Bijdrage Gert-Jan Segers aan een plenair debat met minister-president Mark Rutte, minister Bruins voor Medische Zorg, minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat, minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en minister Hoekstra van Financiën

Kamerstuknr. 35300

De heer Segers (ChristenUnie):
Dank, mevrouw de voorzitter. Toch een soort middagafsluiting, voorlopig; we wachten op de antwoorden van het kabinet.

Mevrouw de voorzitter. De coronacrisis laat zien dat wij hele kwetsbare mensen zijn en dat wij kwetsbaar zijn als samenleving. Ze laat zien dat wij afhankelijk zijn van mensen die goede zorg verlenen. En ze laat zien wat voor toegewijde mensen wij in de zorg hebben werken. De crisis laat soms ook lelijke kanten van onszelf zien, als mensen gaan hamsteren. En dat zowel wiet als toiletpapier tot de eerste levensbehoeften lijkt te behoren, zegt wat. Maar de crisis laat ook heel veel goeds zien, heel veel moois in de samenleving. Mensen helpen elkaar. Collega Van der Staaij refereerde al aan het initiatief #nietalleen. Ik zal daar zo nog een aantal vragen over stellen. Maar het is een prachtig initiatief, dat mensen die hulp willen bieden en mensen die hulp nodig hebben, bij elkaar brengt en zo laat zien dat niemand er alleen voor staat.

Mevrouw de voorzitter. Deze crisis laat ook zien hoe belangrijk het is om een goede regering, kundige mensen te hebben. Ik dank de minister-president voor zijn eerlijke en daarmee ook indrukwekkende toespraak van maandag en het hele kabinet voor de maatregelen van deze week. Ze tonen goede zorg en passende maatregelen voor leerlingen en docenten en voor miljoenen werknemers en ondernemers die zich zorgen maken over hun inkomen. Collega Van der Staaij zei het al: het is vandaag een dag van gebed, met voorbede voor mensen in de zorg, patiënten, gezondheidsexperts en het kabinet. Ik zou ook tegen het kabinet willen zeggen: weet dat er ook op deze manier intens wordt meegeleefd met u en met iedereen die achter u staat en nu een belangrijke taak heeft.

Omzien naar elkaar. Dat is cruciaal in deze periode. Het is belangrijk om rekening met elkaar te houden. Ik noem de social distancing. Maar het is ook belangrijk om naar elkaar om te zien en daarbij oog te hebben voor de meest kwetsbaren onder ons: ouderen, mensen die minder zelfredzaam zijn, mensen die ziek aan huis gekluisterd zijn. Heldere communicatie is daarbij cruciaal, bijvoorbeeld ook over de 100 mensennorm, over hoe die gehanteerd zou moeten worden.

In navolging van collega Asscher wil ik een aantal groepen noemen. Ik hoef niet in detail te gaan, maar wil wel een aantal groepen speciaal onder de aandacht brengen, met de oproep aan het kabinet om te zoeken naar contact met vertegenwoordigers daarvan. Ik denk dan bijvoorbeeld aan pgb-budgethouders, die nu soms echt niet weten waar ze aan toe zijn. Gehandicaptenzorg Nederland heeft ons een brief geschreven. Zij zeggen: gehandicapten hebben echt extra advies en extra hulp nodig. Zoek ook het contact met hen. Ik denk ook aan daklozen en vluchtelingen. Dus graag ook speciale aandacht voor dat soort kwetsbare groepen.

Mevrouw de voorzitter. Ik zei het net al: vandaag is het initiatief #nietalleen van start gegaan. Maar niet alleen #nietalleen, maar ook het Rode Kruis brengt vrijwilligers samen, brengt mensen in stelling om te helpen. Mijn vraag aan het kabinet is: breng die initiatieven samen en integreer dat ook in de eigen communicatie. Dus als bijvoorbeeld voedselbanken vrijwilligers tekortkomen, spreek dan dit soort platforms aan, waar mensen klaarstaan om te helpen. #nietalleen heeft ook een telefoonnummer: 0800-1322. Noem dat dan ook in je eigen communicatie en zorg dat dat soort platforms, zowel dat van het Rode Kruis als dat van #nietalleen de wind in de zeilen krijgen. Want het komt er nu op aan dat we elkaar helpen.

Voedselbanken komen inderdaad vrijwilligers tekort. Ik vraag de minister van Sociale Zaken dus om daar speciaal naar te kijken en toe te zien op de noodklok die zij hebben geluid. Denk ook aan het eten dat overschiet, bij vissers die vis moeten doordraaien en bij restaurants die eten over hebben en dat graag naar de voedselbank zouden willen brengen. Laten we dat soort dingen mogelijk maken.

Er zijn mensen die schulden hebben en er zijn mensen die nu uit hun huis worden gezet. Ik kreeg gisteren een app met een heel schrijnend voorbeeld daarvan. Ik vind het werkelijk onbestaanbaar dat je in deze tijd mensen op straat zet, letterlijk, omdat ze een huurachterstand zouden hebben. Het gebeurt. Ik zou daarop echt een toezegging van het kabinet willen. Laten we in deze tijd één ding met elkaar afspreken, namelijk dat we nu niemand op straat zetten. Want dit gezin kan alleen maar terecht bij de schoonmoeder, die zelf kwetsbaar is en tot een risicogroep behoort. Ik vond het onbestaanbaar toen ik het las.

Laten we thuisonderwijs mogelijk maken, ook voor mensen die bijvoorbeeld thuis geen laptop of iPad hebben. Zorg dat scholen dan de middelen hebben, en dat ze op school terechtkunnen. Dus ook graag aandacht daarvoor.

Mevrouw de voorzitter. De beheersing van het virus is een belangrijke doelstelling. De minister-president heeft daarover gesproken, net als de minister voor Medische Zorg. Het gaat om: flatten the curve. Dat is de slogan. We hebben hier gesproken over groepsimmuniteit en daar zijn veel vragen over gesteld, maar begrijp ik het kabinet goed als ik ervan uitga dat beheersing nu vooropstaat, maar dat er ook andere scenario's denkbaar zijn als de situatie verandert?

Dan het belang van testen. De Wereldgezondheidsorganisatie wijst daarop, en tegelijkertijd hebben wij te weinig middelen om te testen. Hoe komen wij dan aan goede wetenschappelijke kennis van dat wat er nu gebeurt? Op basis daarvan moeten er namelijk gefundeerde beslissingen worden genomen. Dus als het testen nu lastig is, hoe komen we dan wel aan de goede informatie?

Ik sluit me aan bij alle vragen die zijn gesteld over middelen. Ik kijk nu naar de heer Hijink, die het ook gehad heeft over mondkapjes en andere middelen die mensen in de zorg nodig hebben. Ik sluit me daar graag bij aan, en ook bij de vragen over de ic-capaciteit. Ik zou daar één vraag aan toe willen voegen. We hebben daar wel de regierol van VWS bij nodig. Dus als het in Brabant misschien heel krap gaat worden terwijl er in het noorden ruimte over is, kan VWS die regierol dan oppakken?

Dan heb ik nog een aantal hele specifieke vragen, mevrouw de voorzitter. De eerste gaat over de aanpak voor Caribisch Nederland. Hoe wordt daar de communicatie geregeld?

Ik sluit me aan bij de vraag van collega Jetten of Nederlanders in het buitenland kunnen worden teruggehaald.

Ik sluit me ook aan bij de vraag of alles helder is voor eindexamenkandidaten en bij de vraag of er een oplossing is voor het doorbetalen van kinderopvangkosten.

Mevrouw de voorzitter. Ik heb één vraag over het economische steunpakket. Het komt aan op details in uitvoering en op goede communicatie met ondernemers. Hoe kunnen bedrijven die geen relatie hebben met kredietverstrekkers of die een niet-bancaire kredietverstrekker gebruiken, toch per direct de BMKB gebruiken voor liquiditeit?

Mevrouw de voorzitter. We bevinden ons in een grote crisis. Als ik zie wat onze helden in de zorg doen, als ik zie hoe mensen elkaar helpen en als ik zie wat het kabinet nu doet, geeft mij dat het vertrouwen dat we dit te boven komen. Op deze Dag van Nationaal Gebed spreek ik daarbij ook de wens uit dat God ons hierbij helpt.

Ik dank u wel.

De heer Baudet (FvD):
Ik dacht: ik reageer nog even op de overtuiging die de heer Segers blijkbaar heeft dat er een nieuwe piek te zien zou zijn van besmettingen in Singapore, China en Zuid-Korea, wat zou bewijzen dat ingrijpend lockdown-achtig beleid niet werkt. De reden dat hij denkt dat die nieuwe piek er is, is misschien dat dit in een krantenkop stond. Maar dat artikel zat achter een paywall. Het kost overigens €1 voor drie maanden om je daarop te abonneren; dan kun je het hele artikel zien. Daarin staat: "Singapore 47 nieuwe gevallen, waarvan 33 teruggekomen zijn van vakantie". En de piek was 331 per dag, dus dat is absoluut geen nieuwe opleving of zoiets. Mensen komen gewoon terug van vakantie, hebben het ergens anders opgedaan en worden dan in quarantaine gezet. In Nederland waren er vandaag overigens 346 nieuwe gevallen. Dat is dus meer dan de piek in Singapore. In China waren er 13 nieuwe gevallen, terwijl er daar bij de piek 14.000 op één dag waren. 13! Dat is helemaal geen piek, meneer Segers. In Zuid-Korea waren het 93 gevallen. Daarbij gaat het grotendeels om mensen die terugkomen van vakantie. De piek was daar 851 op één dag. Ook daar is er dus geen piek te zien. Laat u niet inspireren door de krantenkoppen. Neem gewoon een abonnement op die internationale media die u graag wilt citeren, want dan kunt u het hele artikel lezen.

De heer Segers (ChristenUnie):
Dat onderstreept wat de heer Jetten net in een interruptie zei, namelijk dat je ook na een lockdown afhankelijk bent van een vaccin. Je bent dan dus ook niet immuun, want er is dan nog geen immuniteit opgebouwd tegen dit virus. Je kunt dus iedereen in quarantaine houden en iedereen thuishouden, en dan nog komt er een moment dat we naar buiten moeten en opnieuw contact met elkaar hebben. We kunnen inderdaad hopen dat er dan een vaccin is, maar dat is exact hetzelfde risico als het risico dat nu wordt genomen. Ik pretendeer hier niet dat er hiervoor een draaiboek ligt en dat ik exact de wijsheid in pacht heb. Maar waar het mij om ging in de interruptie en waar het mij nu om gaat, is het volgende. We nemen altijd risico's. Je moet kijken wat de optimale keuze is om het minste risico te nemen. Daarin steun ik het kabinet.

De heer Baudet (FvD):
Nou, nee. Meneer Segers kwam met een slap verhaal op basis van een krantenkop die zei dat er een nieuwe piek te zien zou zijn in die landen. Dat blijkt gewoon pertinent onjuist. U komt dus in zo'n debat met het verhaal dat er een nieuwe piek te zien is en dat het dus allemaal niet blijkt te kloppen wat Baudet zegt. Volgens u klopt het niet als Baudet zegt: als we een ingrijpende lockdown instellen, krijg je controle over de besmettingen. Dat klopt dus wél, want de aantallen waren oneindig veel hoger dan nu. Er komt inderdaad hier en daar een besmetting bij, maar omdat ze het zo goed onder controle hebben, kunnen ze die mensen direct in quarantaine zetten. Daardoor raakt de intensive care niet overbelast. Daardoor hebben ze voldoende beademingsapparatuur en testmateriaal enzovoorts beschikbaar. Dat is dus zo omdat ze eerst een lockdownperiode hebben gehad. Dat blijkt uit de cijfers. Het is dus niet waar. U moet niet jokkebrokken. Er is geen piek in die landen. Geef dat ook gewoon toe — dat is ook een christelijke waarde. U heeft zich gebaseerd op een stoere krantenkop, zonder het artikel te lezen. U wilde even goedkoop scoren in dit gevoelige debat waarin we het landsbelang voorop moeten stellen en waarin we niet politieke spelletjes moeten spelen of puntjes moeten willen halen.

De heer Segers (ChristenUnie):
Het is goedkoop scoren om dít te zeggen. Ik wil helemaal niet goedkoop scoren. Wat ik u ...

De heer Baudet (FvD):
Waarom zei u dan dat er zo'n piek was? Er is geen piek!

De heer Segers (ChristenUnie):
Mevrouw de voorzitter, dit is de zoveelste keer dat de heer Baudet overal dwars doorheen praat.

De voorzitter:
Meneer Baudet, u heeft uw punt gemaakt. De heer Segers, kort.

De heer Segers (ChristenUnie):
Er is wel een piek. Er zijn nieuwe gevallen. Dat laat precies zien dat er besmetting kan plaatsvinden als mensen terugkomen en opnieuw met elkaar in contact komen. Dat vindt nu plaats. Exact dat wat u aangeeft en wat volgens u de juiste aanpak is, is de aanpak van het kabinet, namelijk gecontroleerd dat virus beheersen, zorgen dat er ic-capaciteit beschikbaar blijft en zorgen dat het aantal beheersbaar blijft. We kunnen het niet helemaal dichtgooien. We kunnen het land niet afsluiten. Mensen komen terug. Mensen zullen besmet raken. Er zullen weer nieuwe besmettingen zijn. Maar als je voldoende ic-capaciteit hebt en als je voldoende zorg beschikbaar hebt, dan is het beheersbaar. Dat is exact de aanpak van dit kabinet.

De heer Baudet (FvD):
Nog één keer, voorzitter.

De voorzitter:
Ja, tot slot.

De heer Baudet (FvD):
U zei dat er een nieuwe piek was in die landen, in Singapore, China en Zuid-Korea en dat dat laat zien dat die aanpak totaal niet effectief is. Dat is gewoon niet waar. U komt dus met zo'n interruptie naar mij toe, omdat u een of andere krantenkop gezien heeft. U denkt goedkoop te kunnen scoren, maar het blijkt gewoon niet waar te zijn. Het gaat om een zeer klein aantal in die landen, dat voortkomt uit mensen die terugkeren van vakantie. Ze worden direct gecontroleerd en in quarantaine geplaatst. Dat is helemaal geen probleem. Er is helemaal geen uitbraak. Er zijn helemaal geen nieuwe besmettingen. Het zijn mensen die gewoon terugkomen van vakantie met dat virus en die direct kunnen worden behandeld. Dat is dus een totaal andere situatie dan de situatie die u voorschotelde. U heeft dus op een zeer oneerlijke en oneigenlijke manier die interruptie gebruikt en u heeft geprobeerd het debat te framen. Dat punt wou ik even maken.

De voorzitter:
Dat heeft u duidelijk gemaakt.

De heer Baudet (FvD):
Het zou u sieren als u dat gewoon zou toegeven. Dan vergeef ik u ook — dat is ook een christelijke waarde. Zand erover, en dan praten we weer verder over de inhoud.

De heer Segers (ChristenUnie):
Ontroerend, alleen mijn punt is dat we misschien in de praktijk veel dichter bij elkaar staan. Dit is niet zwart-wit. Dat was mijn punt richting de heer Wilders en dat is mijn punt richting u. Er is in Azië opnieuw een stijging van het aantal besmettingen. Dat heb ik u voorgehouden. Wat betreft hetgeen u zegt over de aanpak die het kabinet kiest: je kunt een land niet afgrendelen, je zult iedere keer beleid moeten bijstellen. Wat de minister-president heeft gezegd en wat ik herhaal, is dat zelfs een lockdown niet uit te sluiten is en dat er een moment kan komen dat zelfs wat u voorstelt, inderdaad de beste of een betere optie is dan wat we nu doen, maar dat zal je iedere dag moeten afwegen: wat is nu de volgende stap? Mijn punt was: maak hier nou geen zwart-wittegenstelling van en kijk naar wat er in Azië gebeurt waar opnieuw een stijging is en dat de lockdown je daar niet van weerhoudt. Hou allemaal de openheid om iedere dag af te wegen wat de beste keuze is voor de volksgezondheid van ons allemaal.

Dank u wel.

De voorzitter:
Dank u wel, meneer Segers.

Meer informatie