Datum:            29 januari 2014

De heer Segers (ChristenUnie): Voorzitter. Het Masterplan DJI kon niet op de steun van de ChristenUnie rekenen. Er is oppositiebreed protest tegen aangetekend. Inmiddels heeft het plan zijn beslag gekregen. De realiteit is dat de operatie om het uit te voeren in gang is gezet. Het kon maar voor een klein deel worden bijgesteld. De toetssteen blijft ondertussen de kwaliteit van het gevangeniswezen, zowel voor personeel als gedetineerden. De fractie van de ChristenUnie zal de staatssecretaris blijven bevragen op het handhaven van die kwaliteit en de inzet voor personeel en gedetineerden.

De fractie van de ChristenUnie is verheugd dat er een correctie heeft plaatsgevonden, zodat er een scherp randje van het masterplan afgevijld kon worden. Deze correctie betreft Veldzicht. Daar zijn gedwongen ontslagen in ieder geval voorkomen. Dat is niet alles, maar het is wel iets. Ik ben er zelf geweest, bij personeel en cliënten. Voor sommige collega's mag het misschien weinig betekenen, maar voor hen betekent het heel veel. Ik dank de staatssecretaris voor zijn inspanning om die overeenkomst uit te voeren. Mijn vraag is of de plannen die in de brief zijn opgeschreven, op deze manier worden uitgevoerd en gestalte krijgen.

Dan neemt de pijn niet weg bij Oldenkotte en de pji Hoogeveen, waar wel gedwongen ontslagen vallen. De inzet is om mensen van werk naar werk te begeleiden, maar dat leidt vaak tot tijdelijke contracten. Kan er niet meer zekerheid worden geboden? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen niet in een tijdelijke voorziening komen, maar inderdaad van werk naar werk worden begeleid? Het betreft regio's waar toch al krimp is, dus waar de klappen hard aankomen. Ik sluit mij aan bij de vraag van collega Berndsen over Oldenkotte. Zijn daar nog creatieve oplossingen denkbaar, zoals bij Veldzicht mogelijk bleek te zijn? Het kan zijn dat er een nieuwe situatie is ontstaan tussen de besluitvorming vorig jaar en nu. De staatssecretaris heeft toegezegd om iedere keer te bekijken hoe de uitvoering verloopt en of er mogelijkheden zijn om het plan bij te stellen.

Deze week wordt het wetsvoorstel over normalisering van de rechtspositie van ambtenaren behandeld. Dat raakt ook het personeel van DJI. Gisteren heeft de Kamer ingestemd met het verzoek van mijn fractie om de stemmingen uit te stellen. Collega Slob werkt aan een amendement om ook het gevangeniswezen uit te zonderen van deze wet. Er zijn al amendementen over de politie en defensiepersoneel. Deze ambtenaren voeren immers het geweldsmonopolie van de overheid uit. Ik hoop dat een Kamermeerderheid deze amendementen zal steunen, om het belang van dat werk te onderstrepen en als erkenning van de specifieke taak die zij uitvoeren.

Sluiting van penitentiaire inrichtingen blijft pijn doen. Het goede nieuws in de brief van de staatssecretaris betreft het contract met België, waardoor Tilburg tot 2015 en mogelijk zelfs nog twee jaar langer openblijft. Waarom die begrenzing? Is daarna het capaciteitsprobleem in België opgelost of is er ook nog perspectief na 2017? Heeft de staatssecretaris ook contacten met Duitsland over een soortgelijke constructie? De ChristenUnie moedigt de staatssecretaris aan om op dat spoor verder te gaan en die contacten te zoeken. Dat biedt wellicht perspectief voor penitentiaire inrichtingen die nog op de sluitingslijst staan.

De plannen van de staatssecretaris zien op de motivatie van gedetineerden. De fractie van de ChristenUnie vindt het daarom van belang dat geestelijke verzorging voor alle gedetineerden gegarandeerd moet zijn. Ik kreeg gisteren een bericht dat er bezuinigd zal worden op de geestelijke verzorging doordat een groep gedetineerden wordt uitgesloten, namelijk degenen die onder elektronische detentie gaan vallen. Deelt de staatssecretaris mijn uitgangspunt dat alle gedetineerden onder de zorg van DJI vallen en dus ook recht hebben op geestelijke verzorging? Het debat over elektronische detentie komt nog, maar omdat dit een gevolg is van het masterplan wil ik die vraag hier en nu stellen.

Tot slot een vraag die zo maar eens herhaald zou kunnen worden door de heer Van der Staaij, want deze gaat over de uitvoering van de motie-Van der Staaij over vrijwilligerswerk. Wij zijn medeondertekenaar van die motie. Het is belangrijk dat vrijwilligersorganisaties snel aan de slag kunnen met de begeleiding van gedetineerden. De motie gaat over de begroting voor dit jaar, maar de uitwerking dreigt tot de zomer te duren. Dit is een aanmoediging om er snelheid in aan te brengen en helderheid te geven over de uitwerking ervan.

Mevrouw Helder (PVV): Ik vind dat het verhaal van de collega van de ChristenUnie wel voorbijgaat aan het kernpunt, namelijk de enorme bezuiniging op het gevangeniswezen door middel van het masterplan. Bezuinigen is een keuze. De ChristenUnie heeft door met dat crematoriumakkoord mee te tekenen die keuze gewoon gesteund. Dan kun je wel zeggen dat het wel bedorven worst lijkt, maar dat je er één plakje van hebt kunnen redden, hoera, we komen de winter door, maar zo is het niet. Het is een keuze om dit kabinet in het zadel te laten en het is een keuze om gevangenissen te sluiten. Dan moet je jezelf niet op de borst kloppen door te zeggen dat het goede nieuws is dat er één openblijft. Ik sluit mij volledig aan bij de kritiek die andere collega's in interrupties hebben geuit. Ik verzoek de heer Segers om toch eens toe te lichten waarom hij er wel achter staat dat al die andere gevangenissen wel worden gesloten.

De heer Segers (ChristenUnie): De keuze is tussen helemaal niets doen en toekijken hoe alle instellingen dichtgaan, of doen wat je kunt en bijvoorbeeld opkomen voor zo'n instelling als Veldzicht. We hebben schouder aan schouder gestaan bij de interruptiemicrofoon en we hebben al die namen genoemd. Wij stonden voor de keuze: doe je iets of doe je niets? De PVV kiest ervoor, en moedigt ons ertoe aan, om helemaal niets te doen, zodat zelfs Veldzicht dicht zou gaan. Wij hebben ervoor gekozen om iets te doen, zodat de mensen die het betreft, de zorg krijgen waar zij recht op hebben en die hun toekomt, en zodat gedwongen ontslag, waardoor het personeel zijn baan zou verliezen, wordt voorkomen. Ik tel mijn zegeningen. Dat is niet ideaal, maar bij de keuze tussen iets en niets kiest mijn fractie voor iets.

Mevrouw Helder (PVV): De keuze was niet tussen iets of niets, maar de keuze was tussen een heel klein beetje en verkiezingen. Na verkiezingen zou er een andere samenstelling zijn. Dan weten we ook niet wat er gebeurd zou zijn, maar we weten nu in ieder geval wel dat die enorme bezuiniging doordendert. Dat is waar we schouder aan schouder voor hebben gestaan, dachten wij, maar dat blijkt dus niet het geval te zijn. De ChristenUnie heeft een andere keuze gemaakt, en die hebben we te respecteren, maar het is wel een feit dat de ChristenUnie dit laat voortduren, met behulp van het akkoord dat gesloten is.

De voorzitter: En uw vraag is?

Mevrouw Helder (PVV): Dit is geen vraag, maar een vaststelling.

De voorzitter: Ik geef de heer Segers toch de gelegenheid om daarop te reageren.

De heer Segers (ChristenUnie): Ik wil daar heel graag op reageren. Tegen mevrouw Helder zeg ik dat je die mensen aan het eind van de dag in de ogen moet kunnen kijken. Ik heb de cliënten en het personeel van Veldzicht ontmoet. Zij zou daar ook heen moeten gaan en moeten zeggen: als het aan mij had gelegen, was het gewoon dichtgegaan, want dat is wat zij zegt. Ik weet hoe pijnlijk het is dat we niets hebben kunnen doen voor Oldenkotte en voor Hoogeveen, maar ik kan wel die andere mensen in de ogen kijken en zeggen dat we hebben gedaan wat we konden. Ik heb daar dankbaarheid gezien. Dat is absoluut niet ideaal, maar het is een verbetering en een stap voorwaarts ten opzichte van wat er lag. Het is haar zaak dat het haar hobby is om ieder jaar verkiezingen te houden, maar wij proberen ons in te zetten voor fatsoenlijk bestuur, zodat het land enigszins bestuurbaar blijft. Daarover hebben wij een akkoord gesloten. In een akkoord sluit je compromissen, ook al is dat soms lastig en pijnlijk. Nogmaals, bij de keuze tussen iets en niets hebben wij voor iets gekozen en ik kan die mensen daar in de ogen kijken.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.