Datum:           6 juli 2016

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Voorzitter. Ik dank de staatssecretaris voor het verslag dat hij heeft gestuurd aan de Kamer, met daarin de stand van zaken. Daarin kunnen we lezen dat er weliswaar minder mensen op de Middellandse Zee zijn omgekomen, maar dat er nog steeds een grote humanitaire ramp gaande is, als het gaat om de vluchtelingen die op het land zijn gearriveerd. Dat geldt voor de hotspots in Griekenland, voor het vasteland en voor de situatie van de vluchtelingen in Turkije. Ik zal daar zelf komend weekend poolshoogte gaan nemen hoe het met de vluchtelingen staat.

Daarover zijn nog veel vragen te stellen, bijvoorbeeld wat nu precies de status is van de niet-Syrische vluchtelingen in Turkije. Zijn er voor hen al werkvergunningen afgegeven? Denk aan Iraakse vluchtelingen die moesten vluchten wegens de dreiging van ISIS. Eerder hebben we gehoord dat er 1.000 werkvergunningen waren afgegeven voor de Syrische vluchtelingen. Is dat aantal inmiddels verhoogd? We spreken over 2,7 of 2,8 miljoen vluchtelingen die in Turkije vastzitten sinds de Turkijedeal.

We hebben eerder gesproken over de schietincidenten aan de Turks-Syrische grens. UNHCR zou onderzoek doen. Is er al meer bekend over dat onderzoek van UNHCR? Dat is waarschijnlijk niet openbaar, maar ik neem toch aan dat er contacten zijn met UNHCR over dit soort grove schendingen van de rechten van vluchtelingen, op het moment dat zij moeten vluchten.

Er zijn berichten over hogeropgeleiden die worden vastgehouden in Turkije, terwijl lageropgeleiden worden doorgestuurd naar Europa of wel mogen vertrekken voor hervestiging in Europa. Die zinsnede begreep ik niet helemaal: dat over en weer benadrukt wordt dat de EU en Turkije niet mogen selecteren op basis van opleidingsniveau. Dat is een waarschuwing waaruit blijkt dat het wel gebeurt. Ik hoor graag van de staatssecretaris wat er nu gebeurt als het gaat om dat opleidingsniveau. Dat is toch helemaal geen criterium bij het opvangen van vluchtelingen?

Dan kom ik op de migratieakkoorden. We hebben er al eerder de vinger op gelegd dat de Europese Unie honderden miljoenen besteedt aan regimes in Eritrea en Sudan waar wij het liefst geen zaken mee zouden doen. Afgelopen week is er een motie aangenomen om het geld dat voor Eritrea en Sudan beschikbaar zou moeten komen, via de ngo's te laten lopen in plaats van deals te sluiten met mensen die hier voor het hekje in Den Haag horen te staan. Hoe gaat de staatssecretaris daarop aandringen binnen Europa?

Een ander onderwerp is Griekenland. Er zitten 8.000 migranten vast op de Griekse eilanden en 50.000 op het vasteland. Klopt het dat er maar weinig vooruitgang is geboekt bij de asielprocedure voor deze mensen? Is er nu een flinke toename van de capaciteit om dat wel te gaan doen? Ik sluit mij aan bij de vraag van collega Recourt over hoe het zit met Dublinclaimanten, als het gaat om het terugsturen naar Griekenland. Daar mag toch geen sprake van zijn, gezien het humanitaire drama dat daar aan de gang is?

Tot slot de situatie op de Middellandse Zee. We begrijpen dat er ook mensen vanuit Egypte de oversteek maken. In hoeverre strekt het mandaat van Frontex ook tot de kust van Egypte? Er is nu een deal gesloten met de kustwacht van Libië, maar het verschuift nu weer naar Egypte. Zijn er contacten met Egypte, om te zien of daar gepatrouilleerd zou kunnen worden namens Frontex?

Er zou sprake van zijn dat de publicatie van een rapport van het European Asylum Support Office (EASO) over de vraag of Turkije een veilig derde land is, achtergehouden zou worden. Kent de staatssecretaris dat rapport? Is hij bereid om dat naar de Kamer te sturen?

Meer informatie: www.tweedekamer.nl