Dit soort berichten lezend, is het lastig om dit onbegrijpelijke te begrijpen. Arnon Grunberg waagt een poging. Hij schetste gisteren in de Volkskrant het profiel van een gemiddelde jihadganger. Het is volgens hem een jonge man tussen de 20 en 35, met een laag inkomen, lage opleiding en vrijwel geen seksleven. Grunberg laat zich zo vooral kennen als een overtuigde seculiere sociaaldemocraat. Zo iemand die denkt dat, als iedereen nou maar een havo-diploma heeft, een beetje loonsverhoging krijgt en twee keer per week seks heeft, er verder niets meer te wensen valt. Maar talloze jihadisten laten zien dat er voor veel mensen in deze wereld heel wat meer te wensen valt dan hun natje en droogje.

partyboy

Er waren onder de zelfmoordenaars van 9/11 rijke jongens, een partyboy uit Beiroet en slimme studenten die de prachtige kans kregen om in het Westen te studeren. En een van de vorige week gearresteerde ronselaars is een Nederlandse bekeerling en zoon van een kinderrechter. Het is voor mensen als Arnon Grunberg moeilijk te bevatten, maar hij had zomaar uit het lieflijke Huizen kunnen komen.

Ik heb een jaar les gehad van de onlangs overleden Libanees-Amerikaanse hoogleraar Fouad Ajami. Een groot kenner van het Midden-Oosten en een begenadigd verteller. Hij vatte de ontwikkeling van een van de 9/11-commandanten, Ziad Jarrah, eens zo samen: ‘He never missed a party in Beirut and he never missed a prayer in Hamburg.’ Jarrah was een nauwelijks religieuze feestganger uit Libanon, ging studeren in Duitsland, woonde samen met een seculier-Turkse vriendin, viel voor de meest zwarte versie van de islam en werd een massamoordenaar. Het is de banaliteit van het kwaad, de huiselijkheid van jihadisten.

De orthodoxe islam heeft de pretentie dat zij het beste is wat deze wereld is overkomen. Allahs laatste openbaring, zijn zuivere wet en een gelukzaligmakende eenheid in een buiten de islam zwaar verdeelde wereld. Deze islam heeft ook een grootse belofte voor iedereen die het gelooft. Als de sharia wordt onderhouden en iedereen zich aan Allah onderwerpt, zal zijn koninkrijk op aarde worden gevestigd. De steeds mooier wordende herinnering aan het islamitische kalifaat dat eens de machtigste en meest toonaangevende beschaving op aarde was, is een enorme aansporing om naar het herstel van dat kalifaat te streven.

groots en meeslepend

Als je Nederlander bent en steeds als Marokkaan wordt weggezet, dan is een beweging waarin culturen wegvallen omdat iedereen moslim is, een aantrekkelijke. Als jij een losgeslagen Nederlandse puber bent, met ouders die nooit eens ‘nee’ zeiden en niet verder keken dan de TROS en De Telegraaf, dan is een heldere moraal met een hemelse beloning voor goed gedrag, een interessante optie. Als jij een knul uit de Schilderswijk bent die alles heeft gedaan wat Allah heeft verboden, dan is het mooi om vanaf nu groots en meeslepend te kunnen leven en daarmee alle schuld uit de boeken te gummen.

De jihad zegt eigenlijk: komt tot mij, iedereen met een waardeloos, betekenisloos leven en ik zal je een doel geven, een gemeenschap van broeders en zusters en een eeuwig leven in het paradijs. De aantrekkingskracht van de jihad laat zien dat er een gat in ons hart zit dat niet met een havo-diploma, loonsverhoging of seks gevuld kan worden. Ergens begrijp ik die jihadgangers wel. De tragiek is alleen dat die leegte ook nooit met jihad, bloed en bommen kan worden opgevuld.

Goddank zijn er ook spijtoptanten die het niet op een martelaarsdood laten aankomen. Mensen die er achter kwamen dat jihadleiders even corrupt waren als elders in de wereld of niet langer konden geloven dat vrede en geluk dichterbij komen door de dood van duizenden medemensen. Voormalige, huidige en nieuwe jihadgangers laten zien dat ons hart onrustig is, totdat het rust vindt bij God.

Gert Jan Segers is Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. Hij schrijft iedere zes weken een column voor het Nederlands Dagblad.