Berichten geschreven door Hendrik-Jan Talsma

Recent verkozen waterschappen en provinciale staten, een nieuw samengestelde Eerste Kamer, de presentatie van het voorgenomen regeringsbeleid op Prinsjesdag en het parlementaire debat daarover tijdens de algemene politieke beschouwingen, de aanstaande Tweede Kamer verkiezingen; de vertegenwoordigende democratie is volop zichtbaar en draait op volle toeren.

Een oude volkswijsheid luidt: “Soms is het middel erger dan de kwaal”.

Ten behoeve van dit debat over de Verzamelwet VWS leid ik uit die volkswijsheid twee denklijnen af. Ten eerste: het in te zetten middel moet zijn afgestemd op de kwaal. En ten tweede: het is mogelijk dat een middel zijn doel voorbij schiet en zelfs kan leiden tot het tegenovergestelde effect. Langs die twee lijnen wil ik mij richten op een specifiek onderdeel uit de verzamelwet waarmee mijn fractie moeite heeft, namelijk de voorgestelde wijziging van artikel 62 Geneesmiddelenwet.

Met enige regelmaat klinkt in deze vergaderzaal parlementair ongenoegen – ook van mijn fractie - over wetsvoorstellen die in mum van tijd in de steigers worden gezet en vervolgens met stoom en kokend water door de beide Kamers geloodst moeten worden. Wat er ook gezegd kan worden van de voorstellen die we vandaag behandelen, haastwerk is het bepaald niet geweest. 

“Gij zult niet doodslaan”. Deze fundamentele norm uit het zesde van de tien geboden is in ons strafrecht stevig verankerd. En daarin maakt de wetgever – zo zeg ik met instemming professor Cleiren na – een scherp onderscheid tussen de dood van een ander als beoogd en als niet beoogd gevolg. Gedragingen die zijn gericht op de dood van een ander of die als zodanig moeten worden beschouwd zijn daarom welbewust opgenomen in een andere titel van het wetboek van strafrecht dan gedragingen waarbij de dood van een ander niet beoogd of zelfs niet verwacht was.

Stel dat uw samenkomst wordt bezocht door iemand die prachtige kleren en een gouden ring draagt, en tegelijkertijd door een arme in haveloze vodden. Als u dan de eerste met alle zorg omringt en hem een mooie plaats aanbiedt, terwijl u tegen de tweede zegt dat hij mag blijven staan of bij uw voetbank op de grond kan zitten, “hebt u dan niet onder elkaar een onderscheid gemaakt en bent u zo geen rechters geworden met verkeerde overwegingen?”

Het pakket van wetsvoorstel en novelle dat we vandaag in deze Kamer behandelen kent inmiddels een lange totstandkomingsgeschiedenis en als deze Kamer niet zogezegd een ‘digitale Kamer’ zou zijn geweest zouden we tegen een onfatsoenlijk dik pak papier aangekeken hebben. Die lange voorgeschiedenis in combinatie met de bijna ongrijpbare breedte van het etiket ‘digitale overheid’ draagt het risico in zich dat het geheel een wat afstandelijk, abstract en theoretisch karakter krijgt.

We bevinden ons in hoogst verwarrende, soms zelfs angstaanjagende tijden. Het aantal crises is overweldigend. We zien een kabinet en een minister van Financiën die van ijsschots naar ijsschots springen en dat met een zekere behendigheid doen. Daarbij wordt niet geschuwd om tientallen miljarden uit te trekken voor crisisbestrijdingsmaatregelen. Nood breekt wet, zo luidt het adagium. Kritiek was er ook. Zo zou het kabinet te lang getreuzeld hebben met daadkrachtig beleid.