Datum:           3 maart 2016

De heer Voordewind (ChristenUnie): Dank u wel, met alle respect aan de voorzitter. Voorzitter.

Ook ik begin met complimenten aan de mensen van het BST die ons op Chios hebben rondgeleid en daar zeer waardevol werk doen. Ze helpen niet alleen met de registratie. Ze helpen ook daadwerkelijk vluchtelingen op zee, zoals een aantal van ons met eigen ogen hebben kunnen zien, toen we net uit de kust het eerste gammele bootje tegenkwamen en daar de vluchtelingen van konden overnemen. Ik heb hierover een vraag aan de Staatssecretaris, want ik begrijp uit de brief dat er 250 tot 300 BST-mensen bij komen. Gaan die straks bijvoorbeeld ook de Turken helpen bij het opzetten van een hotspot voor screening en selectie aan de Grieks-Turkse grens? Als er toch sprake kan zijn van hervestiging, neem ik aan dat vooral daarvoor capaciteit moet worden vrijgemaakt. Staat dit punt ook op de agenda van de Europese top met Turkije van aanstaande maandag?

In eerste instantie staan we positief tegenover het plan van de PvdA om vanuit Turkije te bekijken of we mensen kunnen hervestigen, maar daar zitten wel twee voorwaarden aan. Ten eerste is Turkije nu nog geen veilig derde land. Formeel kunnen we dus op dit moment geen bootjes naar Turkije terugsturen, wat een onderdeel van het plan-Samsom is. Die route kan dus nog niet. Ten tweede, als we daar inderdaad gaan helpen om vluchtelingen op te vangen, moet hun veiligheid ook gegarandeerd worden. Is het kabinet bereid om er bij de Turken op aan te dringen om de capaciteit, de kennis en de knowhow van de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN, in te schakelen bij de opvang van de vluchtelingen, gezien het feit dat Turkije nog steeds het Vluchtelingenverdrag niet volledig heeft ondertekend? We hebben tenslotte 3 miljard toegezegd. Koppelt het kabinet de bestedingen van de 3 miljard aan gegarandeerde veiligheid van de vluchtelingen via het inschakelen van de UNHCR? Ik kom op het inspectierapport van de trieste zelfdoding in Detentiecentrum Rotterdam. Ik kon niet anders dan terugdenken aan de dood van Dolmatov. We leggen geen causaal verband tussen de behandeling van deze asielzoeker en de zelfdoding. Wat mij echter aansprak in het rapport van de inspectie, of beter gezegd wat er voor mij uitsprong, was de zin dat de overdracht van informatie mogelijk te snel is gegaan. Erkent de Staatssecretaris wat er in het rapport staat en onderschrijft hij dat? Wat gaat hij doen om de informatieoverdracht te verbeteren? Een van de belangrijkste punten waarover we uitgebreid hebben gediscussieerd naar aanleiding van de dood van Dolmatov, was dat de medische informatie onzorgvuldig was overgedragen. We zien nu een herhaling van zetten, terwijl we inmiddels drie jaar verder zijn. Onderzoekt de Staatssecretaris op welke manier we de informatieoverdracht kunnen verbeteren? We kunnen het absoluut niet laten bij de constatering dat het nog steeds niet goed gaat. Het gaat over mensenlevens.

Over de instroom van asielzoekers hebben we dinsdag inderdaad met de Minister-President gediscussieerd. We hebben eerder het kabinet moeten manen om de verwachtingen voor dit jaar bij te stellen. Ik geloof dat we toen spraken over 28.000; dat aantal werd gelukkig aan het einde van het jaar met veel druk bijgesteld naar 58.000, waardoor er ook meer geld beschikbaar kwam voor dit jaar. Nu zien we echter dat de prognose moet worden bijgesteld naar 93.000. Dat geven althans de instanties en de gemeenten aan. Het is dan toch meer dan logisch dat we in ieder geval scenario’s maken om het budget daarop aan te passen? Dit staat los van het feit dat het kabinet zijn best doet om de aantallen terug te brengen. Met betrekking tot de situatie van de 30 vreemdelingen die aangemerkt worden als 1F’er is de vraag of de 1F-unit van de IND voldoende capaciteit heeft om daadwerkelijk onderzoek te doen. We weten hoe ingewikkeld dat is als deze mensen uit een oorlogsland, namelijk Syrië, komen. We willen ze niet jarenlang in onzekerheid houden, zoals we dat van de Afghanen kennen. We willen niet dat ze op straat worden gezet omdat we er niet uit komen of ze daadwerkelijk oorlogsmisdaden hebben gepleegd. Ik ben blij dat het COA nu ook openstaat voor kleinere locaties voor minder dan 30 bewoners. Ik hoor graag wat de Staatssecretaris daarvan vindt. Er is een motie van de ChristenUnie aangenomen om extra middelen vrij te maken indien er tot kleinschaliger locaties overgegaan kan worden. Kan de Staatssecretaris hierop reageren?

We hebben eerder voorgesteld om te bekijken of je tot mobiele IND-teams moet overgaan zodat je voorkomt dat je honderden asielzoekers naar Ter Apel of andere aanmeldpunten moet sturen, maar er gewoon drie of vier mensen naar de azc’s of de noodlocaties komen. Dat lijkt qua logistiek veel beter. Ik heb de suggestie ook van het COA meegekregen. Ik krijg er graag een reactie op.

Met betrekking tot stateloosheid heeft de Staatssecretaris op 31 augustus 2015 aangegeven eindelijk te gaan werken aan een vaststellingsovereenkomst. Sindsdien is het heel stil gebleven. Graag hoor ik van de Staatssecretaris wanneer we het wetsvoorstel mogen ontvangen. Afgelopen dinsdag is er een motie aangenomen met betrekking tot het uitplaatsen van homo’s en christenen in acute noodsituaties. Ik hoor graag een reactie van de Staatssecretaris op de uitvoering van die motie.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl