De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Een van de hoofdpunten in de begroting met betrekking tot materieel is de vermindering van het aantal hoofdwapensystemen. Dat hoeft op zichzelf geen probleem te zijn om aan de gestelde operationele inzetbaarheid te kunnen blijven voldoen. Het investeren in verbeteringen blijft echter noodzakelijk. Het is goed dat de staatssecretaris ernaar streeft het investeringspercentage op 20 te houden. Dat is echt noodzakelijk als je aan het ambitieniveau wilt blijven vasthouden.

Wil Defensie in de toekomst multinationaal expeditionair inzetbaar zijn, dan zullen wij op het gebied van materieel duidelijke keuzen moeten maken. Defensie zal dan vooral moeten inzetten op transportabel materiaal en aanschaf van luchttransportmiddelen. Onlangs is weer duidelijk geworden hoe belangrijk het is om over strategisch luchttransport te kunnen beschikken. De kosten van inhuur van grote vliegtuigen rijzen de pan uit. Wij hebben het er al even over gehad. Uiteraard zal de instroom van de derde DC-10 enige verlichting brengen, maar dat zal niet opgaan voor het vervoer van vracht. Terecht wordt in de beleidsbrief gerefereerd aan het C17-initiatief binnen de NAVO. Wat heeft Nederland hier financieel voor over? Ik vind er nog niets van terug in de begrotingsbijlage.
Wij hebben de vorige week gesproken over personeel. Er bleef nog 68 mln. over, zei de staatssecretaris. In hoeverre is dat deel van de begroting eventueel beschikbaar voor het C17-initiatief?

De brief over de stand off wapens staat wel niet op de agenda, maar wij hebben de brief toch de vorige week ontvangen. In de trant van het niet laten doorgaan van de TacTom werd gerefereerd aan de ambitie om niet voor het hoogste geweldsspectrum te opteren. Geldt die ambitie ook niet meer voor de strategische stand off wapens? Die wapens zouden ook in soortgelijke situaties, in het hoogste geweldsspectrum, ingezet kunnen worden. Wordt met de aanschaf van deze wapens niet te veel voorgesorteerd op de keuze voor de JSF?

Ik begrijp dat twee van de drie stand off wapensystemen niet geschikt zijn voor andere vliegtuigtypen dan de JSF; lopen wij daarop dan niet te ver vooruit?

Ik sluit mij aan bij de al gemaakte opmerkingen over de MALE UAV's. De Hoofdlijnennotitie bevat een ambitie op dit punt, er staat iets in over het belang van deze waarnemingssystemen. Laten wij deze ambitie gedeeltelijk varen als wij afzien van deze verkenningsvliegtuigen of zijn er dan toch nog mogelijkheden op dit punt? Dit betekent dat de lange arm bij de luchtverkenning binnen de krijgsmacht wel erg wordt beperkt, nu de Orionvliegtuigen al in een eerder stadium zijn wegbezuinigd. Nu moet er gewacht worden op de komst van de NH 90 en de vervanger van de F 16. Het NH 90 project heeft al vertraging opgelopen en de vervanger van de F 16 komt pas in 2012 ter sprake. Deelt de staatssecretaris de analyse dat er nu toch een – beperkt – gat in de waarnemingssystemen gaat vallen?

Het is goed om te lezen dat er toch zes nieuwe Chinook helikopters komen en dat er iets gedaan zal worden aan het tekort aan personeel dat nodig is om vijf Apaches te behouden.

De reductie van het aantal F 16's betekent dat deze vliegtuigen intensiever zullen worden gebruikt, wat meer onderhoud zal vergen. Het is de vraag of Defensie hiervoor voldoende technisch personeel heeft. Op de arbeidsmarkt is technisch personeel schaars; vormt dit wellicht een knelpunt?

Hoe zit het met de NRF? Ik heb begrepen dat er naar aanleiding van de NAVO top in Noordwijk vragen rijzen over de NRF. Het gaat er vooral om of er capaciteit van de NRF gebruikt zal kunnen worden bij een mogelijke verlenging van de missie naar Afghanistan.

Hoe zit het met een betere bescherming tegen bermbommen? Kunnen wij uitbreiding van het aantal bushmasters of nog andere voertuigen tegemoet zien, juist om onze troepen in de zeer gevaarlijke situatie in Afghanistan te beschermen?

Mevrouw Van Velzen (SP): U sloot zich aan bij mijn opmerking om bij de aanschaf van precisiewapens niet vooruit te lopen op de aanschaf van de JSF. Wat is nu eigenlijk uw verzoek aan de staatssecretaris? Nu maar even afzien van het aanschaffen van precisiewapens tot er een duidelijk besluit over de JSF zal zijn genomen? Of wilt u een breder inzetbaar precisiewapen?

De heer Voordewind (ChristenUnie): Ik lees in de antwoorden van de staatssecretaris dat er problemen zouden kunnen ontstaan als wij bij de stand off wapens niet voorsorteren voor de JSF. Ik vraag hem of dit overkomelijke problemen zijn, nu wij aan dit traject gaan beginnen. Ik geleid de vraag dus door naar de staatssecretaris en na zijn antwoord zal ik bekijken hoe de vervolgvraag beantwoord zal moeten worden.

Mevrouw Van Velzen (SP): Mag ik dan wel concluderen dat u geen wapens wilt aanschaffen die alleen maar bij de JSF passen? Of is dat ook al te duidelijk?

De heer Voordewind (ChristenUnie): Ik wacht de reactie van de staatssecretaris af om te weten te komen wat de technische problemen zijn bij het inzetten van deze wapens.

Bron: ongecorrigeerd verslag