Bijdrage van ChristenUnie Tweede Kamerlid Gert-Jan Segers als lid van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie aan een algemeen overleg met minister Opstelten van Veiligheid en Justitie en  minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Onderwerp:   Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) 32

Kamerstuk:    29 754

Datum:            22 mei 2013

De heer Segers (ChristenUnie): Voorzitter. Recent sprak Nieuwsuur met twee vermoedelijke ronselaars. Die spraken over 80 jonge jihadstrijders die richting Syrië zouden zijn gegaan. Dat zegt iets over het dreigings-niveau, dat inmiddels tot substantieel is opgevoerd, maar dat zegt ook iets over onze integratie. Deze hapert soms en faalt. Dat is tragisch. Het is zorgelijk dat het om een zo grote groep gaat, terwijl veel moskeeën en geestelijke leiders in islamitische kring actief waarschuwen en oproepen om niet naar Syrië te gaan. Toch zie je dat tientallen jongeren wel gaan. Dat laat zien dat de radicalisering plaatsvindt in de straat, op pleintjes en in huiskamers, en dat er ontzettend moeilijk grip op te krijgen is. Je weet niet goed wie radicaliseert en in welke mate en wie uiteindelijk vertrekt naar Aleppo en omstreken. Het valt me op dat de Minister van V en J het vooral zoekt in repressie en veel minder in preventie. Wat heeft het voor zin om een paspoort af te pakken als het kwaad al is geschied? De radicalisering heeft al plaatsgevonden.

Van de teruggekeerde jihadstrijders zijn er negen bekend, maar er zijn er volgens mijn informatie maar drie vervolgd. Klopt dat? Klopt het ook dat die drie mensen vervolgens zijn vrijgesproken? Laat dit niet zien dat het strafrecht een heel bot instrument is voor de bestrijding van radicalisering? In hoeverre is het strafrecht, in bijzonder de artikelen 101 en 205 Sr, afdoende? Worden deze artikelen voldoende benut? Kan de Minister dit toezeggen? Kan hij ook aangeven hoe in omliggende landen het strafrecht gebruikt wordt en ons daarover informeren?

Gek genoeg lees ik weinig over een repressief middel dat de Minister actiever zou kunnen gebruiken. Ik bedoel het aanpakken van ronselaars. Is het niet vreemd dat Nieuwsuur wel twee ronselaars kan spreken en dat wij ze niet zouden kunnen oppakken? Strafrechtelijk zou dit wel kunnen. Is het niet vreemd dat werven voor de jihad wel strafbaar is, maar het meedoen aan een vreemde krijgsdienst niet? Een optie zou kunnen zijn om vreemde krijgsdienst alleen toe te staan in het leger van een bondgenoot. Ik wil van de Minister horen hoe hij hiertegenover staat. Het is beter radicalisering te voorkomen dan te genezen. Daarbij speelt de AIVD een cruciale rol. Daar moeten we het echt over hebben. De Minister van BZK heeft er al een hartenkreet over geuit. We zien dat de dreiging toeneemt en dat het dreigingsniveau is opgevoerd naar substantieel. We weten dat we in een onveilige wereld leven en dat de strijd veel dichterbij is dan eerder op de Kaukasus en bij andere brandhaarden. We weten dat de AIVD een cruciale rol speelt. En juist nu wil het kabinet bijna 40% van het budget van deze dienst schrappen. Ik vind dat echt onverantwoord. Je kunt discussiëren over taakstellingen en je kunt je vastklampen aan een regeerakkoord, maar als de veiligheid op het spel staat, moet je van heel goeden huize komen om deze bezuiniging te blijven rechtvaardigen. We moeten hier heel kritisch naar kijken. Ik roep de Minister daar dringend toe op, waarbij een kleine reflectie op haar plaats is. Zijn er echt geen mogelijkheden om hier een streep door te zetten?

Bij de evaluatie van het Actieplan Polarisatie en Radicalisering 2007–2011 bleek duidelijk dat de lokale netwerken in de steden en de buurten van grote waarde zijn. Het actieplan bestaat niet meer en op lokale netwerken is lokaal bezuinigd. In de sfeer van preventie wordt hier belangrijk werk geleverd. De Minister schrijft dat de lokale inzet de komende tijd weer wordt opgeschroefd. Waaruit blijkt dat dan en hoe krijgt dit gestalte? Mijn laatste punt is de dreiging op langere termijn door de financiële steun uit onvrije landen met antidemocratische denkbeelden aan Nederlandse organisaties. Als voorbeeld noem ik de Golfstaten. Er zijn nogal wat Golfstaten die zeer actief zijn in het verspreiden van ideeën. Daar zit veel geld achter, dat naar moskeeën en ideële instellingen gaat. Dat gaat alle kanten op, onder andere richting Nederland. Daar kan invloed mee worden gekocht. Ik wil weten wat de omvang van deze stromen is. Hier en daar weet een journalist er de hand op te leggen en er wat over te schrijven. Dat is echter anekdotisch. Ik wil weten wat de omvang hiervan is, welke agenda er achter zit en welke impact het heeft. Dat moet op tafel komen. Er worden soms moskeeën gefinancierd vanuit Saoedi-Arabië of Koeweit, stichtingen worden gesteund. Als daar een ideologische agenda achter zit die haaks staat op onze fundamentele vrijheden en onze rechtsstaat, moeten we daar heel kritisch naar kijken. Deelt de Minister deze zorg met mij? En als dat zo is, wat gaan we er dan van merken in zijn beleid?

De heer Bontes (PVV): Dit is ook weer een verhaal voor de bühne van de heer Segers en de ChristenUnie. Het is even mooi weer spelen om nog een paar kiezers te trekken. Ik heb hier een stapel moties liggen, over de bouw van moskeeën, over netwerken, over Koranscholen, waarvan er niet een is gesteund door de ChristenUnie. En nu gaat de heer Segers zich druk maken over die netwerken en over het feit dat Arabisch geld een gevaar is voor moskeeën. Hij heeft niet een motie gesteund, en nu zegt hij voor de bühne dat hij zich zorgen maakt. Ik hoor daarop graag een toelichting.

De heer Segers (ChristenUnie): Ik vind het heel interessant om te horen dat de PVV een andere politicus verwijt iets voor de bühne te doen. Gisteren heeft er een wijkbezoek plaatsgevonden met allemaal camera’s eromheen, wat absoluut voor de bühne was. Dit vind ik echt een onzinnig verwijt. Ik heb nog maar een korte parlementaire loopbaan, maar ik heb momenten meegemaakt dat een PVV’er met een heel redelijk voorstel kwam of heel aardige ideeën had. Vervolgens kwam er dan een motie met een formulering, waarvan ik mij achter de oren krabde. Daar probeerde ik dan over te praten, maar dat lukte nooit. Die moties bevatten formule-ringen waarmee we zo zouden kunnen instemmen, als ze iets werden veranderd en, iets meer parlementair, aardiger en fatsoenlijker zouden zijn. Het zijn nu soms zulke rabiate moties dat het lijkt alsof de PVV niet wil dat andere partijen ze steunen.

De heer Bontes (PVV): Ik heb hier de tien moties voor me liggen. Ik wil ze voorlezen als ik daarvoor de tijd krijg. Het zijn geen rabiate moties. Ik neem absoluut afstand van de belachelijke term die de heer Segers gebruikt. Hij is te laf geweest om ze te steunen, en maakt zich nu voor de bühne druk over de invloed van de islam en de invloed vanuit Arabië als het gaat om geldstromen en netwerken. Ik vind dat hypocriet.

De heer Segers (ChristenUnie): Laat ik twee seconden met de heer Bontes meegaan. Stel dat we tot nu toe alles fout hebben gedaan. Stel dat er nu een voorstel komt dat wel goed is. Dan kan de heer Bontes daar toch zijn winst mee behalen, en zeggen dat hij het voorstel steunt. Het is toch onzinnig om een goed voorstel niet te steunen en een goede gedachte terzijde te schuiven, omdat hij graag wil sterven in zijn eigen gelijk en alles wat wij hebben gedaan fout is.

Voor meer informatie: www.tweedekamer.nl.