Datum:           17 februari 2016

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Voorzitter. Morgen en overmorgen is er een belangrijk ijkpunt in de geschiedenis van de Europese samenwerking. Er staan twee belangrijke vraagstukken op de agenda: het vluchtelingenprobleem en de Britse hervormingseisen. Die kunnen de verdeeldheid alleen maar groter maken. Wat de ChristenUnie betreft is dat des te meer reden om ons te richten op een Europa dat iedereen wel wil, namelijk een samenwerking die zorgt voor vrede, veiligheid en welvaart. Laten we stoppen met het nemen van maatregelen die leiden tot verdere integratie, waarbij we een groot deel van de lidstaten verliezen. Dan heb ik het ook over verdere integratie van de eurozone. Laten we eveneens stoppen met maatregelen waarmee bijvoorbeeld een en ander op het gebied van de grenzen en de kustwacht wordt doorgedrukt.

Ik wacht netjes totdat de bewindslieden zijn uitgepraat.

De ChristenUnie-fractie is blij dat er voorlopig een akkoord is gesloten over de positie van het Verenigd Koninkrijk. Het Verenigd Koninkrijk is een van de belangrijkste partners voor Nederland en vormt een belangrijke tegenmacht tegen de dominantie van Duitsland en Frankrijk. De ChristenUnie-fractie deelt dan ook de grote zorgen van premier Cameron, bijvoorbeeld over de steeds verdergaande overdracht van soevereiniteit en de regeldruk vanuit Brussel. Het is dan ook goed dat er stappen worden gezet, bijvoorbeeld door het voor nationale parlementen makkelijker te maken om ongewenste Europese wetgeving tegen te houden. Over dat punt heb ik drie vragen aan de minister-president en de minister van Buitenlandse Zaken. Premier Cameron wil af van het streven naar een ever closer union. Gaat Nederland met het Verenigd Koninkrijk duidelijk stelling nemen tegen het automatisme van een steeds verdergaande politieke integratie? Er komt nu een soort verklaring, een soort toelichting op deze tekst, maar hoe steviger wij hiervan afstand nemen, hoe beter het volgens de ChristenUnie is.

Het onderhandelingsakkoord bevat ook een voorstel om de inwoners van andere Europese lidstaten voor een bepaalde tijd de toegang tot de sociale zekerheid te ontzeggen, de zogenaamde noodremprocedure. Kan de minister-president toezeggen dat dit niet alleen gaat gelden voor Engeland, maar ook voor alle andere lidstaten?

Het intergouvernementele besluit van staatshoofden of regeringsleiders sorteert deels voor op een toekomstige verdragswijziging. Neemt de minister-president deze mogelijkheid ook op om te bezien of bij een mogelijke verdragswijziging het besluit kan worden vastgelegd om te kunnen uittreden uit gezamenlijke arrangementen, bijvoorbeeld de EMU of Schengen? Dat zou toch een optie moeten zijn. Het is ook een punt uit het regeerakkoord van het kabinet.

Dan de vluchtelingen en vooral de rol van Turkije. We hebben vorige week een motie aangenomen om de Syrische Koerden te steunen, maar de situatie daarna is dramatisch verslechterd. De Turken bombarderen de Syrische Koerden, een partner van het westen, om Jabhat al-Nusra en ISIS te bestrijden. De Koerden zijn druk bezig om Jabhat al-Nusra op de grond te bestrijden, maar de Turken, onze bondgenoot als het gaat om de NAVO, bestrijdt onze partner op de grond in Syrië nu zelf. Wat moet de reactie van Nederland en de EU worden bij de aanpak van onze bondgenoot op de grond? We hebben een pakket van 3 miljard in het vooruitzicht gesteld. Dat wordt met tranches vrijgemaakt. Hoe gaat de minister-president de druk op Turkije opvoeren, zodat de bombardementen van Turkije op Syrië worden gestopt? Welke concrete maatregelen gaat hij nemen? Welke consequenties verbindt de minister-president aan de uitvoering van het pakket van 3 miljard als Turkije volhoudt in de strijd tegen de Koerden?

Gisteren kwam er een nieuw rapport van het Europees Parlement. De collega's hebben er ook al aan gerefereerd. Er is sprake van een verslechtering als het gaat om de meningsuiting en de persvrijheid. Wordt het geen tijd om misschien samen met VVD, CDA en PVV om de pre-accessiegelden op te schorten na het dramatische rapport over de situatie in Turkije?

Dan nog iets over Turkije als derde land. De VVD heeft dat ook uitgebreid aan de orde gesteld. Nu blijkt dat het precies de andere kant opgaat. Is de minister-president met ons van mening dat het veilige derde land Turkije ver uit het zicht is en dat er geen mogelijkheden in het verschiet liggen om mensen binnen een korte periode terug te sturen?

Griekenland krijgt drie maanden. Vorige week is er nog een motie ingediend om er acht weken van te maken om zodoende de druk op Griekenland op te voeren. Nu krijgt Griekenland drie maanden, maar het moet binnen een maand een actieplan klaar hebben om de hotspots van de grond te krijgen. Hoe hard is die deadline? We hebben eerder een deadline van de minister-president gezien. Gaat Nederland inderdaad werken aan een mini-Schengen, of te wel de grenzen laten opschuiven naar de volgende Schengenlanden?

De heer Anne Mulder (VVD):
De heer Voordewind heeft vooral vragen over Turkije en over een mini-Schengen. Hij is heel kritisch over Turkije, maar we hebben Turkije ook nodig voor het oplossen van de vluchtelingenproblematiek. Wat is de oplossing van de ChristenUnie als het gaat om de migratieproblematiek? Als je Turkije de maat wilt nemen, als je een mini-Schengen niet ziet zitten, wat dan wel?

De heer Voordewind (ChristenUnie):
De heer Mulder heeft mij niet horen zeggen dat de ChristenUnie een mini-Schengen niet ziet zitten. Als Turkije niet voldoet aan de criteria voor de opvang van vluchtelingen, dan moeten de vluchtelingen in ieder geval in Griekenland veilig worden opgevangen. Wij hebben in eerste instantie aangegeven dat alle nadruk op het conflict moet komen te liggen en dat dit moet worden ingedamd, omdat dat de oorzaak is van de vluchtelingenstroom. In tweede instantie gaat het ons om opvang in de regio. Wij vinden dat er veel meer geld bij moet om de opvang in de regio humaner te maken. Dat betekent dat mensen moeten kunnen werken in Libanon en in Jordanië en dat ook in Irak nieuwe noodhulpgelden vrijgemaakt moeten worden. Ten slotte: in Griekenland moeten die hotspots van de grond komen. Daar moet registratie en selectie plaatsvinden voor de herverdeling over Europa. Als het allemaal niet lukt en Griekenland er niet aan voldoet, moeten wij de grenzen gaan opschuiven en dan komt inderdaad een mini-Schengen in beeld, zoals de minister-president ook heeft gezegd.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl