Wat houdt u bezig?

De burger is de waardering voor voedsel kwijtgeraakt. Er is een grote afstand tussen de producent en de consument. Mensen weten nauwelijks nog hoe hun voedsel geproduceerd wordt. Productie en consumptie zijn twee totaal verschillende werelden geworden. Dat is zeer zorgelijk.

Wat wilt u daaraan doen?

Ik wil graag dat de lijn tussen boer en consument korter wordt. Het feit dat veehouders zichtstallen bouwen of burgers op hun bedrijf verwelkomen, vind ik bemoedigend. Ik ben ook voorstander van zoveel mogelijk regionale voedselproductie, op de schaal van Noordwest Europa. Het is onzinnig dat we Argentijns vlees in de Nederlandse schappen hebben liggen of kip uit Roemenië.

Maar de supermarkten bepalen toch wat in de schappen ligt.

Het is ook een taak van de supermarkten en de gehele levensmiddelenindustrie om meer regionale en seizoensgebonden producten in het schap te krijgen. Moeten we echt willen dat supermarkten met Kerst aardbeien aanbieden? Ik spreek hier ook met supermarkten over.

De  zwakke positie van de boer en tuinder in de keten komt vaak ter sprake in de Tweede Kamer maar tot dusver zonder veel resultaat. Verwacht u dat nog wel?

Het wordt Kamerbreed gedragen dat de positie van de boer versterkt moet worden. Hun onderhandelingspositie is slecht. Ik ben erg benieuwd wat de pilot voor de agrofood-sector die minister Kamp gaat opzetten, zal opleveren. Het is hoopgevend dat LTO, de levensmiddelenindustrie en de supermarkten nu samen willen optrekken met een gedragscode. Uiteindelijk gaat het om fatsoenlijk zaken doen, waarbij boeren er vanuit moeten kunnen gaan dat contracten worden uitgediend. 

Wat moet er veranderen?

Het mededingingsbeleid is gericht op een lage prijs voor de consument. Er is geen aandacht voor kwaliteit of duurzaamheid. Dat zou wel zo moeten zijn. Ik roep staatssecretaris Klijnsma ook op om daar werk van te maken. Daarbij mag het mededingingsrecht ook breder worden bekeken. Een pluimveehouder vertelde mij onlangs dat hij een prijsaanvraag deed bij verschillende leveranciers omdat hij met nieuwe kuikens wilde starten. Hij kreeg bijna identieke offertes. Dat lijkt me geen voorbeeld van gezonde concurrentie.

Hoe staat u tegenover duurzaamheidsconcepten zoals het Beter Leven kenmerk?

Dat is een heel goede zaak maar de veehouder moet er wel een graantje van kunnen meepikken. Het concept 'De kip van morgen' is geheel gedicteerd door de supermarkten. De verkoopprijs is bepaald en daarna teruggerekend naar de prijs voor de veehouder. De marge die de veehouder krijgt is nauwelijks voldoende om de extra dierenwelzijnsmaatregelen te dekken. Een dergelijk concept is daarmee in feite niet duurzaam.

Hoe ziet u de toekomst van de land- en tuinbouw?

Ik voorzie dat een derde van de bedrijven stopt, een derde groeit en een derde verbreedt. Ik maak me geen zorgen over de grootte van bedrijven. De megastaldiscussie is een onzindiscussie. Een groot bedrijf kan prima zijn voor de dieren en de boer. Waar ik me wel zorgen over maak is de verloedering van het platteland.

De verloedering van het platteland?

Ja, want iedere dag stoppen zeven boeren ermee. Hoe zorgen we ervoor dat het agrarische karakter van ons landschap behouden blijft? Boeren in kleinschalige landbouwgebieden kunnen het bedrijf moeilijk kwijt en kunnen op den duur hun land en gebouwen niet goed onderhouden. En wat te denken van alle leegstaande gebouwen? Het is nu nog niet echt een punt van discussie maar we moeten het op de agenda zetten voordat de verloedering toeslaat.

Dit interview is afgenomen door Arno de Snoo en gepubliceerd in de Nieuwe Oogst.