Bijdrage van ChristenUnie Tweede Kamerlid Joël Voordewind als lid van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie aan een algemeen overleg met staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie, Kamerstuknr. 32 317

De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Een aantal collega’s hebben al gewezen op de zogenaamde geheime deal die Italië zou hebben gesloten met de burgemeester van Sabratha, in het bijzonder met de militie Brigade 48. Ook ik zou graag van de Staatssecretaris willen weten of hij deze berichten kan bevestigen, en of hij bereid is om het onderwerp tijdens de JBZ aan de kaak te stellen bij zijn Italiaanse collega’s. Dan de relocatie. Italië is erop gespitst om iets te doen aan de instroom, omdat het veel vluchtelingen opvangt. Hoe gaat het met de relocatie vanuit Italië naar de EU-lidstaten? Operatie Sophia is inmiddels verlengd. Tegelijkertijd weten we van de schrijnende situatie in de detentiekampen.

Collega’s hebben daar het een en ander over gezegd. Wat kan de UNHCR daadwerkelijk doen om de positie van de vluchtelingen daar te verbeteren? Zat daar in de afgelopen maanden schot in? Het mandaat loopt op 31 december weer af, maar we hebben nog weinig gehoord over de evaluatie van de afgelopen periode. Het Britse Hogerhuis heeft een kritisch rapport geschreven over de operatie tot nu toe. Zij zeggen dat die niet succesvol is geweest om mensenhandel tegen te gaan. Dat zou inderdaad op land moeten gebeuren. Wat is de reactie van de Staatssecretaris op de kritiek dat mensenhandelaren niet gestopt worden via operatie Sophia? Moeten we niet gaan kijken naar dingen op land? Hoe is de relocatie vanuit Griekenland nu op gang gekomen? Nederland en Duitsland trekken er wel aan, maar tegelijkertijd willen Nederland en Duitsland Dublinclaimanten terugsturen naar Griekenland. Rijdt dat elkaar niet in de wielen? Er moeten nog steeds duizenden mensen gereloceerd worden vanuit Griekenland, maar in dezelfde periode gaan we mensen terugsturen naar Griekenland. Het lijkt me niet productief om dat tegelijkertijd te doen. Nederland heeft toegezegd om 5.947 vluchtelingen uit Italië en Griekenland te reloceren. Ik heb uit de laatste cijfers begrepen dat we tot nu toe 2.357 mensen hebben gereloceerd vanuit Griekenland en Italië. 26 september loopt die afspraak af. Ik neem niet aan dat wij aan onze verplichtingen gaan voldoen. Kan de Staatssecretaris de laatste stand van zaken geven over hoeveel mensen Nederland nog zou moeten opnemen? In dit kader heb ik een vraag over de Irakese vluchtelingen. Die vallen nu niet onder het relocatieprogamma van de Europese Unie omdat zij niet aan de 75%-norm voldoen, maar vallen onder de 63%-norm. Moet de schrijnende situatie van Irakese vluchtelingen niet aan de kaak gesteld worden binnen de JBZ, om hen onder de norm te laten vallen?

De voorzitter: Uw tijd zit erop, meneer Voordewind.

De heer Voordewind (ChristenUnie): Een laatste zin over de Albanezen. Ik heb begrepen dat veel Albanezen deze kant op komen. Daar zitten criminele Albanezen tussen. Waarom zetten wij niet het opschortingsmechanisme in werking als het gaat om het visumvrij reizen naar Europa? Dank u wel, voorzitter.

De voorzitter: Dat was een lange zin, maar ik zie dat de heer Van Dijk een vraag aan u heeft, dus blijft u nog even staan.

De heer Jasper van Dijk (SP): Laat ik de heer Voordewind nog wat ruimte geven om in te gaan op de migratietop in Parijs, waar gesproken is over asielaanvragen in de regio. Hoe kijkt de heer Voordewind daarnaar en hoe zouden dat soort procedures moeten plaatsvinden?

De heer Voordewind (ChristenUnie): Als Kamer hebben we op initiatief van de ChristenUnie hier eerder een motie over aangenomen: als er migratiedeals met Afrika gesloten zouden worden, dan zouden die moeten voldoen aan het Vluchtelingeverdrag. Oftewel, er moet een beschermende status zijn voor vluchtelingen en er moet in hun basisvoorzieningen voorzien worden. Ik ben blij dat die motie is aangenomen. Alle Afrikadeals die vanuit Europa worden voorgesteld, zal mijn fractie toetsen aan het Vluchtelingenverdrag. Als de betreffende Afrikaanse landen het Vluchtelingenverdrag niet hebben ondertekend, dan zullen we kijken naar de materiële invulling van het Vluchtelingenverdrag.

De heer Jasper van Dijk (SP): Dat kan ik goed volgen. Hoe gaat uw partij dan vervolgens, als zo’n constructie is gemaakt, om met migranten, met vluchtelingen, met mensen die alsnog via smokkelroutes naar Europa gaan? Hebben zij dan nog wel recht op een procedure in Europa, of moeten zij dan direct naar zo’n kamp in de regio?

De heer Voordewind (ChristenUnie): Als je dan al zo’n Afrikadeal aangaat en als je al kan voldoen aan de voorwaarden van het Vluchtelingenverdrag, ligt het natuurlijk voor de hand dat wij de voorkeur geven aan de route via die landen waar dan een deal mee moet zijn gesloten. Nogmaals, dat moeten dan wel veilige landen zijn, want het terugsturen naar onveilige landen wordt niet toegestaan, ook niet onder het Vluchtelingenverdrag. De voorkeur zit ’m dan natuurlijk in het aanvragen van een resettlementprogramma in die Afrikaanse landen. Dat mensen zich hier melden, moeten we proberen te ontmoedigen door mensen te verwijzen en te zeggen: ga dat alsjeblieft niet doen en meld je aan in die landen van waaruit je de oversteek hebt gemaakt of zou willen maken. Dus dat moet de eerste prioriteit zijn, juist om die mensensmokkelaars hun handel te ontnemen. Maar natuurlijk ook om de risico’s op zee te verkleinen.

Informatie