven uitlok. Er zijn verschillende incidenten geweest met racistische opmerkingen bij RTL. Ik vraag de staatssecretaris niet om op programmaniveau te reageren, dus om  met RTL te gaan praten. Het zijn heel pijnlijke incidenten geweest. Ik nodig de staatssecretaris uit om hierop een korte reflectie los te laten. De grenzen van het fatsoen moeten in acht worden genomen.

De heer Bosma (PVV): Nu zakt mijn broek helemaal af, hoe laag kun je gaan! Eerst moest Dokter Corrie gevierendeeld worden en nu moet de staatssecretaris commentaar leveren op commerciële, niet-gesubsidieerde, dus vrij van staatsbemoeienis zijnde programma's! Dat is toch te gek voor woorden! Waar zijn wij hier mee bezig? Gaan wij straks elke opmerking van Gordon bespreken?

De voorzitter: Mijnheer Bosma …

**

De heer Bosma (PVV): Gaan wij Linda de Mol recenseren? Mijnheer Segers, waar bent u mee bezig?

De heer Segers (ChristenUnie): Ik vraag de staatssecretaris niet zozeer om politiek in te grijpen. Soms kan een morele oproep of een reflectie effect hebben op iets wat wij allemaal hebben kunnen constateren, namelijk het feit dat een aantal mensen over de schreef is gegaan en dat dit pijnlijke incidenten heeft opgeleverd. Enige reflectie daarop zou kunnen helpen. Nogmaals, ik vraag niet om politiek in te grijpen, maar wel om wellicht een moreel appel te doen.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.