Bijdrage Stieneke van der Graaf aan een notaoverleg met minister van Nieuwenhuizen Wijbenga van Infrastructuur en Waterstaat

Kamerstuknr. 31305

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):
Dank u wel, meneer de voorzitter, voor het woord.

Meneer de voorzitter. We staan voor hele nieuwe uitdagingen en we zijn geconfronteerd met de uitspraak van de Raad van State over de stikstofproblematiek en met de problematiek rondom pfas.

Voorzitter: Agnes Mulder

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):
De minister heeft ons een brief gestuurd over de consequenties hiervan voor de MIRT-projecten. Ik begin daarmee.

De minister heeft zeven wegprojecten extra stikstofruimte gegeven, opdat deze door kunnen gaan. Ik vraag de minister hoe het nu zit met het spoor. Wat gaat de minister doen om vertraging van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer te voorkomen? Ik heb de zeven wegprojecten die door kunnen gaan even naast het Toekomstbeeld OV gelegd. Mijn conclusie is dat er bij elk van die zeven wegprojecten ook een knelpunt zit op het spoor. Een aantal van die knelpunten zie ik terug in de MIRT-brief. Neem de Ring Utrecht. Het is mooi dat voor het spoor wordt gekeken naar een nieuw station bij Utrecht-Koningsweg en dat daarvoor geld is gereserveerd. In het Toekomstbeeld OV staat echter dat er meer nodig is om de groei van het aantal reizigers op te vangen en om meer snelle ICE's naar Duitsland mogelijk te maken. Gaat de minister in de MIRT-verkenning bijvoorbeeld ook kijken naar de spoorverdubbeling tussen Utrecht en Veenendaal?

Een van de andere projecten is het knooppunt Hoevelaken, maar het spoor rondom Amersfoort is ook een knelpunt. De A6 tussen Almere en Lelystad wordt verbreed, maar ik lees nog niets over de noodzakelijke verdubbeling van het spoor in Almere om zo meer treinen te kunnen laten rijden in de Randstad en tegelijk de reistijd naar Noord-Nederland te verkorten. Wanneer starten de MIRT-verkenningen naar deze spoorprojecten en nog een hele reeks andere projecten die noodzakelijk zijn volgens het Toekomstbeeld OV?

Zo vraag ik ook naar de brug bij Ravenstein. Daar heb ik vorig jaar ook naar gevraagd. Een verdubbeling van die brug is nodig om meer treinen te kunnen laten rijden tussen Noord-Brabant en Gelderland. Is de minister bereid om ook daar een MIRT-onderzoek voor te starten? Graag een reactie.

Voorzitter. Op meerdere spoorlijnen zijn er problemen met de fundering, vorig jaar bij Zwolle-Kampen en nu bij Leiden-Utrecht. Het speelt op meer plaatsen. Het is goed dat nu breed onderzoek wordt gedaan, maar wij vinden het teleurstellend dat de uitkomst is dat het nemen van een besluit over een echte intercity tussen Leiden en Utrecht weer drie jaar wordt doorgeschoven. De regio krijgt alleen een spitspendel. Is de minister bereid om te kiezen voor een versnelde intercityvariant? Is zij bereid de fundering van het spoor toekomstvast te maken en daarover volgend jaar een besluit te nemen?

Dan het grensoverschrijdende spoorvervoer. Ik noem hierbij heel specifiek België. Reizigers geven aan dat zij enorme wachttijden hebben. Ik heb er zelf ook wat ervaring mee: 20 minuten op de lijn van Roosendaal naar Antwerpen, 64 minuten als je met de Intercity direct naar Brussel wilt reizen. Dat zijn geen tijden. Ook de problemen bij Maastricht en Luik zijn bekend. Het is mooi dat de reistijd naar Berlijn in 2024 mogelijk een halfuur korter wordt, maar al jaren wordt reizigers een tweede trein beloofd naar Roosendaal en Antwerpen. Waarom moet dat nou zo lang duren? Kan de minister alles op alles zetten om ervoor te zorgen dat die tweede trein uiterlijk in december 2020 rijdt? En wat is de stand van zaken bij de drielandentrein, die nog steeds maar een tweelandentrein is? Technisch is er geen enkel probleem; die trein kan morgen van Maastricht naar Luik rijden. Hoelang gaat het nog duren? Ik roep de minister op om met haar Belgische ambtgenoot in overleg te gaan en oplossingen voor de reizigers te zoeken.

In het regeerakkoord staat dat we gaan werken aan verhoging van de spanning op de bovenleiding naar 3 kV. Dat zorgt ervoor dat treinen sneller kunnen optrekken en sneller kunnen rijden, en het vergroot de capaciteit op het spoor. Het is ook nog eens duurzamer, want het bespaart veel energie en is dus beter voor het klimaat. Welke stappen gaat de minister het komende jaar zetten om dit te realiseren? Graag een reactie.

Voorzitter. Ik heb vorig jaar een motie ingediend om de systematiek van de NMCA te verbeteren. Kan de minister een toelichting geven op de stand van zaken daarvan? Ook diende ik de afgelopen twee jaar moties in over de sluizen bij Kornwerderzand. De afgelopen zomer, toen ik met zwangerschapsverlof was, kwam uiteindelijk het besluit dat ook het Rijk daar flink aan gaat bijdragen. Hartstikke mooi, maar wanneer wordt die bestuursovereenkomst gesloten? Wat ons betreft moet dat zo snel mogelijk.

Voorzitter. Ik vraag aandacht voor verkeersveiligheid. Voor het eerst in jaren zien we het aantal verkeersslachtoffers toenemen. Ik vraag hierbij specifiek aandacht voor de verkeersveiligheid rondom scholen. Navigatieapps sturen ons nu langs de snelste of de kortste route, maar houden daarbij geen rekening met het gebruik van een weg, of het een kleine straat is of een straat waar een school aan staat. Ik wil graag dat navigatieapps ons niet langer langs dat soort straten sturen, omdat het dan veel te druk wordt bij die scholen, helemaal als ouders hun kinderen daar gaan ophalen. Is de minister bereid om, net als haar Belgische collega, in gesprek te gaan met de makers van die navigatiesystemen en die apps om hierover afspraken te maken?

Ik kom ook op het punt geluidoverlast. Ik vraag daar al een aantal jaren aandacht voor. We zien knelpunten onder andere bij de A28 Harderwijk en de A20 Maassluis. Ook de snelheidsverlaging op de snelwegen als gevolg van de stikstofuitspraak heeft daar mogelijk consequenties voor. Ik wil graag vragen of de minister bereid is om een nieuw onderzoek te doen naar de geluidoverlast op alle snelwegen en deze knelpunten daarbij specifiek mee te nemen.

Voorzitter. Het is belangrijk dat wij het onderhoud van onze bruggen en sluizen goed op orde hebben. De minister heeft ons daarover een brief gestuurd, waarin staat dat zij daarvoor 30 miljoen extra uittrekt. Dat is nog niet de 400 miljoen die de Algemene Rekenkamer nodig acht, maar wel belangrijk voor de hoogst noodzakelijke aanpassingen. Hoe komt de minister tot een prioritering van de gekozen projecten?

Met betrekking tot de fiets wil ik graag aandacht vragen voor de F35, een fietssnelweg tussen Nijverdal en de Duitse grens. Ik hoop op verdere stappen in de realisatie van het complete traject. Graag een reactie van de minister.

Voor de N35 sluit ik aan bij de woorden van het CDA.

Voorzitter. Ik vind het heel erg belangrijk dat de toegankelijkheid van de treinen en stations wordt geregeld. Ik sluit aan bij de woorden van D66. Ik was geschokt toen ik een bericht las van een jongen met een rolstoel die bij drukte tegen zijn wil door reizigers de trein werd uitgezet. Dat is echt onacceptabel.

Voorzitter. Hoeveel spreektijd heb ik nog?

De voorzitter:
U bent er al overheen. U heeft drie minuten voor de tweede termijn. U zit nu op 5.18. Stel dat u denkt: twee minuten voor de tweede termijn is voldoende. Anders krijgt u nu bij dezen een vraag van een van de collega's, maar hij is al door zijn vragen heen. O nee, hij mag er nog een.

De heer Remco Dijkstra (VVD):
Die heb ik speciaal bewaard voor de ChristenUnie. Ik hoor graag nog iets meer detail over de N35. Hoe ziet u dat voor zich? Ik heb zelf voorgesteld om te bekijken of je de weg cadeau kunt doen. Hoe komen wij uit die impasse? Ik hoorde u spreken over de N35 en u bent er ook bij betrokken. Is het ook geen idee om er een F35 naast te leggen waardoor we inderdaad ook een alternatief hebben? Het mag ook een vliegtuig zijn, maar in dit geval een fietspad F35.

Mevrouw Van der Graaf (ChristenUnie):
Als de heer Dijkstra goed had geluisterd, had hij gehoord dat ik zojuist heb gepleit voor dat fietspad. Ik denk dat het goed is dat daar een fietssnelweg komt. De ChristenUnie ziet niet zo heel veel in het plan van de VVD om de N35 dan maar over de schutting te gooien. Ik denk eerlijk gezegd dat het Rijk daar nog weleens duurder mee uit zou kunnen zijn. Het lijkt me niet echt een optie. Ik vind het belangrijk dat nu met de regio goed wordt overlegd over de vraag hoe we verder stappen kunnen zetten. Ik ben er een tijdje geleden nog weer overheen gereden. Mariënheem is echt een knelpunt en ik zie echt risico's voor de verkeersveiligheid. Daarom is het belangrijk dat wij hier stappen gaan zetten.

Voorzitter. Ik wil graag nog kort twee punten aanstippen. Ik pak dan in tweede termijn wat breder uit. De ChristenUnie vindt het heel belangrijk dat we die snelle verbinding naar Noord-Nederland gaan realiseren. Er ligt ook nog een motie-Van der Graaf/Ziengs die Kamerbreed is ondersteund. Die zegt dat deze verbinding een prioriteit moet worden in het Toekomstbeeld OV. In het nieuwe fonds dat eraan komt, moet dit absoluut een plek krijgen. Wij sluiten ons aan bij de collega's die hebben gepleit voor een haalbaarheidsonderzoek naar de Lelylijn. Ik vraag ook aan de minister om het onderzoek dat voortvloeit uit deze motie, naar een snelheidswinst van 30 minuten, te realiseren. Ik zou daar erg blij mee zijn, want dan was ik hier denk ik vanmorgen op tijd geweest. Maar ik vraag mij ook af of het mogelijk is om de investeringen in het spoor naar voren te halen, nu we weten dat de NS al in 2023 met snellere treinen kan gaan rijden.

Voorzitter. Ik pleit hier voor een haalbaarheidsonderzoek naar de Nedersaksenlijn; een lijn langs de oostelijke grens van Nederland tussen Enschede en Groningen via Coevorden en Emmen. Die is belangrijk voor de reizigers, voor het personenvervoer, maar ook voor het goederenvervoer. Is de minister bereid om hier een haalbaarheidsonderzoek naar te doen?

Dank u wel.

Meer informatie