Datum:           23 februari 2017

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie): Voorzitter. De reportage in NRC Handelsblad van afgelopen zaterdag over de invoering van het pgb-trekkingsrecht en de publicaties in de dagen daarna geven een ontluisterend beeld van wat er is misgegaan. Budgethouders en hun zorgverleners zijn de dupe geworden van de chaos die ontstond. We hebben hier in deze Kamer, ook in commissiezaaltjes, daar veel over gedebatteerd. In het bijzonder wil ik het debat op 4 juni 2015 in herinnering roepen. Ik stelde toen de vraag of de Staatssecretaris erkent dat er inschattingsfouten zijn gemaakt en dat er onvoldoende geacteerd is om de problemen het hoofd te bieden. De Staatssecretaris antwoordde toen volmondig: ja. Hij kon ook niet anders, want er lag een vernietigend rapport van de Algemene Rekenkamer. De strekking van de artikelen in NRC was dus niet verrassend.

Het stoort mij nu dat de Staatssecretaris twee jaar later nog om sommige vragen heen draait. In de antwoorden op de Kamervragen lees ik vaak dat het een hectische periode was. Dat was het, maar intussen worden vragen niet beantwoord. Verder vind ik het niet goed dat er zo krampachtig wordt omgegaan met verslagen van de stuurgroep. Ik verwijs bijvoorbeeld naar het antwoord op de vragen 44 en 45 van D66. Daarin wordt verwezen naar een stuurgroepvergadering van 22 december over de actuele stand van zaken. Ik denk dat dat een belangrijke vergadering was. Waarom komt de Staatssecretaris niet gewoon naar buiten met het verslag van die bijeenkomst? Onder het mom van persoonlijke beleidsopvattingen wordt het afgeschermd, maar dit was geen brainstormmoment maar een cruciaal moment van een belangrijk en formeel besluitvormingsorgaan. Het was een belangrijk moment in het besluitvormingsproces. Dan kunnen toch ten minste de objectieve gegevens en conclusies worden gedeeld?

Had de Rekenkamer voor zijn onderzoek eigenlijk inzicht in al deze verslagen? Is naar de Rekenkamer wel volledige openheid van zaken gegeven?

In november 2016 zijn de controles weer aangezet. De Staatssecretaris zegt daarover dat het proces ordentelijk is verlopen. Zijn daarbij nog bijzondere dingen aan het licht gekomen ten aanzien van de rechtmatigheid van betalingen?

Er wordt nu gewerkt aan een nieuw budgethoudersportaal. Laten we hierbij alles op alles zetten om te voorkomen dat weer dezelfde situatie ontstaat. Over de brief van de Staatssecretaris ben ik niet tevreden. Er komt een nieuwe publieke organisatie, die «een centrale opdrachtgeversrol voor de uitvoering van het beheer» krijgt. Zolang deze organisatie er niet is, blijft het Ketenbureau PGB in positie. De Sociale Verzekeringsbank houdt een uitvoeringsrol. De regie ligt bij VWS. Waar blijft de budgethouder in dit hele verhaal? De budgethouder krijgt een zwaarwegende rol, maar wat is dat nou precies? Kan ik ervan uitgaan dat het programma van eisen voor het budgethoudersportaal gewoon blijft staan?

De ChristenUnie is er niet van overtuigd dat de nieuwe organisatie in het belang van de budgethouders is. De zorgkantoren en de gemeenten gaan hierin samenwerken, maar moeten nog steeds opdrachten geven aan de Sociale Verzekeringsbank voor de uitbetaling. Eigenlijk komt er een extra bureaucratische schakel bij in het proces, die alleen maar geld en tijd kost. Ik krijg de indruk – ik hoor het graag als het anders is – dat deze nieuwe publieke organisatie een oplossing is voor de touwtrekkende partijen, die er onderling niet uitkomen.

Ik kom tot mijn conclusie. De Staatssecretaris heeft continu het belang van de budgethouder en de zorgverlener op het oog gehad en dat is hem te prijzen. Maar als verantwoordelijke bewindspersoon moet hij ook knopen doorhakken op de momenten dat het erop aankomt en stoppen met het pleasen van alle partijen die aan tafel zitten. Eind 2014 heeft hij doorgepakt, maar had hij pas op de plaats moeten maken. Ik vraag hem nu wel door te pakken, in het belang van de budgethouder.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl