Bijdrage Carla Dik-Faber aan een algemeen overleg met minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Kamerstuknr. 27924

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. Wij zijn blij met de richting die de minister is ingeslagen met haar leidraad voor de herziening van het pachtstelsel. Het is inderdaad teleurstellend dat de Spelderholtakkoorden mislukt zijn. Het was mooi geweest als alle betrokken partijen toen tot overeenstemming waren gekomen, maar het is goed dat de minister nu het voortouw neemt. We hopen dat intussen de gesprekken tussen de verschillende partijen gevoerd blijven worden.

De inzet van de minister om langere pachtrelaties te stimuleren spreekt ons erg aan. Het is goed voor het toekomstperspectief van met name jonge boeren en het is belangrijk voor het realiseren van kringlooplandbouw. Zorg voor de gezonde bodem is daarvoor de basis, maar er is meer nodig. Wil de minister bij de herziening van het pachtstelsel ook kijken naar in ieder geval de bodemvruchtbaarheid en herstel van biodiversiteit, zoals insecten en weidevogels? Dat is mijn eerste vraag.

De bodemindicator wordt genoemd. Hoe wordt deze precies ingevuld? In het bestaande overheidsmodel pachtcontracten wordt met geen woord gerept over biodiversiteit. Wanneer wordt dit model aangepast?

Voorzitter. In een eerder debat in de plenaire zaal noemde ik al de kerk van Reduzum, waar een contract is getekend tussen de kerk en een aantal boeren in het gebied voor agrarisch natuurbeheer. Dit wordt gefinancierd uit een fonds uit de opbrengst van pacht. Er zullen echter genoeg situaties zijn waarin de verpachter niet de financiële mogelijkheid of de motivatie heeft om een paar stappen extra te zetten op het gebied van bodembeheer en biodiversiteit. Hoe wil de minister grondeigenaren motiveren om samen met de pachters stappen te zetten naar duurzaam en ecologisch verantwoord beheer van gronden? Ziet zij hierin een coördinerende rol voor zichzelf?

De minister wil nu langlopende pachtcontracten stimuleren, maar gaan deze daadwerkelijk bijdragen aan de gewenste ontwikkelingen? Deze vraag is nog niet beantwoord. Graag een reactie.

Als je pachtvoorwaarden langer vastlegt, kan dat ook beperkend zijn voor boeren die duurzamer willen gaan werken. Bepaalde vormen van kortdurende pacht kunnen aan terreinbeherende organisaties de flexibiliteit geven die nodig is om samen met de boeren te werken aan natuurinclusieve landbouw of ze geven de mogelijkheid tot rotatie van grondgebruik. Ziet de minister deze meerwaarde voor kortdurende pachtvormen ook? Is zij voornemens om deze mogelijkheid te waarborgen? Hoe kijkt zij naar de mogelijkheid om meer in te zetten op langdurige samenwerkingscontracten naast de langdurige pachtcontracten, om zo de zekerheid van boeren niet uit het oog te verliezen?

Voorzitter, tot slot. De minister wil de lopende pachtcontracten ongemoeid laten, maar als het gaat om reguliere pacht kan dit tot in lengte van jaren voortduren en dus ook tot in lengte van jaren op gespannen voet staan met de transitie naar een kringlooplandbouw. De vraag die ik vandaag wil opwerpen, is of het niet verdedigbaar is, ook in het kader van het algemeen belang, waar de heer De Groot het over had, om hier toch een juridische toets op uit te voeren. Want anders blijven we tot in lengte van jaren aan die oude contracten vastzitten en dat lijkt me niet wenselijk.

Dank u wel.

De voorzitter:
Hartelijk dank.

Meer informatie