Datum:      15 december 2011

De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Ik begin met het IMF. Het volgende moet de fractie van de ChristenUnie van het hart. Twee uur voor dit debat kregen wij een briefje van het kabinet met het verzoek om te tekenen bij het kruisje voor een garantstelling van 17 mld. Dat vinden wij onwerkbaar. Het is ook staatsrechtelijk onjuist, omdat de Kamer echt moet instemmen met een wijziging van de suppletoire begroting. Dat doet zij volgende week. Dan pas is mijn fractie bereid om er serieus over te praten; niet via een briefje van een paar regels en een debat waarover mijn fractie niet van tevoren heeft kunnen spreken.

Los van de procedure is het mij nog steeds onduidelijk hoe deze bijdrage aan het IMF zich verhoudt tot de rest van de maatregelen. Wat is eigenlijk het toekomstbeeld van de beloofde bijdrage van 200 mld.? Zijn wij straks niet het braafste jongetje van de klas? Kan de minister ons zeggen hoe groot de kans van slagen is, nu wij zien hoeveel landen er inmiddels al slagen om de arm houden? Duitsland heeft een voorbehoud gemaakt en Engeland is inmiddels al afgehaakt. De andere landen zijn al door de collega's genoemd. Er is dus veel onzekerheid. Waarom zouden wij als parlement nu met die 17 mld. moeten instemmen, al gaat het om een garantiestelling? Wat mijn fractie betreft, volgt hierover pas een debat bij de behandeling van de Najaarsnota aanstaande woensdag.

Dan de top der toppen. Het zij gezegd dat het goed is dat er automatische sancties komen. Tegelijkertijd vindt mijn fractie dat het nog steeds erg onduidelijk is hoe dit wordt uitgewerkt. Een probleem in de afgelopen jaren was dat er wel afspraken waren, maar dat er onwil bij de lidstaten was om ze na te leven. Hoe gaat dat nu in zijn werk? De vraag is breder. Hoe zal de uitwerking van het vorige week afgesproken nieuwe verdrag zijn? Wat is de rol van de Europese instellingen, zoals het Hof en de Europese Commissie? Dit zijn cruciale vragen waarop mijn fractie eerst antwoorden wil voordat zij over een nieuw verdrag wil spreken.

De macht schijnt ook door te slaan naar de grote lidstaten. Sarkozy heeft al gezegd dat de lidstaten een grotere rol hebben gekregen ten opzichte van de ECB. De Commissie zegt dat dit een onmiskenbare democratische vooruitgang is. Het laatste nieuws maakt het er niet beter op. Volgens de berichten in de krant geven Duitsland en Frankrijk er de voorkeur aan om de directie van het ESM de rol van toezichthouder op de nationale begrotingen te geven. Dat is het overhevelen van macht naar de lidstaten, terwijl wij er -- volgens mij Kamerbreed -- elke keer voor hebben gepleit dat die macht bij de Commissie komt te liggen. Kan de minister nog steeds klip-en-klaar zeggen dat dit de inzet van het kabinet is?

Dan de golden rule. Nieuw is dat dit moet worden vastgelegd in nationale wetgeving. Daarmee moet het ook juridisch afdwingbaar zijn. Wie gaat dat uiteindelijk doen? Wat wordt de uitwerking hiervan? Als het juridisch afdwingbaar is, wat is dan het nut van automatische sancties?

Kan de minister meer duidelijkheid geven over de noodfondsen? Hoe verhoudt het tijdelijk noodfonds zich tot het permanente noodfonds? Worden die straks in elkaar geschoven? Wie bepaalt uiteindelijk de bestedingen? Wij hebben het al gehad over de 85%-regel. Ook daar verliest Nederland het vetorecht terwijl de grotere landen hun vetorecht behouden. Finland heeft een opt-outpositie bedongen. Zal dit land straks wel een veto krijgen en Nederland niet? Zo ja, wat vindt het kabinet daarvan?

Ten slotte krijg ik graag een inschatting van het kabinet van de breuk tussen de 26 en het Verenigd Koninkrijk. Wat betekent dit voor de overige samenwerking? Wat betekent het voor het handelen van de financiële sector, voor de EU-maatregelen die daarop van toepassing zijn en voor het benodigde tegenwicht tegen Frankrijk?

De heer Plasterk (PvdA): Ik heb ook zitten meetellen. Er ligt een akkoord voor waaronder de heer Rutte zijn handtekening heeft gezet. De vraag aan de Kamer is of zij vindt dat hij zijn handtekening moet weghalen. Ik heb gemerkt dat de SP, GroenLinks en de PVV zeggen dat die handtekening er onder weg moet. Ik vraag de heer Voordewind of hij dat ook vindt.

De heer Voordewind (ChristenUnie): Dat akkoord moet nog verder worden uitgewerkt. Het wordt nog voorgelegd aan het parlement, waarschijnlijk in februari. Mijn fractie geeft pas een oordeel en neemt pas een besluit over dat akkoord op het moment dat er een duidelijke uitwerking is. Dan zullen wij er opnieuw over spreken.

De heer Plasterk (PvdA): Dat is ook de opstelling van mijn fractie, dus wij zitten er hetzelfde in. Ik vraag het met name omdat het akkoord de aankondiging bevat dat de regeringsleiders zullen proberen om binnen tien dagen -- dat is voor de 19e, want het dateert van 9 december -- na te gaan of kan worden voorzien in de middelen voor het IMF, dus die 200 mld. Ik ben het met de heer Voordewind eens dat het budgetbesluit natuurlijk op een fatsoenlijke manier moet worden genomen. Daarom heb ik er geen punt van gemaakt, want ik ben niet helemaal verrast dat dit wordt nagegaan. Dat was namelijk overeengekomen op 9 december.

De heer Voordewind (ChristenUnie): Over de IMF-bijdrage spreekt mijn fractie dinsdag. Een wijziging van de suppletoire begroting behoort gewoon bij de Najaarsnota te worden besproken. Wij willen dat eerst netjes in onze eigen fractie bespreken. Het gaat om een garantstelling van 17 mld., dus het is geen kattenpis. Wij gaan er dus nader over spreken binnen onze fractie en daarna op woensdag plenair. Ik neem toch aan dat er geen heel grote urgentie is als ik zie hoeveel landen er nu al zijn afgehaakt of een voorbehoud hebben gemaakt.

Voor meer informatie zie ook www.tweedekamer.nl.