Daarmee belemmeren zij de Kamer niet alleen in haar belangrijkste taak: die van controle. Ook wekt deze schimmigheid weinig  vertrouwen in wat onze belastingdienst aan bedrijven toezegt in ruil voor vestiging in Nederland. Parlementaire controle is hard nodig. Wij roepen beide bewindspersonen daarom op het grootste goed van de Tweede Kamer te respecteren: het grondwettelijke recht op inlichtingen.

De maatschappelijke ophef over belastingontwijking door multinationals is groot. En dat is terecht. De berichten over constructies waarmee bedrijven op grote schaal belasting ontwijken blijven elkaar in hoog tempo opvolgen. Zo weten we dat Disney in de periode 2009-2013 slechts een kwart procent belasting betaalde over de gemaakte winst. Amazon betaalde de afgelopen 10 jaar maar 1 procent belasting over Europese inkomsten. En de Britse tak van Starbucks betaalde 8,6 miljoen belasting in de periode 1998-2012 over een omzet die ruim 3400 keer(!) zo groot was. Dat staat in schril contrast met de belastingtarieven waarmee kleine ondernemers en werknemers geconfronteerd worden.  Die betalen gewoon het reguliere tarief. De koffiezaak en de boekwinkel om de hoek betalen een veel hoger belastingpercentage dan Starbucks en Amazon en dat is onrechtvaardig en niet de bedoeling

Deze bedrijven zaten in Luxemburg, maar hadden zich ook in Nederland kunnen vestigen. Nederland biedt ook taks-rulings aan: afspraken die bedrijven met onze belastingdienst kunnen maken over de wijze waarop er belasting wordt geheven.

Op zichzelf is er natuurlijk niks mis mee als bedrijven vooraf duidelijkheid wordt verschaft over de wijze waarop in ons land belasting wordt geheven. Maar er verschijnen steeds meer berichten die de vraag oproepen of de Nederlandse rulingpraktijk niet veel te ver gaat. Zo berekende de Europese Commissie dat de belastingen voor Starbucks maar liefst 90 procent lager uitvallen door geheime afspraken tussen de Nederlandse belastingdienst en het koffiebedrijf. Om die reden onderzoekt de Europese Commissie nu of er sprake is van ongeoorloofde staatssteun van Nederland aan Starbucks.

Een ernstige zaak, dus zou het goed zijn als de Tweede Kamer, als controleur van de regering, eens grondig zou kijken welke afspraken er precies gemaakt zijn door de belastingdienst over belastingvoordelen voor Starbucks. Deze informatie  kan de Kamer desnoods in vertrouwen gegeven worden. Maar het kabinet weigert aan dat verzoek tegemoet te komen en belemmert de Kamer daarmee in haar controlerende taak. Minister Dijsselbloem en staatssecretaris Wiebes verschuilen zich achter de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Die stelt in artikel 67 dat het verboden is belastinggegevens over bedrijven verder bekend te maken dan noodzakelijk is voor de uitvoering van de belastingwet.

Dat is echter veel te makkelijk. De wet biedt, in lid 3 van artikel 67 om precies te zijn, de mogelijkheid tot ontheffing van de geheimhoudingsplicht, bijvoorbeeld wanneer dat het maatschappelijk belang dient. Het lijkt evident dat daar gezien de maatschappelijke onrust over belastingontwijking in dit geval sprake van is. Een  minister of staatssecretaris die volhardt in de weigering om bepaalde inlichtingen te verstrekken, zal een beroep moeten doen op het belang van de staat in de zin van artikel 68 Grondwet, waarin het recht op inlichtingen is geregeld. Dat kan enkel en alleen geweigerd worden als het staatsbelang in het geding is.

Een beroep op het belang van de staat door het kabinet om informatie niet te verschaffen is uitzonderlijk en lijkt in dit geval niet houdbaar. De recente aankondiging van beide bewindspersonen om de belastingdiensten van andere landen wel gewoon inzicht te geven in onze rulingpraktijken toont dit helder aan.

Nadat de belastingruling in Luxemburg fundamenteel anders bleken dan jarenlang voorgesteld door de regering daar en nadat de Europese commissie Nederlandse rulings is gaan onderzoeken, is het echt de hoogste tijd dat de Eerste en Tweede Kamer duidelijk inzicht krijg in de rulings om ze te kunnen controleren.

Wij roepen minister Dijsselbloem en staatssecretaris Wiebes daarom op hun verzet tegen openheid over ons belastingsysteem te staken. En we roepen onze collega’s van de PvdA en VVD op om de volgende motie om de Staten-Generaal inzicht te geven in de taks-rulings vertrouwelijk in te zien, gewoon wel te steunen. En niet langer hun controlerende taak te verwaarlozen zoals afgelopen week.

Jesse Klaver (GroenLinks)
Arnold Merkies (SP)
Pieter Omtzigt (CDA)
Carola Schouten (CU)