Bijdrage Joël Voordewind aan een algemeen overleg met minister Blok van Buitenlandse Zaken

Kamerstuknr. 21501 - 02

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. Goed om ook in dit nieuwe jaar weer een beschouwing te geven over de wereld, hoewel het er niet beter op is geworden per 1 januari. We hebben gezien waar de oplopende spanningen allemaal toe kunnen leiden. Dat geldt ook voor onze eigen mensen die in Irak, in Erbil en Bagdad, zitten. Mijn eerste vraag gaat daarom over de uitspraken van president Rohani — collega's refereerden er al aan — die nu ook onze troepen, de Europese troepen, bedreigt met aanvallen. Terwijl de geschillenbeslechtingsmechanismen nog in werking gezet moeten worden, en er geen aanscherping van de sancties is geweest, bedreigt de Iraanse president al Europese troepen. Dat maakt de vraag, die ook gesteld is door andere collega's, misschien wel des te relevanter: waarom houden wij nog vast aan het JCPOA en waarom houden wij nog vast aan INSTEX, het financieel mechanisme om handel te blijven drijven met Iran?

Voorzitter. Dan heb ik het nog niet over het neerschieten van onschuldige demonstranten. Collega Van der Staaij noemde het aantal al dat rondgaat: 1.500 onschuldige demonstranten zouden zijn omgekomen. De laatste dagen zijn ze weer zo moedig geweest om de straat op te gaan, waarbij er waarschijnlijk nogmaals iets van 100 à 150 slachtoffers zijn gevallen. Zelfs vanuit helikopters worden mensen beschoten. Hoe erg moet het worden in Iran? Ik zou dus graag een antwoord van de minister willen op de vraag of Nederland het opstarten van het geschillenbeslechtingsmechanisme steunt, of Nederland ook bereid is om INSTEX voorlopig te bevriezen, ook als diplomatiek middel, en wat de minister vindt van de oproep van de Britse premier Johnson om toch te kijken naar een nieuwe nucleaire deal. Kan dat niet de huidige impasse doorbreken? Ik hoor collega's nu "Trumpdeal" zeggen, maar dat valt bij sommigen wat minder goed dan bij anderen. Ik pleit in ieder geval voor een nieuwe deal. Trumpdeal? Ja, zo noemt Johnson het.

De voorzitter:
Gaat u gewoon door, want wat de anderen zeggen is niet te horen.

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Het is leuk dat mijn collega's meedenken, maar dat gaat wel ten koste van mijn spreektijd.

De voorzitter:
Laat u zich niet afleiden.

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Voorzitter, als u ze tot de orde roept, dan ga ik verder. Welke consequentie heeft de situatie in Irak voor onze troepen? We kregen vanmiddag van de EU-vertegenwoordiger van de Koerdische regering de analyse dat het veilig genoeg zou moeten zijn. Maar ik hoor natuurlijk graag de veiligheidsanalyse van deze minister en of onze troepen daar daadwerkelijk kunnen blijven. Als het enigszins kan, zou ik hem willen aanmoedigen om onze troepen daar te laten blijven, ook gezien de verontrustende berichten van gisteravond nog over ISIS-cellen die weer van zich laten horen.

Voorzitter. Wat voor consequenties hebben deze spanningen voor onze missie in de Straat van Hormuz. Ik begrijp dat we nog twee of drie weken hebben, en dat dat fregat dan toch echt zou gaan varen. Wanneer kunnen wij de brief tegemoetzien? Is de minister zich er bewust van dat een paar dagen geleden een olietanker is aangehouden? Heeft dat nog consequenties voor onze missie? We hebben een schriftelijke reactie gehad, maar ik hoor graag ook de laatste stand van zaken omtrent Hormuz.

Voorzitter. Dan het Midden-Oosten Vredesproces, waarbij we het laatste woord beter weg kunnen laten. We hebben als fractie net een hele rondreis gemaakt, en een rijke schakering van gesprekken gevoerd. Via de app heb ik zelfs vernomen dat er vandaag nog weer een rakettenregen vanuit Gaza op Israël is neergekomen. Zo actueel blijft de spanning ook daar.

Voorzitter. Ik lees in de geannoteerde agenda dat er Palestijnse verkiezingen zijn voorgenomen. Kan de minister daar iets meer over zeggen? Want het zou wel echt nieuws zijn als die verkiezingen er nu, na veertien jaar, aankomen.

Ook zou ik graag een reactie van de minister krijgen op de afzegging van mevrouw Hanan Ashrawi, die wij toch graag wilden spreken maar die niet bereid was ons te spreken. Dat zou toch niet zo moeten zijn. Iedereen die het goed voorheeft met de vrede, zou elkaar toch moeten kunnen spreken?

De voorzitter:
Uw tijd is op.

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Voorzitter, dan laat ik het hierbij en doe ik Libië in de tweede termijn. Dank u wel.

Meer informatie