Bijdrage Eppo Bruins aan een algemeen overleg met minister Hoekstra van Financiën

Kamerstuknr. 35412

De heer Bruins (ChristenUnie):

Voorzitter. Wat een zegen dat we welvarende jaren achter de rug hebben en dat de graanschuren vol zijn. Het is dit moment waarvoor dit kabinet en ook vorige hebben gespaard. Ik wil het kabinet complimenteren voor de daadkracht waarmee een massief noodpakket is samengesteld. De overheid moet werkend Nederland nu stutten in de snelst toegeslagen crisis ooit. Economie gaat om mensen, om gezinnen met huur of hypotheek of om ondernemers die van de ene op de andere dag moeten sluiten. Dit noodpakket heeft de steun van de ChristenUnie omdat het maximaal inzet om juist die mensen, die gezinnen, die ondernemers die in de knel komen, te helpen.

Maar ik wil wel een paar zorgen delen met de minister. Banken zijn een deel van de oplossing, zei ABN AMRO-topman Van Dijkhuizen vorige week, maar waren ze dat maar. Nog steeds verstrekken grootbanken nauwelijks overbruggingskredieten aan ondernemers. Ze verwijzen zelfs nu, in deze tijd, nog steeds massaal door naar niet-bancaire kredietverstrekkers, zoals Qredits en kredietunies. Deze niet-bancaire kredietverstrekkers willen gelukkig wél liquiditeit leveren, maar ze zijn kleiner, zijn meestal not-for-profit en hebben dus een risicoprobleem. Kan Invest-NL hierin bijspringen met een lening, vraag ik de minister.

Het kredietrisico kan vervolgens afgedekt worden met de BMKB, maar waarom zit bij die BMKB nog steeds de premie van 3,9% erop, vraag ik de minister. Stop met dat onnodig geld rondpompen en schrap tijdelijk die premie.

Ik lees in de antwoorden dat het kabinet omwille van de snelheid simpele maatregelen wil introduceren. Er wordt dan wel veel gevraagd van het moreel fatsoen van ondernemers. De oproep van Detailhandel Nederland aan huurders en verhuurders van winkelruimte is een heel mooi voorbeeld van zo'n moreel appel. Ik roep iedereen dan ook op om gebruik, volop gebruik, maar geen misbruik te maken van deze maatregelen. Het zou moreel verwerpelijk zijn als in deze crisis de belastingbetaler weer bedrijven moet redden die qua liquiditeit helemaal leeggezogen worden door sprinkhaankapitalisten of die bewust een onfatsoenlijk verdienmodel hanteren.

Dat gezegd hebbend: kan ervoor gezorgd worden dat de regelingen uitsluitend gaan om compensatie voor werkgevers die werknemers met een Nederlandse arbeidsovereenkomst in dienst hebben en die in Nederland belasting en premies afdragen? Het kan toch niet zo zijn dat we bijvoorbeeld in de transport en logistiek bedrijven die zich op grote schaal schuldig maken aan sociale dumping en uitbuiting van werknemers uit lagelonenlanden, nu gesubsidieerd zien gaan worden met belastinggeld?

Voorzitter. De zzp'ers zijn in zwaar weer gekomen. Er wordt met banken gepraat over de hypotheken. Zou het een idee zijn als banken gedupeerde zzp'ers een jaar uitstel van betalingsverplichting van de hypotheeklasten zouden geven? De looptijd van de hypotheek kan met een jaar verlengd worden. Dat zou direct effect hebben zonder hoge kosten, en het helpt de woningmarkt. Het helpt ook de banken, zodat ze niet meteen op hun balans worden opgezadeld met een grote berg oninbare schuld, waarmee deze crisis in de reële economie meteen zou overslaan naar een nieuwe bankencrisis.

Welke coulance kan de Belastingdienst betonen aan zzp'ers? Is het kabinet bijvoorbeeld bereid als noodmaatregel de maximale vrijstelling van het schenkingsrecht eenmalig te verhogen, zodat familieleden makkelijker kunnen schenken?

Hoe staat het nu met het uitvoeren van de zzp-regeling per gemeente? Is dit inmiddels overal op gang gekomen, vraag ik de minister. Hoeveel gemeenten hebben de regeling nu operationeel? Hoe snel zal het in het hele land uitgerold kunnen worden? Is er in de maatregelen ook hoop voor die zzp'ers die niet voldoen aan het urencriterium, maar die met hun bescheiden inkomen ervoor zorgden dat het gezin net kon rondkomen?

Voorzitter. Goed dat er nu deurbeleid is om de drukte bij supermarkten tegen te gaan, maar ik wil de mensen oproepen om veel meer ook de kleine ondernemer -- de warme bakker, de verse slager, de kaasboer, de groenteboer -- te ondersteunen. Dat geeft ook weer ruimte in de supermarkten en ondersteunt tegelijkertijd de middenstand. Doet de minister mee met mijn oproep?

Tot slot, voorzitter.

De voorzitter:

U heeft nog een halve minuut.

De heer Bruins (ChristenUnie):

Hiermee heb ik 50 miljard behandeld in vijf minuten. Dat is 160 miljoen per seconde, sneller dan de flitshandelaars het kunnen, denk ik. Ik zeg: minister, aan de slag, en zet die deuren van de graanschuren wijd open.

Dank u wel.

De heer Van Haga (Van Haga):

De heer Bruins maakte een hele goede opmerking over de hypotheken. Daarover hebben we vorige week een motie ingediend -- die is door collega Van der Staaij samen met ambtgenoot Baudet ingediend -- maar die heeft de ChristenUnie toen niet gesteund. Die motie ging vrijwel over hetzelfde. Het ging toen alleen over de aflossing; u heeft het nu over de hele betalingsverplichting. Als we die motie nou een beetje wijzigen, bent u dan bereid om die motie alsnog te steunen?

De voorzitter:

Vraagt de heer Van Haga via de voorzitter aan de heer Bruins.

De heer Bruins (ChristenUnie):

Een mooie vraag van de heer Van Haga. Ik heb het specifiek over het verlengen van de looptijd, waardoor er in feite een direct effect kan komen zonder hoge kosten. Wat ik van belang vind, is dat we nu al vooruitkijken, dat we ook in deze uitzonderlijke crisis de woningmarkt stutten en dat we ook ervoor zorgen dat deze crisis in de reële economie niet overslaat naar de banken, want dan zijn we echt in de aap gelogeerd. Het ligt er natuurlijk aan hoe de heer Van Haga zijn motie wil gaan aanpassen. Ik zal iedere motie welwillend bekijken, maar ik zal ook het oordeel van de minister afwachten, want alles moet ook uitvoerbaar zijn in deze uitzonderlijke tijd.

De heer Van Haga (Van Haga):

Ik denk dat ik namens mijn ambtsgenoot Baudet en de heer Van der Staaij kan zeggen dat we die handschoen oppakken en de motie iets gaan aanpassen. Dan hoop ik dat wij uw steun krijgen.

De heer Bruins (ChristenUnie):

Ik kijk er heel graag naar en dan luister ik naar het oordeel van de minister.

De voorzitter:

Dank.

Meer informatie