Datum:           16 februari 2017

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie): Voorzitter. Merijn Tinga, de Plastic Soup Surfer, verzamelde 55.000 handtekeningen. Mensen hebben genoeg van het zwerfafval. Maar liefst 50 miljoen kleine flesjes komen in ons milieu terecht, ieder jaar weer. Alle politieke partijen hier aanwezig hebben hun handtekening gezet onder een motie om daar wat aan te doen. De heer Smaling verwees al naar het dictum van de motie: in drie jaar tijd de hoeveelheid plastic flesjes in het zwerfafval met ten minste 90% verminderen. Is dit ook wat de Staatssecretaris wil?

Volgens de ChristenUnie is er maar één effectieve methode om dit te realiseren: statiegeld. Door de sterke lobby van het bedrijfsleven dreigt het statiegeld eerder afgeschaft dan uitgebreid te worden. Onderzoek van de WUR werd gefinancierd door het bedrijfsleven en ook het ministerie bemoeide zich ertegenaan. Ik ben blij met de verheldering en de brief van de Staatssecretaris. Intussen loopt een systeem van retourpremie voor blikjes en flesjes. Dat is heel mooi, maar ik heb niet de indruk dat de resultaten nou zo subliem zijn als ik om mij heen kijk. Vindt de Staatssecretaris dat ook? Wanneer is voor haar het moment aangebroken om statiegeld te moderniseren en uit te breiden? Ik sluit me aan bij de vragen naar aanvullend onderzoek.

Over het grondstoffenakkoord kan ik kort zijn: daar ben ik heel blij mee. Het volgende gedeelte, over de milieustraten, zeg ik mede namens het CDA. Jaarlijks verdwijnt 300.000 ton gemeentelijk grof huishoudelijk afval, de zogenoemde restbak van milieustraten, in de vuilverbrander. Volgens de ladder van Lansink is het idee dat afval alleen wordt verbrand als het niet anders kan. Met name bij grof huishoudelijk afval en milieustraten zien we dat het veel beter kan. 99% van de milieustraten heeft geen achttien containers. Van de milieustraten die geen achttien containers hebben, kan 50% tot 60% van wat naar de verbranding gaat, worden gerecycled. Dat gaat om heel veel recyclebaar afval, waar veel meer mee gedaan kan worden. Is de Staatssecretaris bereid om te verplichten dat het restafval in milieustraten eerst gesorteerd wordt? In een aangehouden motie heb ik hier al eens voor gepleit. Door 300.000 ton afval op de goede manier te sorteren, wordt in één klap de VANG-doelstelling (Van Afval naar Grondstoffen) van 5 megaton minder verbranden en storten in 2020 gehaald. Ik zie uit naar een positief antwoord van de Staatssecretaris. Er is al kort gesproken over de Ecodesignrichtlijn. Ook mijn fractie vraagt om deze uit te breiden naar niet-elektrische apparaten. Ik vraag de Staatssecretaris ook naar de richtlijnen rondom afvalstoffen. Zitten die elkaar niet in de weg? Ik hoor op werkbezoek nog regelmatig dat allerlei goederen worden opgeslagen ten behoeve van recycling, maar dat die dan ineens als afval bestempeld worden.

Mevrouw Ouwehand sprak over stations. Daar heb ik ook een vraag over. Ik ben blij dat ik op stations nu zie dat je er afval kunt sorteren, maar het is werkelijk à la jaren tachtig: papier in de ene bak, rest in de andere bak. Dat moet toch beter kunnen op de plek waar je ook veel petflesjes kunt kopen? Ik heb Kamervragen gesteld over de vernietiging van in beslag genomen nepkleding. Het antwoord stelt mij nog niet gerust. De betrokken diensten die de inzameling doen, staan positief tegenover de gedachte dat de grondstoffen van de goederen die worden vernietigd, worden hergebruikt. Hier is al ervaring mee opgedaan en het zal waar mogelijk worden uitgebreid. Maar gaat de Staatssecretaris ook in gesprek met de diensten? En wie zorgt ervoor dat het geregeld wordt?

De luchtkwaliteit is belangrijk voor onze gezondheid. Mensen maken zich hier zorgen over, want de luchtkwaliteit is ruim 375.000 keer gecheckt via de website van het Longfonds. Terecht, want slechte luchtkwaliteit kost levensjaren en geld. De Staatssecretaris is in haar brief heel positief over de zevende voortgangsrapportage. Inderdaad, we hebben stappen in de goede richting gezet, maar als je even verder kijkt, zie je een andere realiteit. De EU noemt de luchtkwaliteit een van de drie belangrijkste uitdagingen voor ons land om aan de EU-wetgeving te voldoen. Nederland voldoet nog altijd niet aan de EU-grenswaarden voor fijnstof en stikstofdioxide. Wat gaat de Staatssecretaris doen om ervoor te zorgen dat dat in 2020 wel het geval is?

Door schonere auto’s kunnen we inderdaad een betere luchtkwaliteit bereiken, maar deze verbetering wordt weer tenietgedaan door de snelheidsverhoging naar 130 km/u voor een paar minuten tijdwinst. De ChristenUnie wil graag terug naar 120 km/u en wil een congestieheffing voor de grote steden, omdat juist op die plekken de luchtkwaliteit onvoldoende is. Kan de Staatssecretaris een update geven van de uitfasering van de tweetaktbrommers en van die van de viertaktbrommers op termijn? Ik had begrepen dat de green deal bijna rond is. Berekeningen zorgen voor een papieren werkelijkheid. Daarom zijn metingen zo van belang. In het verleden heeft de ChristenUnie zich om die reden ingezet voor een landelijk meetnet voor roet, maar ook het meten van broeikasgassen is van belang. Klopt het dat het meetstation van het KNMI bij Lopik niet langer op steun van het Rijk kan rekenen? Helaas draagt ook het Nederlandse bedrijfsleven bij aan flinke luchtvervuiling in met name West-Afrika door de doorvoer en de export van sterk vervuilde diesel. Voor mijn fractie is dit een reden om aanvullende Kamervragen te stellen. Daar zal ik nu niet verder op ingaan. Tot slot. De ChristenUnie zet zich in voor behoud van onze schepping en voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. Ik hoop dan ook op een positieve reactie van de Staatssecretaris op alle vragen die ik heb gesteld. Ik besef dat het er veel zijn, maar het is ook een belangrijk onderwerp.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl