Bijdrage van ChristenUnie Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber als lid van de vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu aan een algemeen overleg met minister Schultz van Haegen-Maas Geesteranus van Infrastructuur en Milieu en staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu

Onderwerp:   MIRT

Kamerstuk:    34 000 – A   

Datum:           2 juli 2015

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie): Voorzitter. Afgelopen maanden is een aantal mooie besluiten genomen, zoals over het Zuidasdok in Amsterdam, de N35 Nijverdal-Wierden, de N33 in Groningen en de verlenging van de Calandspoorlijn in het Rotterdamse havengebied. Ook komen steeds meer projecten gereed. De ChristenUnie heeft niet alle projecten gesteund, maar het is goed om te zien dat er hard wordt gewerkt aan een betere bereikbaarheid binnen ons land. Natuurlijk blijven er wensen en daarom maak ik een rondje door Nederland.

De ChristenUnie is blij dat de Ruit Eindhoven definitief niet doorgaat. De Kamer heeft duidelijk uitgesproken dat het geld naar andere Brabantse projecten moet gaan, waaronder de A67 en de A58. De minister doet in haar brief geen uitspraken over het geld. Wanneer komt er duidelijkheid? De ChristenUnie wil dat knopen snel worden doorgehakt. Is de voorkeursbeslissing A58 Breda-Eindhoven al klaar? Neemt de minister dit jaar besluiten over een snelle uitvoering van maatregelen op de A67 tussen Eindhoven en Asten?

Hoe staat het met de verbreding van de A27? Ik verwijs naar de motie-Kuiken c.s. die niet alleen het knelpunt op de A27 betreft, maar waarin expliciet gevraagd wordt om de aanleg van de toekomstige treinverbinding tussen Utrecht en Breda niet onnodig duur te maken. Door de A27 slim in te passen, kunnen op die spoorlijn honderden miljoenen euro's worden bespaard. De ChristenUnie vraagt of de minister het haar opvolgers mogelijk wil maken om die lijn te realiseren. We hebben het over de verre toekomst, maar regeren is vooruitzien. Pas de plannen voor de A27 aan nu het nog kan en start een MIRT-verkenning voor de spoorlijn. Graag krijg ik een reactie.

Er wordt drie maanden extra genomen voor de besluitvorming over de A13/A16 bij Rotterdam. Gezien de optelsom van de snelweg, de hogesnelheidslijn en het vliegveld wil de ChristenUnie een goede inpassing. Graag krijg ik een reactie van de minister op de petitie van de deelnemers aan de gebiedstafels, die zeer teleurgesteld zijn. Zij zijn van mening dat alle goede ideeën van tafel zijn geveegd en dat de burgerparticipatie een wassen neus is. Kan de minister onderbouwen dat de Code Maatschappelijk Participatie in dat project volledig is gevolgd?

Waarom neemt de minister niet wat extra tijd voor de Blankenburgverbinding, vraag ik mede namens GroenLinks. Op verzoek van de Kamer heeft de minister onderzocht of een kanteldijk voor de waterveiligheid wel nodig is. Dit is niet het geval. Dit plaatst alle discussies over de tunnel van de afgelopen jaren in een heel ander perspectief. De minister doet het onderzoek af met de opmerking dat ze een variant zonder kanteldijk niet meeneemt, omdat die duurder is en omdat de landschappelijke meerwaarde gering is. Daarmee doet ze geen recht aan deze kwestie. Het conceptrapport is niet eens aan de Kamer gestuurd. Juist de variant zonder kanteldijk biedt veel meer inpassingsmogelijkheden. De ChristenUnie wil dat de variant zonder kanteldijk in het verdere besluitvormingsproces wordt meegenomen. Leg die variant voor aan de markt en toets bij de gunning niet alleen op de prijs maar ook op de inpassing. Ik hoop op een toezegging van de minister, anders dien ik op dit punt een motie in.

Ik vraag de minister serieus te kijken naar het verlengen van de Aalkeettunnel tot aan de Hoekse Lijn waardoor het open karakter van de polder beter gespaard blijft.

Er loopt een MIRT-onderzoek naar de A9 tussen Badhoevedorp en Alkmaar. Is de minister bereid om daarin expliciet een aansluiting van de N208 mee te nemen, zodat Velserbroek en Haarlem beter worden ontsloten?

De minister wil op de A12 bij De Meern de snelheid verhogen naar 130 km/u. Echt alle gemeenten langs deze weg zijn hiertegen. De luchtkwaliteit verslechtert en de geluidsoverlast neemt toe. De minister blijft wellicht net onder de wettelijke normen, maar ook dan treden gezondheidseffecten op. De ChristenUnie vraagt het ontwerpverkeersbesluit daarom in te trekken.

Met betrekking tot de Ring Utrecht wil de ChristenUnie dat eerst de Noordelijke Randweg wordt aangepakt. Mijn fractie blijft grote vraagtekens zetten bij de verbreding van de A27 bij Amelisweerd. Is die gezien de verkeersprognoses noodzakelijk? Zijn de kosten per kilometer niet veel te hoog? Ook deze vragen stel ik mede namens GroenLinks. Volgens de minister zijn er oplossingen voor de risico's met de folieconstructie. Hoe duur zijn die? Klopt het dat de oplossingen theoretisch zijn? Voor zover ik weet is er sinds 2013 niets meer over gepubliceerd. Is er nu een oplossing? Kan de minister alle rapporten daarover openbaar maken? Zegt zij toe dat zij alleen een ontwerptracébesluit (OTB) neemt als er een gegarandeerde oplossing is die qua risico beheersbaar is? Is de minister bereid naast de verbreding van de A27 tussen Houten en Vianen een fietssnelweg te realiseren, zodat fietsers elke dag kilometers minder hoeven om te rijden?

De ChristenUnie vraagt de minister om een onderzoek te starten naar de knelpunten met de doorstroming in de verkeersveiligheid bij het knooppunt A1/A30 bij Barneveld. Ik heb daar meerdere sprekers over gehoord en dat is heel fijn. Wil de minister oplossingen onderzoeken om de aansluiting toekomstbestendig te maken? Dat is extra van belang gezien de geplande werkzaamheden bij het knooppunt Hoevelaken. Het knooppunt A1/A30 dreigt straks een flessenhals te worden. Ik overweeg hierover een motie, maar gezien de brede oproep vanuit de Kamer hoop ik op een toezegging van de minister.

Neemt de staatssecretaris dit najaar een besluit over de kwartierdienst Valleilijn en over het project Randstadspoor Utrecht-Harderwijk?

Er ligt een mooi rapport over de kosten en baten van elektrificatie van regionale spoorlijnen. Voor de ChristenUnie staat vast dat we hierin stappen moeten zetten, te beginnen met de drukste lijnen, de Maaslijn, de lijn tussen Zwolle en Wierden en ook de lijnen Arnhem-Winterswijk en Groningen-Leeuwarden. Is het landelijke onderzoek van ProRail naar de invoering van 3 kV uiterlijk in september klaar? Wordt dit dit najaar meegenomen bij de herijking van spoorprojecten?

Ik eindig mijn rondje in het noorden. Friesland zet nog steeds in op een aquaduct vlak bij Joure. De provincie is bereid de kosten voor te financieren. Is de minister bereid hieraan mee te werken? Ik sluit mij aan bij de vragen over Kornwerderzand. Er is veel draagvlak vanuit de regio. De ChristenUnie hoopt op een spoedige oplossing.

Mevrouw Visser (VVD): Nadat ik de heer Bashir net heb horen pleiten voor meer asfalt, het versnellen van het aanleggen van asfalt en de verlaging van de belastingen moet ik een beetje bekomen. Ik ben het spoor bijster over het afwegingskader voor infrastructuur van de ChristenUnie. We hebben deze discussie ook bij de Algemene Beschouwingen gevoerd. Mevrouw Dik-Faber pleit voor allerlei spoorlijnen, maar vraagt bij asfalt steeds naar de kosten per kilometer. Heeft zij dat ook gedaan bij de Valleilijn en de elektrificatie? Bepaalt dit haar afwegingskader?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie): Ik herinner me de discussie heel goed. De ChristenUnie hecht aan een goede bereikbaarheid in ons land. Alle modaliteiten verdienen daarin een plek: niet alleen de auto, wat de VVD-fractie moet aanspreken, maar ook de trein, de fiets, de elektrische fiets en de wandelaar. Per locatie moet worden bekeken wat de meest logische investering is. Ik vraag me af of de investeringen die de coalitiepartijen, gehouden aan het regeerakkoord, voorstaan gezien het schaarse geld wel de slimste investeringen zijn. Ik snap dat er een verbinding als de Blankenburgtunnel komt, maar voor een project als de A27 bij Utrecht zijn er nieuwe verkeersprognoses. Die weg kost heel veel geld. Moet je dat daaraan uitgeven? Zijn er geen projecten die meer urgentie hebben? Ik wil de auto- en treingebruiker niet tegenover elkaar zetten. Daar doe ik niet aan mee. Beiden hebben een plek. Laten we bekijken waar het geld het nuttigst kan worden ingezet.

Mevrouw Visser (VVD): Mevrouw Dik-Faber moet hom of kuit geven. Zij spreekt bij de wegprojecten steeds over de kosten per kilometer en dat dingen te duur zijn. Tegelijkertijd pleit ze voor aanvullende onderzoeken of inpassingsmaatregelen die dingen duurder maken. Zij stelt nooit kritische vragen over andere modaliteiten. Zij vraagt nooit wat die per kilometer kosten. De TU Delft doet eens in de tien jaar onderzoek naar alle modaliteiten en zet die naast elkaar. Daarin kan mevrouw Dik-Faber zien wat de autogebruiker betaalt en wat die oplevert, en dat afzetten tegen de treinreiziger. Ik kan het niet volgen. Wat is nou het afwegingskader van de ChristenUnie? Als blijkt dat de kosten per kilometer voor bijvoorbeeld een Valleilijn of een spoorlijn naar Harderwijk hoger zijn dan de kosten per kilometer per auto, kiest de ChristenUnie daar dan voor?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie): Alle modaliteiten verdienen een plek. Het is niet eerlijk om de kosten per kilometer spoor af te zetten tegen de kosten per kilometer weg. Laten we kijken naar een exacte en eerlijke doorrekening waarin de vervoersbewegingen zijn opgenomen. We hebben het niet alleen maar over de aanleg van infrastructuur en meer asfalt, maar ook over de maatschappelijke winst. Mindervalide medemensen kunnen zich alleen per openbaar vervoer verplaatsen. Het openbaar vervoer is veelal schoner. Over die elementen hoor ik de VVD-fractie eigenlijk nooit. Onder deze minister wordt 130 km/u gereden op de A12. Omwonenden balen daar enorm van, want dat heeft milieu-impact. De NS, de grootste vervoerder op het spoor, rijdt binnenkort CO₂-neutraal. Dat is winst en daar moeten we ook naar kijken. Het voorstel van de VVD geeft geen eerlijke vergelijking. Als we dan vergelijken, kom dan met een maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) en neem de zachtere waarden zoals de winst voor de beperkte medemens en de milieuwinst daarin mee.

Mevrouw Visser (VVD): TU Delft maakt die vergelijking iedere tien jaar en stuurt die naar de Kamer. Ik maak bezwaar tegen het punt dat mevrouw Dik-Faber maakte, namelijk dat onze beperkte medemens alleen met het openbaar vervoer reist en dat de VVD daar geen oog voor heeft. Mevrouw De Boer heeft hierover moties ingediend. Iedereen verplaatst zich ook met de auto of men nu een beperking heeft of niet. Het is geen uitgemaakte zaak.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie): Ik heb samen met mevrouw De Boer voorstellen gedaan om de toegankelijkheid van het ov te verbeteren. Het is ingewikkeld om in een auto te stappen als je doof of blind bent. Geef het ov een eerlijke kans.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.