Datum:           5 oktober 2016

De heer Voordewind (ChristenUnie): Voorzitter. Ik begin met wat losse dingen die de afgelopen dagen op ons af zijn gekomen. Tijdens, ik meen, het vragenuurtje is aan de Staatssecretaris gevraagd of hij wil reageren op de cijfers van hoogleraar Spijkerboer over de Turkijedeal. Misschien kan hij er in dit debat wat over zeggen. We zijn maandag getuige geweest van weer een uitzetting, van een moeder met twee kinderen die zwaar psychiatrisch ziek is. Een dramatische situatie. Ze was al ziek, zeg ik tegen de Staatssecretaris, voordat die uitzending concreet was, zelfs toen ze nog regelmatig verblijf had in Nederland. We moeten hier niet ingaan op individuele zaken, maar dit laat zien dat uitzettingen nog steeds onder zeer schrijnende omstandigheden gebeuren. Ze was zwanger. Ze had twee kleine kindjes en toch is ze uitgezet. Ik vraag er toch echt weer aandacht voor: laten we in dit soort schrijnende omstandigheden een uitzetting uitstellen.

Ik dank de Staatssecretaris voor de beantwoording van onze Kamervragen over de brand in het detentiecentrum in Rotterdam. Ik ben zeer verheugd dat de Staatssecretaris besloten heeft om inspectieonderzoek te laten uitvoeren. Ik dank ook Amnesty voor haar grondige werk en voor de eerste analyse die zij erop los heeft gelaten. Dit heeft ongetwijfeld geholpen om de Staatssecretaris erop te wijzen. We wachten het inspectierapport af. Ik meen dat het eind november klaar moet zijn.

Dan kom ik op Ranov (Regeling Afwikkeling Nalatenschap Oude Vreemdelingenwet) en naturalisatie. Ik zie dat van de 13.000 aanvragen nu 11.000 zijn toegekend. Dat is een goede score. We weten echter dat, ik meen, 20.000 of 21.000 generaalpardonners zich wilden laten naturaliseren. Dat betekent dat de helft nu ongeveer genaturaliseerd is, maar de andere helft dus nog steeds niet. Kan de Staatssecretaris nog eens vertellen waarom die terughoudendheid er is? We hebben eerder opheldering gevraagd over die andere helft, die nog steeds niet genaturaliseerd is en daardoor nog steeds bestaat uit tweederangsburgers. Als je niet genaturaliseerd bent, heb je namelijk te maken met allerlei beperkingen. Zijn de kosten van de leges te hoog? Is de Staatssecretaris bereid om te bekijken of er via DUO een zachte lening verstrekt kan worden aan de mensen die aanhikken tegen de kosten van het aanvragen van naturalisatie van, ik meen, € 800 of € 900? Voor een gezin met vijf mensen is het echt heel veel geld.

Ik kom op de versoepeling van de aanvraag tot naturalisatie voor etnische Armeniërs uit Azerbeidzjan. Ik dank de Staatssecretaris voor de stap die hij heeft gezet. We zijn inmiddels een jaar verder na de versoepeling. Kan de Staatssecretaris aangeven hoeveel aanvragen van die groep inmiddels zijn gehonoreerd? Ik krijg nog steeds berichten dat er toch een soort geboorteakte of een andere vorm van bewijs moet worden overgelegd dat ze etnische Armeniërs zijn uit Azerbeidzjan. Dit leidt tot dezelfde hiccup, namelijk het niet kunnen aanvragen van de naturalisatie. Ze hebben namelijk geen bewijzen. Ik begrijp ook de zaak van de Staatssecretaris, die zegt dat hij toch ergens van uit moet gaan. Er zit wel een spanning en dat geef ik de Staatssecretaris maar aan.

Hetzelfde geldt voor de statelozen. Ook zij moeten nog steeds een geboorteakte overleggen. Ik geloof dat 500 statelozen nog steeds niet in staat zijn, ook niet na tien jaar, om zich te laten naturaliseren, omdat ze die geboorteakte niet kunnen overleggen. Daar vraag ik aandacht voor. Dan kom ik op de azc’s. De Staatssecretaris zegt dat het mooi is dat de azc’s kunnen sluiten. De instroom is verminderd. Ik zeg mijn collega’s na: we leven in een wereld waarin nog steeds heel veel vluchtelingen zijn. 60.000 vluchtelingen wachten in Griekenland. Griekenland heeft gezegd dat het nu wel dossiers heeft. Ik vraag de Staatssecretaris dus om nu de andere kant te bekijken en te bekijken of we tot een versnelling kunnen komen. We hebben eerder die 750 minderjarige asielzoekers genoemd. Er zitten nog eens 13.000 vast op de eilanden.

Ik dank de Staatssecretaris voor het vasthouden aan de motie-Voordewind/Voortman, waarin gevraagd wordt om kleinschalige locaties te zoeken voor kinderen en gezinnen, ook als er weer een grotere instroom is en men moet uitwijken naar alternatieve opvanglocaties. Ik hoop dat we dat ook zo kunnen doen.

 De Staatssecretaris zegt dat er een rapportage is over de incidenten. Er zijn 9.000 meldingen. Ik zie dat het hierbij om heel veel lichte vergrijpen gaat, zoals het niet schoonmaken van kamers of het afplakken van een brandmelder. Als we die eruit filteren, om hoeveel incidenten gaat het dan? Dit zijn namelijk toch dingen die niet als heel zwaar moeten worden aangemerkt.

Ik dank de Staatssecretaris voor het aanstellen van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Daar heeft de Kamer al jaren op aangedrongen. Ik zie dat de Staatssecretaris deze met vol enthousiasme heeft aangesteld. Hoe verhoudt deze onafhankelijke vertrouwenspersoon zich tot de coördinator veiligheid, die ook is aangesteld? Misschien kan de Staatssecretaris daar nog op ingaan.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl