De heer Voordewind (ChristenUnie):

Voorzitter. Allereerst mijn verontschuldigingen voor de afwezigheid van mijn ChristenUnie-collega-Europarlementariër Peter van Dalen, die hier vanwege buitenlandse verplichtingen helaas niet kon zijn. Er is heel veel te bespreken in die vier minuten, dus ik zal het staccato doen. Er is veel te doen in de Europese Unie en ook daarbuiten, aan de grenzen van de Europese Unie: binnen is er de financiële crisis, hoe houden we de eurozone intact, Noord-Afrika en de vluchtelingen uit Tunesië en Libië en de gemeenschappelijke inzet van Europa voor Libië.

Laat ik beginnen met de begroting. Via de interrupties heb ik al gezegd dat de ChristenUnie vindt dat de nominale nullijn moet worden gehanteerd. Mogelijk zullen de heer Plasterk en ik in tweede termijn een motie indienen. Dat geldt dan voor 2012, maar uiteraard ook voor de meerjarenbegroting.

Het is duidelijk wat het standpunt van de ChristenUnie over Turkije is. Wij hebben meerdere keren gezegd dat wij moeten stoppen met de lidmaatschaponderhandelingen en Turkije een nabuurschap moeten aanbieden, inclusief de eisen voor godsdienstvrijheid en mensenrechten. Die eisen zijn hard nodig, gezien de achterstelling van de Armeense christenen en het onteigenen van het klooster Mor Gabriël, maar ook vanwege de positie van de Koerden en de inperking van de vrijheid op het internet. Wij hebben begrepen dat er met ingang van augustus een verplicht internetfilter komt, waardoor de vrijheid van meningsuiting wordt beknot. Dit zijn zeer verontrustende ontwikkelingen.

Lange tijd is geprobeerd met Wit-Rusland een nabuurschapovereenkomst te sluiten. Dat is om goede redenen niet doorgegaan; er vinden daar duidelijke mensenrechtenschendingen plaats. Een van die schendingen hebben wij op 16 mei weer kunnen waarnemen, toen een oppositieleider van de christendemocraten tot drie jaar werkkamp is veroordeeld. Wat gaat de minister van Buitenlandse Zaken binnen Europa en bilateraal vanuit Nederland doen om dat in Wit-Rusland aan de kaak te stellen?

Het kabinet spreekt mooie woorden over de ontluikende democratieën in Noord-Afrika. Van verschillende mensen uit die regio horen wij dat er ook een keerzijde is. Er kan geen democratie zijn zonder een rechtsstaat. Zijn er mogelijkheden om het Matra-programma voor Oost-Europa ook in Noord-Afrika in te zetten om daar partijvorming te stimuleren?

Wij hebben diverse keren met de minister van Buitenlandse Zaken gesproken over de vrijhandelsakkoorden met India en Colombia en de non-trade concerns. In India hebben wij het dan over de dalits, de natuur- en milieuaspecten en de kinderarbeid. Ik heb eerder al een motie ingediend om in de vrijhandelsakkoorden een optie op te nemen over de robuuste duurzaamheid. De motie is aangenomen. Hoe staat het met de uitvoering daarvan?

Over Colombia heb ik dezelfde soort vragen. De Colombiaanse staat blijft in gebreke op het gebied van vrijheid van vereniging en collectief handelen. De inheemse bevolking moet constant vrezen voor verdrijving uit hun land vanwege exploitatie van land- en mijnbouw door de staat. Ook hier zien wij graag een evenwichtig akkoord. Wat doet Nederland binnen de Europese Unie om dit te bereiken?

In de Staat van de Europese Unie worden de verschillende rollen van de EU belicht. Er zijn echter rollen die de lidstaten zelf kunnen vervullen, zoals het familierecht. In landen als Albanië, Moldavië, Oekraïne, Macedonië, Roemenië en noem maar op, worden uitdrukkelijk subsidies gegeven voor campagnes die het homo's mogelijk moet maken kinderen te adopteren en op te voeden. Dat is typisch iets wat die landen zelf kunnen organiseren. Ik bezie dat als een soort liberale agenda vanuit Nederland.

Natuurlijk moeten de rechten van de mens worden gerespecteerd, maar een land als Ierland heeft een opt out gekregen om voor de antiabortuswetgeving een escape te krijgen. Waarom moeten wij zo dwingend de Nederlandse liberale wetgeving opdringen aan Oost-Europa? Ik verneem graag van het kabinet hoe het met die subsidie staat en als dat niet hier kan, dan graag in een brief. Ik wil graag weten waarom het kabinet daarvoor kiest.

Ten slotte ben ik erg blij met het nieuws dat Ratko Mladic is gearresteerd. Het is voor de ChristenUnie een belangrijke voorwaarde, maar niet een voldoende voorwaarde, voor het lidmaatschap van de Europese Unie van Servië.