Datum:            14 februari 2013

De leden van de ChristenUnie-fractie hebben met zorg kennisgenomen van het wetsvoorstel dat zich richt zich op de strafbaarstelling van illegaal verblijf van vreemdelingen in Nederland. De voorgestelde straffen zijn hechtenis van ten hoogste vier maanden of geldboete van de tweede categorie.

Genoemde leden hebben vragen bij nut en noodzaak van dit wetsvoorstel. Zij vragen een nadere onderbouwing bij de aanname dat dit wetsvoorstel een preventieve ofwel afschrikkende werking zal hebben. De regering verwijst in de Memorie van Toelichting naar andere landen waar deze maatregel eerder is genomen en genoemde leden vragen om een toelichting of het exact dezelfde maatregel betreft en welk effect en welke neveneffecten de invoering in deze landen heeft gehad.  Genoemde leden merken op dat van  eerdere maatregelen jegens vreemdelingen die illegaal in Nederland verblijven, zoals de strafbaarstelling van verblijf met een inreisverbod en de invoering van de visumwet, nog geen effect en neveneffecten bekend zijn en zij vragen de regering om nader toe te lichten waarom dit voorstel wordt gedaan nu de andere maatregelen slechts korte tijd in werking zijn. De leden verzoeken de regering ook met statistieken en onderzoeken aan te tonen dat de strafbaarstelling van illegaliteit ook een wezenlijke bijdrage levert aan een effectief uitzetbeleid van uitgeprocedeerde asielzoekers.

De leden van de fractie van de ChristenUnie tonen begrip voor het feit dat het wetsvoorstel beoogt werkgevers en malafide verhuurders die met als oogmerk winstbejag illegale vreemdelingen te werk stellen of onderdak bieden hard aan te pakken. Zij achten het belang dat personen of organisaties die uit humanitaire overwegingen de vreemdeling behulpzaam zijn niet strafbaar worden gesteld. De genoemde leden vragen de regering echter wel kenbaar te maken hoe zij dit gaat handhaven omdat in sommige gevallen niet altijd een heldere scheidslijn kan worden gemaakt tussen de intenties van personen en organisaties.

De leden van de fractie van de ChristenUnie merken op dat zij geen operationele vraag voor deze maatregel hebben gehoord en vragen de regering aan welke vraag uit het veld van professionals en betrokken overheidsdiensten dit wetsvoorstel beantwoordt.

De leden van de fractie van de ChristenUnie vragen de regering helderheid te verschaffen over de vraag hoe het onderhavige wetsvoorstel zich verhoudt tot de verplichtingen die Nederland heeft met betrekking tot de bescherming van de rechten van het kind. De genoemde leden vragen zich af hoe deze rechten geborgd kunnen worden wanneer één of beide ouders in hechtenis worden genomen.

De leden van de fractie van de ChristenUnie vragen de regering helder aan te geven of uitgeprocedeerde asielzoekers die vrijwillig wensen terug te keren, maar niet over de juiste papieren kunnen beschikken door gebrek aan medewerking van het land van herkomst ook onder deze wet zullen vallen.

De leden van de ChristenUnie-fractie constateren dat het onderhavige wetsvoorstel in geen geval (gedwongen) uitzetting mag frustreren conform de geldende jurisprudentie. Zij vragen de regering wel helder aan te geven hoe een gevangenisstraf zich hiermee verhoudt aangezien iemand die in hechtenis zit op dat moment niet kan worden uitgezet.

De Raad van State merkt op dat de voorgestelde bepaling van artikel 108a Vw niet voldoet aan het lex certa beginsel en nadere precisering behoeft. In de nadere toelichting blijkt uit het antwoord dat de regering geen precisering van dit artikel heeft kunnen maken die voldoet aan het lex certa beginsel. De leden van de fractie van de ChristenUnie merken op dat het beginsel dat de strafbepaling zo precies en beperkt mogelijk doet zijn daarmee echter niet haar gelding verliest. Zij verzoeken de regering te onderbouwen waarom een nadere precisering en beperking niet mogelijk is en geven daarbij in overweging dat iedere beperking en iedere precisering al een tegemoetkomen is aan het lex certa beginsel.

De leden van de fractie van de ChristenUnie hebben zorgen over de neveneffecten van dit wetsvoorstel en hebben hier meerdere vragen over. De regering beoogt met dit wetsvoorstel een afschrikkende werking en een signaalfunctie, maar stelt ook dat dit de toegang tot hulpverlening en politie niet zal belemmeren. Genoemde leden vragen de regering om een nadere onderbouwing waarom deze afschrikkende werking in praktijk niet zal leiden tot een grotere afstand en vragen tevens welke maatregelen de regering daarbij in gedachten heeft om ongewenste effecten te voorkomen. Genoemde leden merken op dat een nadere analyse voor de gevolgen van deze aanpassing van het beleid voor de aanpak van mensenhandel en uitbuiting ontbreekt en vragen de regering om een toelichting.

De leden van de fractie van de ChristenUnie constateren dat in dit wetsvoorstel voorondersteld wordt dat vreemdelingen die illegaal in Nederland verblijven en aangifte doen van een misdrijf het vertrouwen hebben dat een beroep op overmacht  een waarborg is voor het doen van een veilige aangifte. Genoemde leden vragen waarop deze aanname gebaseerd is en verzoeken daarbij ook in te gaan op het feit dat veel illegaal verblijvenden in het land van herkomst geen overheid hebben die betrouwbaar blijkt te zijn.

Genoemde leden vragen de regering tevens om in te gaan op de positie van ouders die illegaal in Nederland verblijven en aangifte willen doen van de geboorte van een kind en hoe zich dit verhoudt tot Nederlandse verplichting om zorg te dragen voor registratie van kinderen om staatsloosheid te voorkomen.

De leden van de fractie van de ChristenUnie vragen of dit wetsvoorstel bovendien geen remmende werking kan hebben op het aanmelding voor een vrijwillige terugkeer.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.