De Nationale Rapporteur Mensenhandel bericht dat het officiële aantal slachtoffers van mensenhandel weer is gestegen (tot 1222 in het afgelopen jaar) en dat er nog veel (minderjarige) slachtoffers niet geregistreerd zijn. Tegelijkertijd zijn nog geen honderd daders voor gemiddeld maar twee jaar in de gevangenis beland. Achter de schokkende cijfers gaan de nog schokkender verhalen schuil van vrouwen als Simona, Celine en Imbaba en zoveel anderen die de schade een leven lang mee moeten dragen. Verschillenden van hen hebben me hun verhaal verteld en ik vind het onbestaanbaar dat niet hun verhalen de doorslag geven bij de evaluatie van ons prostitutiebeleid. Nog te vaak heeft de spreekwoordelijke vrije, zelfstandige, bij de Kamer van Koophandel ingeschreven prostituee het laatste woord.

Toch is er iets aan het veranderen. De misstanden zijn moeilijker te negeren en Amsterdamse politici als Karina Schaapman en Lodewijk Asscher bonden er al de strijd mee aan. Een strengere prostitutiewet leek vorig jaar het licht te zien, maar strandde in de Eerste Kamer vanwege angst voor mogelijke privacyproblemen bij de verplichte registratie. Want wat het zwaarste is, moet het zwaarste wegen, nietwaar? Maar dat betekent ook dat er in deze periode een nieuwe prostitutiewet moet komen. Een kans dus. En ik wil er graag aan bijdragen dat we die ook grijpen. Te meer omdat Duitse en Britse wetenschappers na een vergelijking van 150 landen hebben laten zien dat er een relatie is tussen liberalisering van prostitutie en een toename van mensenhandel. Vandaar die haast. Er staan levens op het spel.

Bij de vele gesprekken die ik inmiddels heb gevoerd, kwamen veel dezelfde vragen langs. De Frequently Asked Questions – FAQ – over prostitutie.

Er zijn toch vrouwen die er vrijwillig voor kiezen?

Misschien een enkeling. Maar de hulpverleners en politiemensen die ik heb gesproken, zeggen dat de grote meerderheid onvrijwillig werkt. Ze worden gedwongen door schulden of door dreiging van geweld. Mannen die een prostituee bezoeken, werken dus in de meeste gevallen mee aan een verkrachting.

Zal het aantal verkrachtingen niet stijgen als je prostitutie verbiedt?

Zweeds en Brits onderzoek laat zien dat de meerderheid van de hoerenlopers mannen in een (getrouwde) relatie is. Bovendien is het nogal cynisch om de ene verkrachting te voorkomen met de andere.

Prostitutie zal er altijd zijn. Kun je het niet beter als gewoon werk beschouwen?

Dat was ook de opvatting van de eigenaar van een bordeel die ik sprak toen ik een avond meeliep met de politie. Hij gaf hoog op van zijn werkwijze, maar toen ik hem vroeg of hij zijn dochter in de branche zou laten werken, schudde hij heftig het hoofd. Iedereen die beweert dat prostitutie ‘gewoon werk’ is, heeft dan andere vrouwen (en mannen) op het oog dan degenen die hem lief en dierbaar zijn.

Een totaalverbod lost toch niets op?

De wet zou in ieder geval de norm moeten hanteren dat mensen geen handelswaar zijn en bepalen dat je dus niet voor afgedwongen seks zou mogen betalen. In een land als Zweden is niet de vaak kwetsbare prostituee strafbaar gesteld, maar de hoerenloper. Het percentage mannen dat een prostituee bezoekt is in tien jaar gedaald van 13 naar 7 procent, straatprostitutie is gehalveerd en mensenhandelaren weten dat Zweden voor hen een onvriendelijk land is geworden.

Wat is je alternatief?

Nu moeten vrouwen de rechter zien te overtuigen dat ze onder dwang in de prostitutie werkten. In veel gevallen lukt dat niet en gaan de daders vrijuit. Ik zou willen dat de bewijslast niet bij hen, maar bij de pooiers en de hoerenlopers komt te liggen.

Kan er in Nederland echt wat veranderen op dit punt?

Als we het willen. En als genoeg mensen kwaad zijn over deze vorm van moderne slavernij.

Deze column verscheen ook in het Nederlands Dagblad van 5 februari 2013