Datum:           13 juni 2017

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Voorzitter. Ik begin mijn bijdrage met het uitspreken van mijn respect en mijn steun voor de militairen die op dit moment en mogelijk ook daarna in Irak actief zijn in zeer onveilige omstandigheden. We zien voortgang in de strijd tegen ISIS, wat zeer toe te juichen is. Grondgebied wordt teruggenomen van de Peshmerga in Irak en Syrië. Nederland levert daaraan een goede bijdrage.

Ik begrijp uit de vorige voortgangsbrief dat pas per 1 januari 2018 onze F-16's worden ingezet. Kan de minister van Defensie toelichten waarom dat een halfjaar later is dan oorspronkelijk de bedoeling was? Per 1 juli zouden we immers de Belgen aflossen. Als we dat nu niet doen, gaan de Belgen dan door tot 1 januari 2018? Of valt er een gat?

Ik kom toe aan onze bijdragen als het gaat om Advice & Assist-team. Ik lees in de brief van de regering hierover dat de coalitie zoekt naar een te ondersteunen eenheid. Is inmiddels al iets gevonden? Wat betekent dat precies? Wat gaan we doen? Kunnen we ons met dat team wel nuttig maken? Het lijkt me wel nuttig als de Kamer weet wat dat team precies uitvoert. Of heb ik die zin verkeerd geïnterpreteerd? Verderop staat dat de Peshmerga tijd kwijt zijn aan het beschermen van onze teams. Ik kan me enigszins indenken dat we mensen die bekend zijn met met het gebied inzetten om onszelf te beschermen, maar het kan niet zo zijn dat we cruciale Peshmerga weghalen van het front om ons vervolgens te beschermen. Zijn er geen andere mogelijkheden, zoals wij nu ook de Belgen beschermen als het gaat om de F-16's?

Ik sluit aan bij de vraag van een voorgaande spreker, die wilde weten wat de aantoonbare vooruitgang is van de trainingen die tot nu toe zijn gegeven aan Peshmerga. Zijn de effecten te kwantificeren? Terecht benadrukken de ministers het belang van de inclusiviteit van bestuur en verzoening in de gebieden die veroverd worden op ISIS. Hoe wordt daaraan uitvoering gegeven?

Over JDEAL hebben we een brief van Amnesty International gehad, waarin ook HRW wordt geciteerd. Er zijn grote zorgen over de buitengerechtelijke executies door Iraakse troepen. Er zijn 26 lichamen gevonden, geblinddoekt en geboeid. Dat zijn oorlogsmisdaden door Iraakse troepen. Is het geen idee om, als we meedoen aan JDEAL, dit soort misdaden ook te documenteren? Tenslotte steunen wij de Iraakse troepen in de strijd tegen ISIS. Dan zijn we aan onszelf verplicht om dit soort dingen te monitoren en het Iraakse leger daarop aan te spreken.

Wij maken deel uit van de Foreign Terrorist Fighters Working Group, samen met onder andere Turkije. Die werkgroep moet de toegang van terroristen naar het ISIS-gebied en eruit monitoren. De journalist Harald Doornbos zei onlangs dat die wegen gewoon open zijn: er gaan nog steeds ISIS-strijders van Turkije naar Syrië en andersom. Ik heb die grens gezien en ik heb daarbij de zwarte vlaggen heen en weer zien gaan. Hoe kan dat?

Ik heb nog een vraag over de gepantserde voertuigen die naar Irak gaan om de Koerden en de AA-teams te helpen. Hoeveel zijn dat er? Zijn dat inderdaad Bushmasters? Over het C130-transporttoestel stel ik de vraag hoeveel van de ingekochte vlieguren we gaan uitlenen.

De voorzitter:
We wachten het antwoord van de regering af.

De heer Voordewind (ChristenUnie):
Ten slotte nog iets over de materialen die wij proberen aan te leveren aan onze trainers en de troepen die wij ondersteunen. Medische onderwijsmiddelen zijn afgekeurd, de portofoons zijn niet aangekomen, aangezien de leverancier in financiële problemen is gekomen. Maar het lukt de Amerikanen wel om de spullen op tijd te brengen. Welke procedures moeten we hierbij volgen? Kan het niet anders en beter? Moeten we de aanbestedingsregels volledig volgen, ook als sprake is van een oorlogssituatie?

Het geraamde budget is ongeveer over de kop gegaan: we zitten nu op 110 miljoen aan uitgaven. Hoe kan het dat er zo beperkt geraamd is? Kan dit allemaal nog wel worden gefinancierd uit het budget?

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl