Bijdrage van ChristenUnie Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber aan een plenair debat met minister Schippers minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Kamerstuknr. 29 689

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. De zorg voor mensen is voor de ChristenUnie een belangrijk onderwerp. De afgelopen tijd hebben wij best veel vragen gekregen over de zorg voor mensen, over de betaalbaarheid van de zorg, over het eigen risico en over de stapeling van eigen bijdragen. De ChristenUnie ziet ook dat er groepen mensen zijn, chronisch zieken en gehandicapten, voor wie dat in toenemende mate een probleem is.

Solidariteit en de betaalbaarheid in de zorg zijn een groot goed voor de ChristenUnie. Die solidariteit willen we ontzettend graag overeind houden. Daarom heeft de ChristenUnie vandaag, als een van de onderhandelende partijen, aan het kabinet gevraagd om middels een spoedprocedure een wetswijziging voor te bereiden die regelt dat het eigen risico in 2018 niet verder zal stijgen maar gelijk blijft op €385, wat het dit jaar ook is.

De ChristenUnie vindt dit een goede stap. Natuurlijk zien we, zoals we ook uit de brief van de minister hebben kunnen opmaken, dat dit zal leiden tot een premiestijging van een kleine euro per maand. Daar kunnen we niet omheen. Dat is inherent aan de systematiek. Maar we weten ook dat de mensen met een smalle beurs, de mensen met lagere inkomens, hiervoor volledig worden gecompenseerd door de zorgtoeslag.

Voorzitter. Uit de brief van de minister blijkt ook dat het mogelijk is om die spoedprocedure nog voor 1 oktober af te ronden. We zullen hier dus volgende week weer met elkaar spreken over dit onderwerp en de wetswijziging. De ChristenUnie ziet daarnaar uit.

Dank u wel.

Mevrouw Marijnissen (SP):
U heeft bij de verkiezingen gepleit voor het verlagen van het eigen risico met minimaal €100. U moet nu het verhaal verdedigen dat er niks gebeurt aan het eigen risico en dat daarnaast de zorgpremie omhooggaat. Bent u daar nou werkelijk blij mee?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Mevrouw Marijnissen stelt dat hiermee niks gebeurt aan het eigen risico. Dat is niet waar. Gisteren hebben we in de begroting kunnen zien dat het eigen risico zal stijgen naar €400. De ChristenUnie heeft er samen met de andere formerende partijen voor gezorgd dat die stijging niet zal doorgaan. Dus er gebeurt wel degelijk wat.

Mevrouw Marijnissen (SP):
De uitdrukking "sigaar uit eigen doos" is al een paar keer gevallen. Mag ik mevrouw-Dik Faber eraan herinneren dat u niet alleen staat in uw pleidooi om het eigen risico aan te pakken? Weet u, nogmaals, gesteund door 98 collega's. Een overgrote meerderheid van deze Kamer steunt u. Bent u bereid om op het moment dat wij met een goede dekking komen dat dan toch te regelen?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Wij zijn altijd bereid om te kijken naar goede voorstellen van partijen, maar wij spreken vandaag over het voorstel van de vier formerende partijen om in 2018 het eigen risico niet verder te laten stijgen en op €385 te houden.

Mevrouw Marijnissen (SP):
Wij hebben de brief kunnen lezen en we hebben dat natuurlijk ook gelezen, maar u vergeet er alleen bij te vermelden dat dan wel de zorgpremie omhooggaat. Het zou wel fijn zijn als u het complete eerlijke verhaal zou vertellen, namelijk dat het eigen risico gelijk blijft maar dat de zorgpremie stijgt. Volgens mij is dat niet echt waar u campagne voor heeft gevoerd. Dat is niet echt wat er in uw verkiezingsprogramma staat. Ik zou u, mevrouw Dik-Faber, nog kunnen begrijpen als u alleen stond, want iedereen weet dat je compromissen moet sluiten als je formeert. Ik begrijp dat, maar u staat niet alleen! U heeft een overgrote meerderheid in Nederland en in de Kamer achter u staan. Waarom verlaat u dan toch als verliezer de formatietafel, zonder dat er iets met het eigen risico gebeurt?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Nogmaals, er gebeurt wel degelijk wat met het eigen risico. De verhoging die gisteren nog werd gepresenteerd, gaat niet door. Inderdaad, ik heb ook in mijn betoog aangegeven dat dit zal leiden tot een stijging van de zorgpremies. Dat is onvermijdelijk. Zorg is nu eenmaal niet gratis en moet worden betaald via de premies of via de belastingen. Andere partijen in de Kamer kiezen voor dat laatste, maar wij kiezen voor de route van de premies omdat we ook weten dat de mensen die het niet kunnen betalen, hiervoor volledig worden gecompenseerd middels de zorgtoeslag.

Mevrouw Ellemeet (GroenLinks):
Als ik daar meteen op door mag gaan, voorzitter. Die zorgtoeslag is er niet voor iedereen. Dat iedereen die nu in de knel zit door de zorgkosten, volledig wordt gecompenseerd, lijkt me een iets te rooskleurig beeld.

Ik wilde mevrouw Dik-Faber het volgende vragen. Ik heb haar in de campagnetijd horen zeggen dat het juist het doel van het verlagen van het eigen risico is om de zorg betaalbaar te maken voor mensen die ermee worstelen. Nu krijgen mensen die extra verhoging van de premie erbij. Dus wat schieten mensen er nu feitelijk mee op dat het eigen risico op een echt heel hoog niveau wordt bevroren als er daarnaast een plus op de premie komt?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Chronisch zieken en gehandicapten maken al snel hun eigen risico vol. Volgend jaar zouden zij conform de begroting van het zittende kabinet €400 eigen risico betalen. Het voorstel dat vandaag door de vier formerende partijen is gedaan, is het niet zover te laten oplopen en het te bevriezen op €385. Dus hier zijn de chronisch zieken en gehandicapten wel degelijk mee geholpen.

Hebben we andere groepen misschien over het hoofd gezien? Hebben we misschien meer plannen? Ik snap heel goed dat u die vraag stelt, maar daarvoor zult u echt nog even geduld moeten hebben. Wanneer er een regeerakkoord is, gaan we met elkaar over het totaalpakket debatteren.

De voorzitter:
Mevrouw Ellemeet, tot slot.

Mevrouw Ellemeet (GroenLinks):
Tot slot, voorzitter. Volgens mij hoor ik mevrouw Dik-Faber ook zeggen dat ze het eigenlijk niet wenselijk vindt dat de bevriezing van het eigen risico alsnog als een plus op de premie terechtkomt. Maar ik hoor graag of ik dat zo goed heb samengevat.

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Het eigen risico hebben we in Nederland. GroenLinks was een van de partijen die in 2013 bij het lenteakkoord haar verantwoordelijkheid heeft genomen en toen is er dus ook gekeken naar een verhoging van het eigen risico. Dat is goed, want we zullen met elkaar de zorg moeten betalen. De zorg is niet gratis. Als wij nu zeggen dat het eigen risico te hoog is geworden en dat we het gaan bevriezen op het niveau van €385, dan zullen we iets moeten bedenken om toch met elkaar die totale zorg te betalen. De route die wij daarvoor hebben gekozen — ik zeg het nogmaals, voorzitter — is de maandelijkse premie. En de mensen die die stijging van bijna €1 per maand niet kunnen betalen, worden daarvoor volledig gecompenseerd via de zorgtoeslag.

De voorzitter:
Afrondend.

Mevrouw Ellemeet (GroenLinks):
Afrondend, voorzitter. Verantwoordelijkheid nemen betekent ook inzien dat maatregelen ongewenste effecten hebben. We weten allemaal dat deze hoogte van het eigen risico leidt tot zorgmijding en dat een verhoging van de premie het probleem voor heel veel mensen niet oplost.

De heer Nijboer (PvdA):
Ik vind het altijd mooi als politici vanuit principes redeneren, bijvoorbeeld gezond is solidair met ziek, en daar dan ook met maatregelen invulling aan geven. Mevrouw Dik-Faber betoogt hier dat ze dat doet. Maar ik vind het ook wel goed om precies te schetsen wat er dan gebeurt. Gezegd wordt dat je chronisch zieken hiermee echt tegemoetkomt. Mevrouw Dik-Faber is het dan toch wel met mij eens dat zij met dit voorstel €5 beter af zijn volgend jaar: €15 eigen risico minder, €10 meer premie. Dat is toch wat het is, mevrouw Dik-Faber?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Ik vind dat de heer Nijboer wel lef heeft om dit hier uit te spreken. De afgelopen jaren, onder een kabinet met de Partij van de Arbeid, is het eigen risico gestegen van €350 naar, gisteren voornemens, €400. De ChristenUnie heeft samen met de andere formerende partijen gezegd: zover willen wij het niet laten komen. Wij bevriezen het voor 2018 op €385.

De heer Nijboer (PvdA):
Blijft die bevriezing dan ook de komende jaren staan? U neemt mij nu de maat. Deze minister heeft de zorgkosten redelijk in de hand gehouden de afgelopen periode. Er is enige stijging geweest. Met het eigen risico is verder niks gedaan, maar er zit nog een stijging in de boeken van zo om en nabij de €100. Blijft het dan ook €385 met dit besluit, of staan wij hier volgend jaar en het jaar daarop, en gaat het dan richting €500, zoals nu voorzien is? Houdt mevrouw Dik-Faber dat ook tegen, of blijft het bij die €5 per jaar voor chronisch zieken en gehandicapten?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Ik begrijp de vraag, maar ik vraag toch ook enig geduld van de heer Nijboer. Op enig moment komt er een regeerakkoord. Dan gaan we met elkaar over de plannen voor de komende jaren spreken.

De voorzitter:
Tot slot.

De heer Nijboer (PvdA):
U vraagt enig geduld, maar ook wel veel geduld, hoor. Het duurt al best wel lang. Maar dit zal ik laten. Wanneer wist mevrouw Dik-Faber dat dit voorstel van de formerende partijen er kwam?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
We hebben als zorgwoordvoerders met elkaar in de breedte gesproken over de zorg. Dat gebeurt als zorgwoordvoerders. Er is ook een hoofdtafel. Die is in de fase beland waarin er over financiële zaken wordt gesproken. Dus deze periode was de tijd dat er gesproken werd over de financiële keuzes die gemaakt moesten worden. Dat is de reden dat dit voorstel niet eerder op tafel lag.

De heer Nijboer (PvdA):
En "deze periode" is dan vandaag? Dat moest per se vandaag?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Ik heb gezegd dat deze periode het moment is dat er financiële keuzes moeten worden gemaakt. Daarom kon dit voorstel niet eerder op tafel liggen.

De voorzitter:
Mevrouw Marijnissen, u bent net geweest. Maar u kijkt zo, ja, zielig. Nee, dat ook weer niet. Één vraag.

Mevrouw Marijnissen (SP):
Ik houd het kort. Mevrouw Dik-Faber, kunt u zich nog herinneren over welke motie wij gestemd hebben op 21 juni jongstleden?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
Ik heb een brede portefeuille. Mevrouw Marijnissen moet me eventjes helpen.

Mevrouw Marijnissen (SP):
Ik dacht dat u het zich misschien zou herinneren, want het was redelijk uniek. Het was namelijk een voorstel dat integraal uit uw verkiezingsprogramma gekopieerd was. Het komt bij ons niet elke dag voor dat daarover gestemd wordt. Het ging om een voorstel uit uw eigen verkiezingsprogramma, en u hebt toen tegengestemd. Uw voorman, de heer Segers, zei toen: wees gerust, we gaan dit regelen aan de formatietafel; het steunen van deze motie is nu niet opportuun. Wat zegt u tegen al die mensen die u nu in de steek laat? De mensen aan wie u op 21 juni beloofde: het is nu niet opportuun, maar we regelen het aan de formatietafel?

Mevrouw Dik-Faber (ChristenUnie):
De vier partijen zijn met elkaar in gesprek over de plannen voor de zorg in de komende jaren. Vandaag hebben we naar buiten gebracht dat we het eigen risico voor volgend jaar bevriezen. De verhoging naar €400 gaat niet door. Het blijft €385. Voor volgende jaren wil ik u graag verwijzen naar het regeerakkoord.

Dank u wel.

Meer informatie