Waar de televisiedebatten van de lijsttrekkers nog wel eens willen stranden in soms felle persoonlijke aanvallen, blijven de drie Zwolse Tweede Kamerleden in deze verkiezingstijden kiezen voor eendracht. ‘Je merkt het aan de mensen in het land. De meesten willen veel liever echt inhoudelijk met je in gesprek’, klinkt het. En die ruimte is er ook, tijdens de campagnebezoeken die de Kamerleden in het hele land afleggen.



De drie Zwolse Kamerleden - van links naar rechts - Eddy van Hijum (CDA), Co Verdaas (PvdA) en Arie Slob (ChristenUnie) op het station van Zwolle, op het punt van vertrek naar Den Haag. Foto FREDDY SCHINKEL


Want - natuurlijk - moeten ook Van Hijum, Verdaas en Slob zich onderwerpen aan het campagneregime. Had een vorig gesprek, eind 2005, met het trio nog plaats in lunchroom Blocks - in het hartje van de stad - nu is de locatie de stationsrestauratie: deze weken hebben de politici nog meer dan anders te maken met een strak schema. Het vertrek van de twaalf-voor-een- trein naar Den Haag betekent het einde van het gesprek. ‘Krankzinnig’, beschrijft Slob de hectiek. ‘Dat bedoel ik positief, hoor. Maar het vraagt veel.’ Slob maakte al drie keer eerder een landelijke verkiezingscampagne ‘van binnenuit’ mee. Voor Verdaas en Van Hijum is het de eerste keer. Overigens, laat Van Hijum aantekenen, mág een campagnedebat ook best fel zijn. ‘Er worden toch kwesties aangesneden die er toe doen.’

Waar de drie zich echter aan storen is de ‘clash’ van CDA en PvdA waar steeds op aangestuurd lijkt te worden. ‘Onze kracht is dat we samen optrekken, dat spreekt burgers toch echt meer aan dan elkaar vliegen af te vangen.’

De chemie tussen de drie lokale Kamerleden is al vaker beschreven. Maar aan dit driemanschap dreigt na de verkiezingen van 22 november een einde te komen. Verdaas staat op een 41ste plaats op de kandidatenlijst van de PvdA, waar de laatste peilingen flink wat zetels lager uitkomen. ‘Het is raar om in een afhankelijke positie te zitten. Hoewel dat natuurlijk wel weer betrekkelijk is als je ziet welke sociale problemen er in Nederland zijn’, reageert Verdaas. Die verder niet veel woorden vuil wil maken aan zijn relatief lage positie. Zijn collegae kunnen zich feller uitspreken. Slob (nummer 2 van ChristenUnie): ‘Ik zat in 2002 in dezelfde situatie als Co. Dat hij door de partij niet hoger is gezet kan niet komen door zijn inzet. Haalt Co het niet, dan doet dat natuurlijk ook wat met ons. In onze samenwerking zijn we alle drie een factor van belang’. Van Hijum, op een ‘veilige’ 20ste plek bij het CDA, onderschrijft dat. Zowel de ChristenUnie-man als de CDA’er komt tot een opmerkelijk stemadvies. Lachend: ‘U moet natuurlijk niet op de PvdA stemmen. Maar als u dat toch doet, stem dan vooral op Co’.

Slob zit, als tweede man van zijn partij, in een comfortabeler positie. Eventuele regeringsdeelname lonkt, een ministerspost voor Slob is een optie. Nog niet voor de Zwollenaar zelf: ‘Dat is nu nog te prematuur. Ik waag me absoluut niet aan dat soort hersenspinsels. Maar ik merk wel dat de ChristenUnie interessanter is geworden voor de mensen en de media. We hebben nog nooit zoveel aanvragen gehad als de laatste weken. We kunnen nu zelfs eens ‘nee’ zeggen’, zegt Slob gekscherend.

Het zijn soms lastige dilemma’s. Verdaas, met zijn band John-Boy & the Waltons een niet onverdienstelijke rockmuzikant, werd gevraagd als pauzenummer voor het RTL-debat tussen Bos en Balkenende. Een gegarandeerd miljoenenpubliek, waarvan een aantal de Zwolse politicus op 22 november net dat extra zetje hadden kunnen geven. ‘Maar het voelde niet goed. Dus heb ik het niet gedaan’, vertelt Verdaas. Media-aandacht gaat meer en meer een rol spelen, ook in het leven van de Zwollenaren. Slob constateert dat het ‘citatenregister’ - met alle mediavermeldingen - steeds belangrijker wordt. Van Hijum: ‘Als je er een week niet in voor komt vragen collegae je of je nog wel aan het werk bent’.

Hoe krom de verwording van de politiek en de media soms is, blijkt wel als het trio gevraagd wordt naar de politieke prestatie waarop ze het meest trots zijn, dit jaar. Verdaas aarzelt: ‘Op mijn initiatief is een doorbraak bereikt, die echter niemand zal aanspreken. Kortweg komt het erop naar dat gemeenten sneller tot onteigening over kunnen gaan als grond niet ontwikkeld wordt’. Een prestatie omdat erdoor te krijgen, laat Slob aantekenen. Maar Verdaas kiest toch voor een aansprekender kwestie: de uitreiking volgende maand van de Zilveren Woonladder - een ministeriële onderscheiding voor huisvestingsprojecten voor dak- en thuislozen. Een groep waar Verdaas zich al jaren sterk voor maakt.

Slob zet in op zijn onderwijsportefeuille: ‘De algemene verlaging van schoolkosten voor ouders was een jarenlang proces, waar dit jaar concrete resultaten op bereikt zijn. Zo is het lesgeld geschrapt en is er inmiddels een kamermeerderheid om de kosten van schoolboeken aan te pakken’.

Van Hijum, ten slotte, noemt de ‘no-riskpolis’ die er is gekomen en werknemers moet stimuleren (meer) jongeren in dienst te nemen: bij absentie wordt een deel van de onkosten dan vergoed. ‘Zwolle heeft het - met veel andere gemeenten - net geïntroduceerd. Ik verwacht er veel van’, zegt Van Hijum.

Gedrieën wordt nog de N35 genoemd, de weg tussen Zwolle en Almelo. Die staat eindelijk op de agenda in Den Haag, onder meer door vereende inspanningen van de Zwolse Drie. ‘Nu is het aan de regio zelf om daar iets zinnigs mee te doen. De kaders zijn er.’

Zelfs in verkiezingstijd treden de drie Zwolse Tweede Kamerleden nog eendrachtig naar buiten. Of ‘zelfs’...: juist tijdens deze campagne is het goed om te laten zien dat samenwerking wérkt. Betogen Eddy van Hijum (CDA), Co Verdaas (PvdA) en Arie Slob (ChristenUnie).

Bron: De Stentor, door Serge Westerdiep