Datum:           9 juni 2016

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Voorzitter. Wat is de laatste stand van zaken met betrekking tot Syrië en Irak? Genève III is zo goed als dood, althans: de hervattingen zijn opgeschort tot over twee of drie weken. De belangrijke onderhandelaar van de zogenaamde gematigde oppositie is opgestapt. Wat zijn de vooruitzichten? Wat is de analyse van de minister als het gaat om het vredesproces en Syrië? Er is destijds een motie aangenomen die vraagt om te bekijken of we de noordelijke alliantie op een of andere manier kunnen ondersteunen, omdat die enorm goed werk doet, zowel in Syrië als in Irak. Wat is er gebeurd met de aangenomen motie? Heeft de minister nog mogelijkheden gezien in zijn contacten met de Amerikanen om te bekijken op welke wijze we de noordelijke alliantie kunnen steunen naast de eerdere initiatieven waar al steun voor was?

We hebben afgelopen dinsdag een petitie in ontvangst genomen van Open Doors. Deze organisatie luidt de noodklok over de positie van christenen. Tien jaar geleden waren er nog anderhalf miljoen christenen en inmiddels zijn er nog maar 200.000. Er worden momenteel uiteraard ook andere minderheden verdreven. Het gebied is echter de bakermat van het christendom. Open Doors zei dat als de uittocht of het uitmoorden zo doorgaat, het christendom in vijf jaar uit het Midden-Oosten is verdwenen. We moeten uiteraard voor alle minderheden oog hebben en ervoor opkomen. Ik hoor echter steeds geluiden, ook als ik daar ben, dat de christenen die nu bijvoorbeeld in Erbil zitten en graag naar de dorpjes terug willen die inmiddels van ISIS (Islamitische Staat in Irak en Syrië) bevrijd zijn, toch niet terug durven, omdat de dorpjes niet worden beschermd. Kan de minister, als hij het niet specifiek weet, in de breedte zeggen wat er met de mensen gebeurt die voor ISIS gevlucht zijn en inmiddels al anderhalf jaar wachten in Erbil of Dohuk? De dorpjes zijn inmiddels bevrijd, maar er is nog onvoldoende veiligheid voor de dorpjes, omdat de Koerden dat niet aankunnen.

Ik kom op het plan van Timmermans en Mogherini. Ik heb dezelfde vragen als de collega's, dus ik kan het kort houden. Er zijn grote zorgen over Sudan en Eritrea. Ik zag in een documentaire van Nieuwsuur dat mensen aan de rand van Eritrea naar Eritrea werden teruggestuurd. Dat zou onderdeel uitmaken van het Vallettaproces om ervoor te zorgen dat de vluchtelingenstroom wordt ingedamd. We moeten voorkomen dat mensen, zoals de vele jongeren die de dienstplicht niet willen vervullen, weer worden teruggestuurd naar Eritrea. Kent de minister die geluiden ook? Hoe kunnen we daarvoor aandacht vragen? Ik kom op het korten van fondsen van landen die niet bereid zouden zijn om vluchtelingen terug te nemen. Ik denk dan aan landen als Libanon, Jordanië, Irak en Afghanistan. Het is toch niet zo dat we dit soort fondsen, die voor dit soort landen bedoeld zijn, gaan korten als de landen niet bereid zijn om op dit moment vluchtelingen op te nemen? Ik denk vooral aan Libanon, waar de vluchtelingenopvang aan zijn maximum zit. Ik ga ervan uit dat dat niet de bedoeling is.

Ik kom op Libië. Ik heb begrepen dat de Amerikanen eerder bombardementen hebben uitgevoerd op ISIS, die strook van 150 à 200 kilometer aan de kust, en dat er momenteel capaciteitsopbouwtrainingen zijn voor de Libische kustwacht. Er moet nog een veiligheidsresolutie worden aangenomen. In hoeverre is die inmiddels aangenomen? Is er een volkenrechtelijk mandaat om daarbij betrokken te zijn? Kan de minister er iets over zeggen?

Er is vanmiddag al gesproken over het Midden-Oosten Vredesproces. De minister is in Parijs geweest. Ik heb begrepen dat Parijs teleurstellend was. Worden er na Parijs nog andere stappen genomen in verband met het Midden-Oosten Vredesproces?

Tot slot de kwestie van de Armeense genocide. We krijgen er nog een brief over en ik hoorde minister Asscher er al iets over zeggen. Heeft de minister al een eerste reactie op het standpunt van Duitsland met betrekking tot het erkennen van de Armeense genocide? Ik neem aan dat de kwestie nog in de breedte wordt besproken.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl