Datum:           11 februari 2015

De heer Segers (ChristenUnie): Voorzitter. De vorming van de Nationale Politie blijft een enorme uitdaging, allereerst voor de politie zelf, maar ook voor de minister. Nu zouden er financiële tekorten zijn; andere woordvoerders hebben er ook al over gesproken. De minister houdt er rekening mee dat wellicht het budget voor de frictiekosten, dat op 230 miljoen begroot is, overschreden kan worden. Recentelijk hebben de woordvoerders van de coalitiepartijen VVD en PvdA gezegd dat er niet meer bezuinigd wordt op veiligheid. Is dat ook het uitgangspunt van de minister? Neemt hij inderdaad deze handreiking aan? Betekent dit dat er in algemene zin in wordt voorzien en er dus niet wordt bezuinigd op veiligheid en op slagkracht van de politie als er grote tekorten ontstaan bij de Nationale Politie?

Ik maak me grote zorgen over de dreigende sluiting van heel veel buurtbureaus.

Mevrouw Kooiman (SP): Ik ben natuurlijk de eerste die mijn collega van de ChristenUnie hierin wil ondersteunen, maar gezien de beloftes van de coalitie moet je eigenlijk zeggen dat je vanaf volgend jaar ook 251 miljoen minder bezuinigt op veiligheid. Tot en met 2018 wordt er toch bijna een half miljard bezuinigd. Die bezuiniging moet dus eigenlijk ook van tafel, want de capaciteit loopt dan ook terug. Is de ChristenUnie het met de SP eens dat we naar die bezuiniging moeten kijken en dat we niet moeten inboeten aan capaciteit?

De heer Segers (ChristenUnie): De ChristenUnie wil niet bezuinigen op veiligheid, dat uitgangspunt delen we. Of wij in de positie zijn om daarover uitgebreid mee te praten, valt te bezien, maar de inzet is inderdaad helder: niet bezuinigen op veiligheid.

Mijn fractie maakt zich grote zorgen over de dreigende sluiting van bureaus en ik sluit me aan bij de vraag van collega Kooiman. Kunnen wij daar inzicht in krijgen? Wat is het plan? Wat betekent het voor de leefbaarheid en de veiligheid op het platteland? Ik ga er even van uit dat bureaus op het platteland eerder worden gesloten dan in de steden. Ik maak me daar grote zorgen over. Ik las bijvoorbeeld het bericht dat de helft van de bureaus in Limburg dichtgaat. Dat heeft een enorme impact en daarover moeten we echt meer weten. Ik krijg daar graag een brief over. Wat mij betreft is het nog geen gedane zaak. Het is nog geen voltooid feit en moeten er hier ook over spreken. Je kunt hier en daar wel een politieagent in een verzorgingshuis of op allerlei andere plekken zetten, maar ik wil nog over die keuze spreken voordat er allerlei bureaus dichtgaan. Ik heb namelijk ook gehoord dat sommige bureaus nu al uitpuilen, dat ze echt ontzettend vol zitten en dat mensen lang moeten rijden om er te komen. Wat doet het met de huidige bureaus en de bezetting daarvan als je nog eens extra bureaus sluit?

Politieagenten zijn soms ontzettend druk bezig met randzaken. Dat is heel vervelend, want wij willen graag dat ze de straat op gaan en zich inzetten voor de veiligheid. Ze zijn bijvoorbeeld heel erg druk met het invullen van declaraties. Dat heeft ook te maken met de toegenomen reistijd. Er moet per keer een declaratie worden ingevuld. Volgens berekeningen kost alleen de tijd die men bezig is met dat soort onbenullige dingen de politie al 20 miljoen, terwijl je ook standaardvergoedingen kunt uitrekenen en overmaken. Dat zijn zaken waarop te bezuinigen valt, maar waarmee we nu soms letterlijk een enorme werklast op het bureau van de dienders leggen. Die zijn dan druk met dingen waar ze niet druk mee zouden moeten zijn.

We maken ons natuurlijk allemaal zorgen over de capaciteit. De politie moest bijvoorbeeld hier voor de deur inspringen. Er kwamen allemaal mannen en vrouwen uit Friesland en Limburg en waar ook vandaan. Die hadden heel goed werk kunnen doen op de school, waarover mevrouw Berndsen net sprak, maar ze stonden hier. Nu heeft de marechaussee het overgenomen. Maar linksom of rechtsom, het gaat altijd ten koste van de bestaande capaciteit. Dus waar vallen de gaten? Waar gaat het knellen? Het moet uit de lengte of uit de breedte komen. Kan de minister daar inzicht in geven?

Er zijn ook zorgen over de vaardigheden van politieagenten. Dat was ook de zorg toen zij hier voor de deur stonden. Zijn zij bijvoorbeeld wel in staat en voldoende getraind om in heel gevaarlijke situaties goed te schieten? Zijn er voldoende trainingsuren? Wil de minister die vragen ook beantwoorden?

We hebben het eerder gehad over het enorme ziekteverzuim. Er was sprake van heel veel achterstallig onderhoud. De minister en de korpschef hebben gezegd dat ze het echt oppakken en dat er een inhaalslag wordt gemaakt. Wat is de stand van zaken op dat punt en wordt er terreinwinst geboekt bij de achterstand?

Een heel dramatisch onderwerp zijn de gevallen van zelfdoding bij politieagenten. Dat is een relatief fors aantal. Zelfdoding is natuurlijk altijd een enorme tragedie voor de omstanders, voor collega's, voor de familie en voor nabestaanden. In de brief van de minister lees ik dat hij zoekt naar een oplossing. Die zal meer in de cultuur liggen, meer in een gesprek dan in registratie of een meldpunt en dat soort formelere oplossingen. Kan de minister toelichten wat er extra kan worden gedaan, bijvoorbeeld in de vorm van coaches of buddy's? Hoe kunnen we naast mensen staan die in een crisis zitten, die het zwaar hebben? Ik denk ook aan het punt van geestelijke verzorging. In het vorige AO heeft collega Marcouch hiervoor aandacht gevraagd en de minister zou het oppakken. Ik ben dus benieuwd of er vorderingen worden gemaakt. Iets als geestelijke verzorging kan echt helpen in dat soort situaties.

Het punt van de vrijwilligers wordt door onze fractie altijd opgevoerd bij dit soort AO's. Het is een belangrijk punt. Politievrijwilligers zijn gefrustreerd over het feit dat iemand met een vwo-niveau op mbo-2-niveau wordt ingezet en dat er onvoldoende trainingsuren worden gemaakt. Vrijwilligers haken soms teleurgesteld af. Dat is jammer, want we moeten onze streefcijfers en doelen halen. Er is ook onduidelijkheid over de bevoegdheden. De minister heeft in november gezegd dat het uitgangspunt is dat vrijwilligers en beroepskrachten over dezelfde bevoegdheden, bewapening en middelen beschikken. Hij zou in overleg gaan met de korpschef en de politievakorganisaties om het Besluit bewapening en uitrusting politie aan te passen. Heeft dat overleg plaatsgevonden, wat is de uitkomst ervan en is het niet handig om een helder overzicht te maken van de bevoegdheden, van wie wat mag doen? Daarbij is er ook een zorg uitgesproken over het verschil in uniform, namelijk het verschil tussen executief en niet-executief, zodat aan het uniform al te zien is wie bewapend is. Is het niet riskant in een tijd van terrorisme en dreigend jihadisme om zichtbaar te maken dat iemand niet bewapend is?

Samen met de VVD heb ik bij de behandeling van de begroting een motie ingediend over de positie van hulpverleners. Ik zie de voorzitter heel bezorgd kijken, maar ik heb slechts twee korte punten. Hoe staat het met de uitvoering van die motie? Heeft het overleg plaatsgevonden tussen Hulp voor Hulpverleners en andere organisaties en het ministerie? Het zou heel mooi zijn als ze ergens een plek krijgen in de keten van zorg voor de hulpverleners. Er zou een pilot komen in 2015 met het gebruik van tasers. Ik ben benieuwd naar de stand van zaken op dat punt.

Laat ik tot slot kortheidshalve aansluiten bij de vragen van collega Oskam over de verwarde personen, over wie we heel wat nieuwsberichten hebben zien langskomen. Ik sluit me aan bij wat hij heeft gezegd over de positie van de GGD-arts als tussenschakel voordat tot opvang kan worden overgegaan en over de zorg over opvangplekken. Er komt wel heel veel op het bordje van de politie. Die moet heel veel opvangen. Als er elders onvoldoende opvang is, dan is dat wel heel zwaar. Ik hoor dus graag een reactie op dat punt.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.