Datum:           17 juni 2015

Mevrouw Schouten (ChristenUnie): Voorzitter. We hebben al vaker gezegd dat de komende Ecofin-Raad waarschijnlijk een memorabele vergadering zal worden. Dat geldt voor deze minister in het bijzonder, al was het maar omdat tijdens die vergadering ook de brieven zullen worden besproken die zijn ingediend over het voorzitterschap van de eurogroep. Dat zal in ieder geval al een memorabel punt zijn.

Los daarvan is Griekenland natuurlijk het grote issue. Wij hebben al heel veel data gehad die allemaal deadlines waren en er komt weer een nieuwe datum aan: 30 juni. Het spel is hier al heel vaak besproken. Ik zou datgene wat er nu gaande is, bijna ongehoord willen noemen. De Grieken zijn alle partijen die bezig zijn om te kijken wat nodig is om Griekenland binnen de eurozone te houden, tot het uiterste aan het tarten, gewoon om hen te tergen en om toch hun eigen zin door te drijven. Wij hebben al vaker gezegd dat de situatie in Griekenland niet eenvoudig is. De armoede is groot en er gaan veel zaken niet goed in Griekenland. We hebben ook al vaker gezegd dat het geven van steeds maar nieuwe leningen niet de oplossing is. We moeten naar andere oplossingen gaan kijken. Ik wil hier ook zeggen dat het dan wel de Grieken zou sieren als ze een bepaalde houding zouden aannemen die het met elkaar zoeken naar een oplossing bevordert. Ik krijg niet de indruk dat dat nu het geval is.

De oplossing die nu steeds gezocht wordt vanuit de eurogroep, is ook niet de oplossing. Dat hebben wij al vaker gezegd en dat hebben we nu ook al heel vaak gezien. Wat ons betreft, zou Griekenland beter af zijn buiten de eurozone. De Grieken krijgen dan de mogelijkheid om de munt te devalueren en kunnen zo zelf hun eigen economie weer op orde krijgen. En ja, dat betekent ook dat de landen die het geld geleend hebben, dat geld waarschijnlijk niet terug zullen krijgen. Dat hebben wij er ook steeds bij verteld. Dat is het complete verhaal, maar dat is misschien de prijs die je moet betalen voor het steeds maar blijven doormodderen dat nu al jaren gaande is.

Wij hebben vorige keer nog over het kadaster gesproken. Ik weet nog dat een van de eerste opmerkingen over Griekenland was, dat het geen kadaster had. Dat is vijf of zes jaar geleden. Er is gewoon te weinig gebeurd. Wij zien geen mogelijkheid meer voor de Grieken om binnen de eurozone verder te kunnen.

Dat gezegd hebbende, hoor ik dit kabinet alleen maar zeggen dat het wil dat de Grieken wel binnen de eurozone blijven. Maar daar zijn in het verleden wel een aantal voorwaarden aan gesteld. Gelden die nog steeds? Ik noem allereerst de IMF-betrokkenheid. Het IMF is de afgelopen week weggelopen van de tafel. Dit kabinet heeft steeds gezegd dat een deal alleen maar mogelijk is als het IMF erbij betrokken is. Geldt dat ook voor deze laatste 7,2 miljard die uitgekeerd zouden moeten worden? En wat vindt de minister van het pleidooi van het IMF voor schuldkwijtschelding? Het IMF stuurt daar nu zelf op aan, maar wij horen alle eurolanden zeggen dat dat niet het geval is. Acht deze minister het onmogelijk dat er een deal komt waarin schuldkwijtschelding is opgenomen of zegt hij: ik wil daar wel ruimte voor laten? Het is goed als we daar nu duidelijkheid over krijgen.

Ook over de rol van de ECB is hier al het een en ander gezegd. Ik sluit me daarbij aan. Griekenland wordt nu eigenlijk kunstmatig in de lucht gehouden door de ECB. Wat vindt de minister daarvan? Ik weet dat hij zal zeggen dat hij niet over de ECB gaat, maar het feit dat de ELA steeds weer mogelijkheden en ruimte biedt voor de Grieken, geeft de Grieken tegelijkertijd de mogelijkheden en de ruimte om steeds maar weer allerlei afspraken te traineren. Daar vindt de eurogroep op een gegeven moment toch ook iets van? Wat vindt de minister hiervan?

Ik heb voorts nog een vraag over de inhoud van het pakket. Het ging net over de pensioenen. Acht de minister het ook mogelijk dat er een ander pakket komt, waarin bijvoorbeeld de pensioenen niet meer worden meegenomen maar er wel andere hervormingen tegenover staan? Dat was steeds zijn lijn, maar ik hoor nu toch dat er van allerlei kanten, vanuit de voormalige trojka, wordt aangestuurd op het aanpakken van de pensioenen. Ik hoor op dit punt graag duidelijkheid.

Ik heb nog een korte vraag over het Four Presidents' Report. Het ligt er nog niet, maar er is wel een soort van inzet van Nederland. Daarin vallen me twee dingen op. Het is fijn dat er niet wordt aangestuurd op steeds meer centralisering richting de Europese Commissie. Maar dat lijkt toch ook een beetje een tegenstrijdig geluid te zijn. Er wordt immers ook aangekoerst op een betere benutting van het huidige mandaat van de Europese Commissie ter naleving van het SGP en de landenspecifieke aanbevelingen. Wij hebben onlangs een aanbeveling gekregen over onze hypotheekmarkt, namelijk dat de afbouw van de hypotheekrenteaftrek versneld zou moeten worden doorgevoerd. Nederland heeft zelf gezegd: dat gaan we niet doen; wij hebben een pad ingezet dat we nu gaan volgen. Dat was in mijn ogen een terechte reactie. Zou de inzet van Nederland kunnen betekenen dat we door de Europese Commissie toch gedwongen kunnen worden om de aanbeveling wel uit te voeren? Met andere woorden: als dit de lijn is van Nederland, vindt er dan toch geen sluipende overdracht van bevoegdheden plaats? Of zegt Nederland, zoals het altijd heeft gezegd en wat ons betreft blijft zeggen: het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) is de norm; daar moeten de landen zich aan houden, maar hoe zij dat doen, is aan de landen zelf?

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.