Datum:           27 juni 2016

De heer Segers (ChristenUnie):
Mevrouw de voorzitter. We hebben het allemaal wel een keer meegemaakt: geliefden die voor elkaar bestemd lijken, besluiten toch om uit elkaar te gaan. Zo ontzettend pijnlijk, helemaal als er kinderen bij betrokken zijn. De scheiding tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk is alles wat je niet wilt: een pijnlijke, verdrietige scheiding die vermeden had kunnen worden en die kan ontaarden in een vechtscheiding, met de kinderen erbij.

Afgelopen vrijdag was een sombere dag, een heel sombere dag. De meerderheid van de Britten bleek te hebben gekozen voor een vertrek uit de Europese Unie. Wat volgde, stemde nog somberder. Politieke en economische chaos. Miljardenverliezen op de beurzen. Geen plan van het leavekamp voor na een brexit. Het verlies van een politieke bondgenoot van Nederland binnen de Europese Unie. Het vertrek van een heilzaam tegenwicht tegen krachten die aansturen op een Europese politieke unie. De verwijdering van onze tweede handelspartner. Een Europese Unie die op een kruispunt van fundamentele keuzes staat en de aandrang bij twee uitersten om de verkeerde afslag te nemen op dat kruispunt.

De eerste vraag die we moeten beantwoorden is: willen we een vechtscheiding of niet? Het mag duidelijk zijn dat voor de ChristenUnie-fractie zorgvuldigheid boven snelheid gaat. Geldt dat ook voor het kabinet? Met de gezamenlijke verklaring van vrijdag en de brief aan de Kamer heeft de premier tegenstrijdige signalen afgegeven. Graag helderheid. De belangen zijn te groot om nu rancuneus zo snel mogelijk de banden met de Britten te verbreken. Wat de ChristenUnie-fractie betreft gaat het kabinet zich sterk maken voor een maximaal vrijhandelsakkoord waarin de belangen van onze burgers en ondernemers centraal staan, van onze tuinders in het Westland, onze vissers en onze transportsector.

De tweede vraag is: hoe nu verder? De onvrede die de Britten in het stemhokje hebben laten zien, is verder verspreid in Europa. Hier mogen en moeten we onze ogen niet voor sluiten. Dwars door Europa loopt een steeds groter wordende breuklijn. Aan de ene kant staan politici als Verhofstadt en D66-Europarlementariër In 't Veld, die vrijdag onmiddellijk voor een Europese politieke unie begonnen te pleiten, met minder zeggenschap voor de lidstaten. Voor hen is meer Europa het medicijn tegen elke kwaal. Maar ondertussen lijken ze blind voor het feit dat deze Europese Unie zich van veel burgers heeft vervreemd. Ze lijken alleen oog te hebben voor de economische voordelen van de Europese Unie, zonder zich rekenschap te geven van het feit dat er nu bijvoorbeeld Nederlanders werkloos thuis zitten, omdat de Oost-Europeanen goedkoper kunnen werken, of dat veel Nederlanders zich ontheemd voelen. Aan de andere kant staan populistische eurofobe partijen, die nu bloed ruiken en broeden op de volgende exit, met alle dramatische gevolgen voor heilzame Europese samenwerking van dien en met alle dramatische economische gevolgen van dien, zoals we nu zien in het Verenigd Koninkrijk.

De brexit moet veel meer dan een wake-upcall zijn voor de Europese Unie. Het gaat om "to be or not to be" voor de Europese Unie. De groeiende onvrede over Europa is een probleem van ons allemaal. Deze Europese Unie is een unie die te groot is in kleine zaken en faalt bij grote vraagstukken. Het is tijd voor een Europese Unie die weer dienstbaar wordt, die haar eigen grenzen kent en die de burger voor zich gaat terugwinnen. Gaat de minister-president zich de komende twee dagen inzetten voor een broodnodige hervorming binnen de Europese Unie? De uitkomst van de onderhandelingen van februari tussen het Verenigd Koninkrijk en de andere lidstaten, de onderhandelingen met Cameron dus, kunnen daarbij een goede leidraad zijn.

Tot slot heb ik nog een vraag over het Oekraïnereferendum. De uitkomst van het Nederlandse Oekraïnereferendum staat morgen ook op de agenda. Welke opties liggen er dan op tafel om de nee-stem van de Nederlandse kiezer te vertalen in een voor Nederland bevredigend akkoord met andere lidstaten? Ik hoor graag een reactie op dit punt.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl