Bijdrage Mirjam Bikker aan een wetgevingsoverleg met staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

28 juni 2021

Kamerstuknr. 35504

Mevrouw Bikker (ChristenUnie):
Ja voorzitter, dank u wel. Als nieuwe woordvoerder ook op dit gebied moet mij wel van het hart dat ik bij het inlezen in de VWS-portefeuille schrok. Want wat is nou de grootste oorzaak van ziekte en van sterfte? Dat is in Nederland nog steeds roken. Terwijl we al jaren weten dat het slecht is en ook al jaren weten dat het verslavend is: toch lukt het maar niet om dat roken zo aan te pakken dat er echt nog veel meer mensen denken: we beginnen er niet aan en dat vooral jongeren stoppen met roken. Want ook nu starten er nog 75 jongeren per dag met roken.

Ik steun daarom van harte de inzet op het Nationaal Preventieakkoord. Wat is het belangrijk dat wij daar allemaal achter staan om naar onze jongeren ook uit te stralen dat ze hier niet aan beginnen, omdat ze zichzelf ermee hebben én alle mensen van wie ze houden. Want ik vond dat eigenlijk het meest droevige aan het Artsen-slaan-alarmoffensief dat klonk. Iedereen die het nog niet gezien heeft, raad ik echt aan om het even op YouTube te bekijken. Je weet hoe heftig de gevolgen van roken zijn voor de mensen die ziek worden zelf, maar ook voor alle mensen die veel van hen houden.

Voorzitter. Juist daarom ben ik blij dat een van de acties uit het Nationaal Preventieakkoord, het uitbreiden van het reclameverbod, vandaag een vervolg krijgt, want zien roken doet roken. Een verbod op reclame en promotie is een effectieve maatregel, zo blijkt ook uit onderzoek van de WHO. De ChristenUnie staat dus achter dit wetsvoorstel. De inkomsten die ondernemers eventueel mislopen doordat ze geen vergoedingen meer krijgen voor promotie, wegen wat mij betreft op tegen de paar miljard euro aan zorgkosten, die roken tot gevolg heeft en de 20.000 doden per jaar als gevolg van roken.

Voorzitter. Zien roken doet roken en daarom hebben jongeren een rookvrije omgeving nodig om niet te beginnen met roken. In het notaoverleg Preventie in februari heeft mijn voorganger Carla Dik-Faber gevraagd om een verkenning naar het rookvrij maken van de terrassen. Ik heb die verkenning nog niet gezien. Misschien heb ik die gemist, dat zou kunnen. Dan krijg ik die graag nog opgestuurd. Maar mocht die nog niet verstuurd zijn, dan zou ik willen weten hoe het ermee staat en wanneer de staatssecretaris verwacht deze informatie naar de Kamer te sturen.

We hoorden recent ook over het feit dat tankstations flinke vergoedingen krijgen van de tabaksindustrie voor de verkoop. Verboden vergoedingen, voor alle duidelijkheid. Het is heel goed dat de NVWA daarop handhaaft. We hebben dit ook bij de supermarkten gezien. Maar voor de ChristenUnie is het wel een feit dat al deze sectoren aan een soort subsidie-infuus hangen van de tabaksindustrie, en dat maakt het alleen maar prangender om er echt voor te zorgen dat het aantal verkooppunten gewoon vermindert. Want zolang die verkooppunten er zijn, is de kans op deze perverse prikkel er ook. Kan de staatssecretaris iets vermelden over de voortgang op dit punt, dus het verminderen van het aantal verkooppunten? En hoe zit het met de shop-in-shopverkooppunten? Eerlijk gezegd kreeg ik dat als nieuwe woordvoerder gewoon nog niet helemaal helder. Daar wordt reclame nu verboden, maar hoe staat het met die verkooppunten zelf? Horen die bij de aangekondigde wetgeving om het aantal verkooppunten te verminderen of niet? Hoe zit dat? Kan de staatssecretaris dat schetsen?

Voorzitter. De creativiteit van de tabaksindustrie — dat compliment zij dan gegeven — werd ook wel weer duidelijk met de "informatiecampagne" Unsmoke, een paginagrote advertentie van Philip Morris in De Telegraaf. De NVWA onderzoekt dit nu. Kan de staatssecretaris aangeven wat de advertentieruimte voor tabaksfabrikanten is? En is deze niet nog steeds ongewenst groot als dit soort "informatie" zo verstrekt kan worden?

Ten slotte, voorzitter. Ik las vanmorgen in Trouw dat er nog steeds menthol wordt toegevoegd aan sigaretten terwijl dat niet mag. Een groep gezondheidswetenschappers pleit vandaag in Brussel voor een compleet verbod via Europese regelgeving, want juist menthol maakt dat je minder de schadelijke gevolgen van roken zelf ervaart, de hinderlijke gevolgen waardoor je makkelijker begint met roken en blijft roken. Ziet de staatssecretaris mogelijkheden om al nationaal stappen te zetten om de regelgeving aan te scherpen, zodat fabrikanten het roken niet meer langs de randen van de wetgeving aantrekkelijker kunnen maken voor beginnende rokers?

Dank u wel.