Bijdrage van ChristenUnie Tweede Kamerlid Joël Voordewind aan de plenaire begrotingsbehandeling Justitie en Veiligheid op het onderdeel Immigratie en Asiel met minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid, staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid en minister Dekker voor Rechtsbescherming, Kamerstuknr. 34 775

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. Ik zal het deel over migratie en asiel voor mijn rekening nemen namens de ChristenUnie.

Voorzitter. Dit kabinet staat een effectief, maar ook menswaardig asiel- en migratiebeleid voor. In het regeerakkoord staan dan ook de kaders daarvoor aangegeven. Afspraken met veilige derde landen kunnen en zijn ook nodig om ongecontroleerde toestroom van mensen en verdrinkingen op de Middellandse Zee te stoppen, maar deze zijn wel ingekaderd in het Vluchtelingenverdrag. Verder zal het kabinet inzetten op een beter en sneller integratietraject, taallessen vanaf dag één, goede bed-bad-broodvoorzieningen en een goede begeleidingsregeling, kleinschalige opvang, in principe geen verhuizingen voor gezinnen met kinderen en verhoging van het aantal hervestigingen van vluchtelingen. Dat zijn belangrijke winstpunten van dit regeerakkoord, maar dat wil niet zeggen dat wij geen zorgen meer zouden hebben. Van die zorgen zal ik er nu een aantal opsommen.

Allereerst noem ik de rechtsbijstand. Als de advocaat uit de eerste fase van de achtdagenprocedure verdwijnt, zullen vrijwilligers in moeten springen. Dan moet een organisatie als VluchtelingenWerk daarvoor ook extra middelen krijgen. Als de advocaat pas bij een voornemen tot afwijzing in beeld komt, moet hij niet nog maar één dag de tijd krijgen om de zienswijze voor te bereiden. Welke mogelijkheden ziet de staatssecretaris om de asielzoeker alsnog goed voor te bereiden op een voornemen tot afwijzing? Ik overweeg op dit punt een motie.

Vorige collega's hebben ook al uitgebreid over de veiligheidssituatie in Afghanistan gesproken. We hebben gehoord dat de VN-Veiligheidsraad niet meer spreekt over een conflictland, maar over een oorlogsland. De VN spreken ook over een toename van het aantal gewonden met 20%. Er zijn inmiddels 69.000 gewonden. De situatie verslechtert. Dat hebben we gisteren ook gehoord tijdens de technische briefing over de missie in Afghanistan. Is de staatssecretaris bereid om een versnelde veiligheidsanalyse te laten maken door Buitenlandse Zaken en te onderzoeken of het inderdaad nog veilig genoeg is om mensen terug te sturen naar Afghanistan? Is hij ook bereid om tot die tijd terughoudend te zijn met uitzettingen?

De heer Jasper van Dijk (SP):
Goed dat de heer Voordewind dat vraagt. Ik vraag hem wel toe te lichten wat hij bedoelt met "terughoudend", want dat kan er ook toe leiden dat uitzettingen alsnog plaatsvinden, terwijl de heer Voordewind en ondergetekende het daar helemaal niet mee eens zijn. Erkent hij dat? En zouden we daar niet iets harder op moeten duwen?

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Ik heb net de schokkende cijfers genoemd die we van de VN hebben gekregen. Amnesty heeft hierover ook een rapport uitgebracht. Ik geef aan dat we zo snel mogelijk een veiligheidsanalyse van Buitenlandse Zaken zouden moeten krijgen. Ik begrijp dat dat ook snel kan, dat dat begin volgend jaar mogelijk is. Ik vraag de staatssecretaris om in de tussentijd terughoudend te zijn. Via de VN vernemen we dat de situatie verslechtert. Die VN-rapporten worden ook betrokken in onze eigen veiligheidsanalyses. Dat betekent dat ik ervan uitga dat er nu ook geen massa's richting Afghanistan zullen gaan. In het verleden zat er een moratorium op Afghanistan. Dat is inmiddels weer opgeheven; enkelen gaan die kant op, heb ik begrepen. Maar ik hoor graag de reactie van de staatssecretaris. Hoe denkt hij hiermee om te gaan?

De heer Jasper van Dijk (SP):
Er zullen geen massa's teruggaan, maar er zijn wel mensen die zwaar onder druk staan. Vanochtend heeft Haroon een petitie aangeboden namens vele Afghanen die op korte termijn uitgezet dreigen te worden. Het nieuwe ambtsbericht, dat er pas volgend jaar komt, zou dan te laat zijn. Accepteert de heer Voordewind dat? Of is hij het met mij eens dat we deze week al actie moeten vragen van de regering om dat niet te laten doorgaan?

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Ik vraag aan de heer Van Dijk om de reactie van de staatssecretaris af te wachten. Misschien kunnen we in de tweede termijn hierop terugkomen. Ik wacht ook de reactie van de staatssecretaris af. Ik neem aan dat hij dezelfde rapporten van de VN heeft gezien. Laten we elkaar in de tweede termijn weer spreken.

De voorzitter:
Gaat u verder.

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Voorzitter, ik ga snel verder, want de tijd tikt door.

Het kinderpardon is helaas niet verruimd. De ChristenUnie en D66 hebben zich daarvoor ingezet. Nu dat zo is en nu de regeling nog wel bestaat, vraag ik aan de staatssecretaris wat de mogelijkheden zijn in het bestaande kader van het kinderpardon om hier toch in alle redelijkheid mee om te gaan.

Dan de hervestigingen. Is Nederland bereid om een evenredig aandeel te nemen in het aanbod van de Europese Commissie om 50.000 mensen te hervestigen via UNHCR? Is dat los van het Nederlandse aandeel vanuit Turkije en ook los van de reallocatie vanuit Griekenland en Italië? Ik hoor graag de reactie van de staatssecretaris op dat punt.

Dan het aantal bronlanden en de situatie van de bekeerlingen en de lhbt's. Mensen kunnen de doodstraf krijgen als zij bekeerd zijn en terug zouden moeten naar Iran. Kan de staatssecretaris kijken naar de situatie van bekeerlingen en lhbt's en de beoordelingen verbeteren?

Tot slot de opvang op Lesbos. Ik sluit mij aan bij collega Maarten Groothuizen. Worden de achterstanden in de behandeling van de gezinsherenigingsaanvragen nu zo snel mogelijk weggewerkt?

Afrondend. Een nieuw kabinet met een nieuw regeerakkoord, daar heeft de ChristenUnie meer dan voorheen het volle vertrouwen in. Ik wens de nieuwe staatssecretaris dan ook alle wijsheid daarbij.

De voorzitter:
Dank u wel, meneer Voordewind. Voordat ik de heer Krol het woord geef, schors ik voor twee minuten.

Meer informatie