Lerarensalaris
Als je met diploma van de PABO komt en je wordt basisschoolleraar, dan heb je een prima startsalaris van zo'n 2400 euro bruto. Daar hoor je leraren niet over klagen - en terecht. Afstuderen van een HBO-opleiding en dan zo kunnen beginnen op de arbeidsmarkt: ik zou er voor tekenen. Als je na VWO en vijf jaar natuurkundestudie aan de universiteit beginnend onderzoeker wordt, moet je van 2200 euro bruto per maand rondkomen.
Maar die universitair geschoolde onderzoeker heeft in zijn derde jaar de basisschoolleraar al ruim ingehaald en groeit steil door. En daar ligt het probleem: na 10 jaar werken verdient de basisschoolleraar 600 euro bruto per maand erbij ten opzchte van de start. En zeker als je eenverdiener bent, houd je van dat extra geld netto niet veel van over in het huidige belastingstelsel. Een leraar kan zelfs zijn leven lang in die schaal blijven zitten; meer dan een paar tientjes zal hij niet te besteden krijgen tot aan zijn pensioen.
Als je wilt doorgroeien van LA naar LB, dan moet je volgens de PO-functiewaardering junior-collega's begeleiden en meepraten op school over de te hanteren methodes en pedagogiek. Volgens mij dóen alle leraren dat wel en het is mij (en de politiek en vele leraren) dan ook een raadsel waarom driekwart van de leraren nog steeds in de LA-schaal zit, terwijl de werkgevers en het ministerie al jaren terug hebben afgesproken dat leraren mogen en moeten doorgroeien qua salaris. Ik kan maar één reden bedenken: geld. Het basisonderwijs in Nederland wordt in internationaal opzicht slecht gefinancierd. Men moet het ene gat met het andere stoppen. Als we de salarissen willen laten stijgen zullen we moeten beginnen de materiële bekostiging van scholen op orde te krijgen. Maar dat is politiek gezien natuurlijk niet zo'n sexy onderwerp. Ik hoor weinig politici daar aandacht voor vragen.
Van mij mag die LA-schaal wel worden afgeschaft. Maar lost dat wat op? Promotie naar LB gaat vaak horizontaal, de schaal is met 15 treden haast net zo plat als de LA-schaal en doorgroei is ook daar lastig. Op sommige scholen is er zelfs helemaal geen functiebeschrijving van LC en dus onmogelijk om daarnaar te solliciteren.
Laat dan die LA-schaal maar bestaan. Prima voor beginnende leraren. Maar na een paar jaar ervaring en professionele ontwikkeling wil een HBO-er toch echt doorgroeien. Het is daarom de hoogste tijd om het functiewaarderingssysteem in het basisonderwijs onder de loep te nemen. Leraren doen veel meer dan in hun functiebeschrijving staat. Doorleren of bijleren leidt tot specialisatie en bredere inzet, maar vaak niet tot een beter salaris. Ambitieuze functiebeschrijvingen waarbij leraren als expert worden ingezet zonder dat ze verdwijnen in het zwarte gat van management of beleid.
Ik geef toe: het onderwijs heeft prima secundaire arbeidsvoorwaarden, je kunt er goed parttime werken en je hebt veel vakantieweken - waarvoor je in de andere weken trouwens meer uren moet draaien -, maar je moet wel heel gedreven en idealistisch zijn om leraar te zijn. En vooral om het te blijven. Leraar ben je omdat het het mooiste beroep is van de wereld. Ik kan me weinig belangrijkers voorstellen dan het opleiden en vormen van de volgende generatie. De toekomst van onze kinderen hangt af van hoe wij onze leraren waarderen.
