Bijdrage van ChristenUnie Tweede Kamerlid Joël Voordewind aan een algemeen overleg met staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie (VVD)

Onderwerp:   Informele JBZ-Raad op 6 en 7 juli 2017 (JBZ-onderwerpen op het terrein van asiel- en vreemdelingenbeleid)

Kamerstuk:    32 317          

Datum:           5 juli 2017

De heer Voordewind (ChristenUnie):

Voorzitter. Allereerst constateer ik verdrietig dat er de afgelopen maanden inmiddels 2.200 mensen zijn omgekomen op de Middellandse Zee. Het is terecht dat er gisteren een nieuw actieplan van de Europese Commissie is gepresenteerd om de irreguliere en onveilige route naar Europa beter te organiseren, zodat minder mensen sterven en meer mensen een veilige route naar Europa kunnen volgen. Ik loop de maatregelen snel langs.

De Libische autoriteiten zouden 46 miljoen moeten krijgen uit dat nieuwe pakket van de Europese Commissie. Wat gaat er precies mee gebeuren? De Libische premier is hier geweest. Wat is er met hem besproken? Wat gaat Nederland met de Libische regering -- een van de drie -- doen? Zijn de detentiekampen, de martelingen en de onmenselijke omstandigheden in dat gesprek aan de orde gesteld?

Een andere maatregel betreft financiering migratiebeheer Italië met 35 miljoen. Wat gaat Italië met dat geld doen? Wordt Italië nu daadwerkelijk gedwongen …

De heer Jasper van Dijk (SP):

Wat vindt de ChristenUnie dat er moet gebeuren? We hebben vrijdag inderdaad een van de Libische premiers gezien op televisie. Hij wilde niet ingaan op de vraag of er werd geschoten op vluchtelingen. Met andere woorden, dat gebeurt dus, was mijn conclusie. Vindt uw partij dat Nederland en de Europese Unie dan nog financiële steun aan Libië kunnen verlenen en met Libië kunnen samenwerken? Wat moet er volgens u gebeuren?

De heer Voordewind (ChristenUnie):

Wij hebben hier eerder een motie aangenomen. Als het gaat om de steun voor vluchtelingen, om migratiedeals of om de steun aan Libië, dan moeten de rechten van vluchtelingen vooropstaan en gegarandeerd zijn, ook in Libië zelf. We weten dat daar het een en ander aan schort; dat is een understatement. Als Nederland samen met de UNHCR kan bijdragen aan het verbeteren van de omstandigheden van vluchtelingen in die detentiekampen, dan moeten we dat doen, niet door dat geld aan deze regering te geven, maar door dat samen met de UNHCR en de IOM te organiseren in het kader van het terugkeerbeleid. Wij hebben de verslagen en ik heb ook mensen gesproken van Artsen zonder Grenzen die net van daar terugkwamen. Mensen hebben een tekort aan schoon drinkwater, er is niet voldoende medische zorg en er is geen voedsel. Het zijn zeer schrijnende omstandigheden. Als Nederland daar iets aan kan doen, dan moeten we er alles aan doen om de situatie daar te verbeteren.

De heer Jasper van Dijk (SP):

Dat ben ik met u eens, maar kunt u iets specifieker ingaan op de hulp die Europa verleent door middel van het trainen van de Libische kustwacht, die mogelijk op vluchtelingen schiet? Vindt u dat aanvaardbaar?

De heer Voordewind (ChristenUnie):

Absoluut niet. Ik hoor dan ook graag wat de staatssecretaris vindt van die berichten. De Libische kustwacht wordt getraind om mensen op een humane manier op te vangen, om beter om te gaan met de mensenrechten en om mensen die ronddobberen in de Libische zee terug te sturen naar Libië. Nogmaals, dan moet Europa boter bij de vis geven en ervoor zorgen dat als de mensen in kampen moeten worden opgevangen, de faciliteiten daar overeenkomstig het Vluchtelingenverdrag en de mensenrechtenverdragen zijn. Ik hoor graag de reactie van de staatssecretaris op dat punt, als de Libische kustwacht opereert zoals we uit de media vernemen.

We hebben gehoord dat Italië extra ondersteuning gaat ontvangen. Wat gaat men doen? Gaat men daar mensen registreren? We hebben gezien dat er nieuwe toezeggingen moeten worden gedaan over hervestiging vanuit Libië, Egypte, Niger en Ethiopië. Wordt Nederland daar dan ook voor aangeslagen? Gaan wij ook weer een nieuw percentage voor de hervestiging van mensen uit deze landen via de UNHCR op ons nemen? We hebben gezien dat er misschien een EU-leger moet komen om de controles aan de zuidgrens op de migratiestromen te verbeteren. Wat is de reactie van Nederland op dat Frans-Duitse voorstel?

We zien dat de staatssecretaris in Europa de mogelijkheden voor de vreemdelingendetentie wil oprekken. Tot nu toe was dat het ultimum remedium. Welke ruimte zoekt hij in Europa om mensen sneller vast te zetten, zodat zij makkelijker -- dat wil zeggen: in de ogen van de staatssecretaris -- kunnen worden uitgezet? We hebben hier heel lange debatten gevoerd over hoe we de vreemdelingendetentie zouden willen zien.

Is er nu uitzicht op een oplossing voor de situatie op de Griekse eilanden? Hoe ziet de staatssecretaris dat? Er schijnt daar nog steeds een juridische limbo te zijn. Mensen wachten op hun beroep terwijl de omstandigheden slecht blijven.

Ik kom bij de positie van kinderen. Ik begrijp dat Nederland als een van de weinige landen bedenkingen heeft geuit, als het gaat om het principe dat het belang van kinderen zwaar moet meewegen. Wat heeft de staatssecretaris ingebracht in Europa? Gaan we het belang van kinderen minder meewegen? Is dat de inzet van de staatssecretaris?

De voorzitter:

Wilt u tot uw laatste zin komen?

De heer Voordewind (ChristenUnie):

Wat de terugkeerlanden betreft, zien we dat de regels moeten worden aangescherpt. Ook het visabeleid wordt heroverwogen. Het kan toch niet zo zijn dat mensen daarvan het slachtoffer worden? Zijn die visamaatregelen echt gericht op de mensen in regeringen of in autoriteiten en niet op de mensen op straat?

Meer informatie: www.tweedekamer.nl