Maandag leek er nog geen vuiltje aan de lucht. Ik heb die dag thuis gewerkt. Ook werden er opnamen gemaakt door het programma Netwerk. Diezelfde avond was ik te zien in een item over de muziekzenders MTV, TMF en The Box. Ik was niet ontevreden met het resultaat. Dat gold ook voor onze voorlichter, die me direct na afloop van de uitzending een sms-tje stuurde.

Dinsdag ben ik naar den Haag gegaan. Er wachten een aantal drukke dagen. Dinsdagmiddag begon ik met een groot algemeen overleg met staatssecretaris van der Laan (D66) over jeugd, geweld en media. Ik ben teleurgesteld in de wel heel erg afwachtende houding van het kabinet als het om deze zaken gaat. Tijdens het overleg bleek dat mevrouw van der Laan van mening was dat de overheid hier geen echte taak in had. Hoe kun je nu als overheid op je handen gaan zitten, als je in de samenleving ziet dat er soms zulke ernstige ontsporingen zijn. Ik vind dat onbegrijpelijk. Hoe rijm je dat met het waarden en normenverhaal van onze MP?

Dinsdagavond ook een debat met van der Laan (en van der Hoeven en Pechtold) over het oprichten van een nationaal geschiedenis van Nederlandse geschiedenis. Een idee waar ooit Jan Marijnissen mee gekomen is. Inmiddels heeft ook Verhagen zich erbij aangesloten. Historicus Slob kon namens de ChristenUnie niet achterblijven. Er zijn echter nog vier andere initiatieven voor een museum. Dat is wel heel erg veel. Aan het eind van het debat hadden we deze initiatieven gereduceerd tot één. Wel zo overzichtelijk. Na dit debat waren we nog niet klaar. Tijdens een kort debatje over de Voorjaarsnota verdedigde ik een door mij ingediend amendement (100 miljoen euro) om monumentale kerken en panden te restaureren. Daar is nu veel te weinig geld voor. Ik hoop op steun van CDA en VVD. Daarna het vervolg van het debat over de switch over van analoge naar digitale zenders. De Kamer ligt hier terecht dwars.

Achteraf blijkt dit het laatste debatje van staatssecretaris van der Laan te zijn geweest. Ik ben bang voor haar dat de geschiedenis haar niet echt als een groot licht zal beschouwen. Ambtenaar van het jaar zijn is toch wel iets anders dan staatssecretaris zijn op een beleidsterrein dat vraagt om veel bestuurlijke kwaliteit. Ze heeft het niet kunnen brengen.

Ik ben om ongeveer 00.30 uur in mijn hotel. Naar huis gaan was er niet meer bij. En dan is het woensdag. Voor mij weer een drukke dag. Eerst een gesprek met mensen van LTO over de waterproblematiek in Nederland. Daarna snel naar de plenaire vergaderzaal voor twee debatten met minister Pechtold. Ook bij hem ben ik achteraf gezien getuige van zijn laatste optredens als minister. We spreken eerst over een verdere verlaging van de voorkeursdrempel. Een onzalig plan dat afkomstig is uit het zogenaamde Paasakkoord. De drempel moet, zo vinden D66, CDA en VVD, naar 12,5 procent van de kiesdeler. Dat is nu 25%. Het betekent dat straks politici met ca. 7000 voorkeurstemmen in de Kamer kunnen komen. Dat is echt een typisch voorbeeld van inflatie. Pechtold vindt het allemaal prachtig. Hoe meer kandidaten elkaar bevechten, hoe beter. Ik leg hem en de collega’s uit dat bij de ChristenUnie het programma centraal staat. Daar proberen we met elkaar steun voor te krijgen. Uiteraard spelen personen daar een rol bij, maar met de rol die het kabinet hen nu wil geven is men absoluut doorgeslagen. CDA en VVD stellen nog wat kritische vragen, maar kunnen niet anders dan voorstemmen. Het is afgesproken, niet waar.

Dat geldt ook voor het volgende wetsvoorstel. Voorgesteld wordt om de gekozen burgemeester als benoemingsgrond in de Grondwet op te nemen. Dit wetsvoorstel is de reflex geweest van CDA, VVD en D66 op de nacht van van Thijn. De uitkomst van dit debat ligt ook al vast. Debatteren heeft dus weinig zin. Zo doen ‘we’ (lees: CDA, VVD en D66) dat in dit land. Na deze debatten heb ik nog twee overleggen met minister Peijs. Allereerst over de initiatiefnota van Sharon Dijksma over ‘gratis’ openbaar vervoer en daarna over de OV Chipkaart. Bij het laatste onderwerp geef ik haar, na het afspreken van enkele condities, de ruimte voor verder te gaan.

En dat wordt het avond. Om 20.30 uur begint het debat over de brief over Hirsi Ali. Het is het begin van een zinderende avond/nacht. Ik zal er niet veel woorden aan vuil maken. Al zou je er een boek over kunnen schrijven. Als fractie steunen we aan het eind van het debat (dat is vele uren later) een motie van afkeuring tegen minister Verdonk. Dat is meer dan terecht. Met terugwerkende kracht blijkt dat deze minister in de kwestie Hirsi Ali zeer onzorgvuldig heeft gehandeld. Denk overigens niet dat er maar een woord van zelfreflectie over haar lippen komt. Ook blijkt (de MP bevestigd dat aan het eind van debat in een moment van eerlijkheid) dat Hirsi Ali om aan minister Verdonk tegemoet te komen onder druk gezet is om een schuldverklaring te ondertekenen. Dat is ongehoord. Een dergelijk iemand op deze ministerspost is onverantwoord. CDA en VVD (gesteund door LPF, Nawijn, Wilders en ook de SGP) trekken een andere conclusie. Dat mag. Al is duidelijk dat met name het CDA coalitiegenoot VVD niet tegen de politieke schenen wil schoppen. Steun aan deze motie zou betekent hebben dat de VVD uit het kabinet was gestapt.

D66 steunt uiteindelijk de motie wel en zet de zaak op scherp. Verdonk eruit of anders vertrekt D66 uit de coalitie. Zo gaan we de vroege ochtend in. Ik kom om 06.00 uur aan bij mijn hotel en vertel een verbaasde medewerker die de ontbijtbordjes aan het klaar zetten is, dat het wat later geworden is. Om 06.30 lig ik in bed, kom nauwelijks in slaap, en ben uiteindelijk om 09.15 uur al weer op de fractie.

De rest van de dag is het gissen wat er precies gaat gebeuren. Vanuit mijn werkkamer zie ik alle bewegingen bij de ingang van Algemene Zaken. Balkenende moet ook de veteranen nog toespreken. Op televisie zie en hoor ik hem iets zeggen over de politionele acties in Indonesië. Ik zal me bedwingen om geen vergelijkingen met D66 te maken! Aan het eind van de middag legt het kabinet de bal weer bij de fractie van D66 neer. Dat gebeurt ook tijdens het debat dat daarna in de Kamer gehouden wordt. Lousewies van der Laan zegt namens haar fractie het vertrouwen op in het kabinet. Zowel CDA als VVD proberen nog te doen of alles gewoon door kan gaan. No way. Balkenende gaat weer terug naar zijn kabinet. Er is een nieuw politiek feit. In de loop van de avond is hij weer terug met Brinkhorst en Pechtold. Brinkhorst legt een verklaring af waarin hij aangeeft dat de D66-bewindspersonen hun ontslag aan de koningin zullen aanbieden. Tijdens het afleggen van deze verklaring gaat Pechtold naast hem staan. Het zoveelste bijzondere tafereeltje van deze dagen. Balkenende legt ook een verklaring af waarin hij aangeeft dat de overige bewindspersonen hun portefeuille ter beschikking zullen stellen.

En zo komt er een einde aan Balkenende II. Het kabinet van meedoen, meer werk en minder regels. Een kabinet dat –het moet gezegd worden- lef toonde, in een korte tijd veel vroeg van de bevolking en daarbij onvoldoende oog had voor de menselijke maat en uiteindelijk - mede vanwege de eigenzinnige opstelling van minister Verdonk- ten onder ging aan haar eigen daadkracht.

Rond middernacht ben ik uiteindelijk weer thuis in mijn woonplaats Zwolle. Het reces is begonnen. Je zou het haast vergeten. Dat moet ik, denk ik, ook letterlijk nemen. Inmiddels is er een informatieronde gestart met Ruud Lubbers als informateur. De komende week zal er dus nog veel moeten gebeuren. Zaterdagmorgen ben ik overigens nog in Hilversum geweest om (samen met CDA-collega Mosterd)voor een EO-microfoon commentaar te geven op de gebeurtenissen van de afgelopen week.

De verkiezingen zullen waarschijnlijk ergens in november gehouden worden. Mijn zoon Aron hoopt op een datum na 6 november (dan wordt hij 18 jaar!). Als ChristenUnie hebben we hier steeds rekening mee gehouden. Onze kandidatenlijst is al klaar. Er wordt ook hard gewerkt aan het verkiezingsprogramma. We kunnen de kiezer met een stevig verhaal gaan opzoeken.