Bijdrage Joël Voordewind aan een notaoverleg met minister Blok van Buitenlandse Zaken en minister Kaag voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking

Kamerstuknr. 35207

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. Het is goed dat het kabinet breed heeft nagedacht over een Chinastrategie. Daarin schrijft het kabinet ook heel duidelijk dat we de naïviteit over China voorbij zijn. Als we de ontwikkelingen in China bekijken, is daar ook alle aanleiding toe. Ik noem alleen maar het feit dat president Xi de kerken, zelfs de officiële, gedwongen heeft om de tien geboden te vervangen door teksten van hemzelf. Het is misschien wel een idioot voorbeeld van hoe de macht van de communistische partij zelfs tot in de geregistreerde kerken doordringt.

Voorzitter. De vraag is of we die naïviteit van ons niet veel te laat hebben afgeworpen. Twaalf Europese lidstaten hebben zich al aangesloten bij het Belt and Road Initiative, de Nieuwe Zijderoute. Daarmee hebben we, zoals een collega ook zei, de twaalf paarden van Troje misschien wel allang binnengehaald.

Voorzitter. Ik ben de AIV dankbaar voor zijn advies op de nota. De AIV heeft goede suggesties gedaan, onder andere om regelmatig op de Raad Buitenlandse Zaken te spreken over China. Mijn vraag aan het kabinet is: moeten we daar niet een vast onderdeel van maken op de RBZ? Ook de andere suggestie zou ik graag willen onderstrepen, namelijk om binnen de Europese Unie tot een aparte commissie economie en veiligheid te komen. Ik begrijp dat Nederland daar zelf wel allerlei gremia voor heeft. Zouden we dat initiatief van de AIV niet moeten omarmen? Zouden wij niet de trekker kunnen worden van zo'n commissie economie en veiligheid, waarin we uitgebreid kunnen spreken over China? Zouden we die niet van de grond kunnen tillen?

Voorzitter. Ik heb de groeiende invloedssfeer van China al genoemd, maar ik noem deze dingen toch nog maar even, omdat de meeste niet expliciet genoemd worden in de nota. Dat vind ik een grote omissie als het gaat om mensenrechtenschendingen. Het grootste aantal executies ter wereld vindt in China plaats. De onderdrukking van de Tibetanen wordt niet genoemd, en ook niet de vervolging van de Falun Gong, de mishandeling en martelingen van gevangenen, de orgaanroof en de onderdrukking van mensenrechtenadvocaten. Als laatste: de positie van christenen wordt nergens genoemd. Dat wordt ergens onder religieuze minderheden weggestopt, maar er zijn daar 80 miljoen christenen die dagelijks vervolgd worden. Waarom worden de christenen niet expliciet genoemd en de Oeigoeren wel? Het is trouwens terecht dat de Oeigoeren worden genoemd, maar onterecht dat de christenen niet worden genoemd.

Voorzitter. Dit regime heeft niet een probleem met minderheden, maar het heeft een probleem met geloof, met een ander geloof dan het communisme. Daarom is misschien te verklaren waarom de Oeigoeren zo fanatiek vervolgd worden. Is het niet zaak, nu we een speciale ambassadeur godsdienstvrijheid hebben, om die zo snel mogelijk te vragen naar China af te reizen om deze zaken daar nog eens heel goed aan de orde te stellen? Ik wil daar graag een reactie op.

Voorzitter. Dan kom ik met een aantal concrete voorstellen — want ook mijn tijd is beperkt — voor de Chinatechnologie die gebruikt kan worden voor vitale infrastructuur als het gaat om het nieuwe 5G-netwerk. Ziet de minister ook de gigantische cruciale gevaren als wij doorgaan met die Chinese technologie? Hetzelfde geldt voor de Huaweitechnologie. Er zijn Chinese bedrijven die gebruikmaken van de Huaweitechnologie om binnenlands repressie toe te passen. Kunnen we daar niet een onderzoek naar doen om te zien of dat daadwerkelijk zo gebeurt? Wat zouden we dan kunnen doen om te zien of we die Huaweitechnologie in Nederland of in Europa zouden kunnen weren?

Voorzitter. Is de minister bereid om in Europa te pleiten voor ...

De voorzitter:
U moet nu langzaam afronden, want u bent door uw tijd.

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Voorzitter, ik heb nog twee punten. Ik ga het redden, denk ik.

De voorzitter:
Dat gaat af van uw spreektijd in tweede instantie.

De heer Voordewind (ChristenUnie):
U bent ook heel streng voor mij; dat is terecht.

Als die investeringsovereenkomst tussen de EU en China er komt, is de minister dan bereid om daarin de mensenrechten een belangrijke plek te geven?

Voorzitter, dan hou ik het hierbij. Tot zover.

De voorzitter:
Dank u wel. Dan geef ik het voorzitterschap weer terug aan de heer Voordewind.

Voorzitter: Voordewind

Meer informatie