De ChristenUnie blaakt van zelfvertrouwen. De partij sprong in 2006 nog op de bagagedrager van het CDA om een coalitie met de PvdA aan een meerderheid te helpen.

Deze keer denken ze het ook alleen af te kunnen, zonder de machtige christelijke broeder, die tegelijkertijd ook concurrent is. Bijna 70 procent van de achterban denkt dat de partij aan nieuwe coalities kan deelnemen, 48 procent zelfs zonder het CDA, zo bleek recent uit een peiling onder de CU-leden.

Drie jaar regeren is de partij dus goed bekomen. Doorgaans zoekt de kleinste coalitiepartner na een periode in het kabinet met enige gretigheid de luwte van de oppositie op om weer op krachten te komen na electoraal verlies. De ChristenUnie bewijst dat het ook anders kan. Een debat over samenlevende homoseksuele CU-leden in politieke functies uitgezonderd, bleef het rustig in de partij. Rouvoet kon intern rekenen op grote steun. Zijn inzet was de ChristenUnie neer te zetten als een betrouwbare bestuurderspartij waarmee zaken konden worden gedaan. De partij staat op plus twee of drie zetels in de peilingen.

Dat geeft Rouvoet als lijsttrekker zelfvertrouwen, erkent hij op een bankje in de lentezon. „We hebben bewezen dat de ChristenUnie kan regeren, al hebben wij de val van het kabinet niet kunnen voorkomen. Dat valt ons ook aan te rekenen.”

Wat heeft u in deze regeringsjaren het meeste geraakt?

„De dood van Nederlandse militairen in Uruzgan. Elke keer als ik van Eimert (Van Middelkoop, de defensieminister, CvdL) het bericht kreeg dat een militair was omgekomen, raakte me dat zeer diep. Hoe gewetensvol en zorgvuldig een beslissing ook is genomen om er heen te gaan, je voelt je iedere keer weer ten diepste verantwoordelijk voor deze militairen die de hoogste prijs betaalden. Dat kwam nog een stuk dichterbij toen de zoon van bevelhebber Van Uhm om het leven kwam.”

U bent voor de derde keer lijsttrekker en sinds 1994 politicus. Is dit de laatste keer?

„Voor iedereen komt het moment dat gesproken wordt over je houdbaarheidsdatum. Dat is bij mij niet aan de orde en ik hoop de eerste te zijn die het in de gaten heeft als het zo ver is. Ik vind het nu belangrijk, als partijleider en als vicepremier, verantwoording af te leggen aan de kiezer over wat wij als ChristenUnie de afgelopen jaren hebben gedaan.”

De politiek leider, de vicepremier, minister van jeugd en gezin, en na de val van het kabinet ook demissionair minister van onderwijs heet ook in de gezagsgetrouwe, orthodox-christelijke CU gewoon voor iedereen André.

In de partij en fractie zijn veel jongeren actief, hoog opgeleid, welbespraakt, modieus gekleed. Tijdens het laatste verkiezingscongres werd het onzevader niet plechtig voorgedragen, maar op de vlotte tonen van een rockband uit volle borst door iedereen meegezongen. „Natuurlijk, de vormen veranderen. Dat heeft te maken met de invloed van nieuwe generaties. De partij is in beweging.”

Is de ChristenUnie na drie jaar regeren niet van een getuigenispartij een gewone politieke partij geworden? Het traditionele orthodox-christelijke geluid lijkt wat op de achtergrond geraakt.

„Het zou niet best zijn als de partij stilstaand water was. Ik loop al 25 jaar mee in deze club. Eerst in de voorganger RPF en nu in de ChristenUnie. Je ziet de partij evolueren, omdat nieuwe mensen toetreden met allemaal verschillende achtergronden. Jongeren hebben andere, nieuwe gewoonten. Dit is een natuurlijk proces, dat zie je bij alle partijen. Voor mij is de ChristenUnie een gewone orthodox-christelijke partij gebleven. Je hecht aan principiële uitgangspunten. Op dat punt is de partij geen spat veranderd.”

Als je mee wilt regeren zul je water bij de wijn moeten doen. Anders plaats je je buiten de politieke werkelijkheid. Dat heeft de ChristenUnie toch ook gedaan?

„Die keuze hebben we tien jaar geleden gemaakt bij de totstandkoming van de ChristenUnie. Toen hebben we gezegd: wij willen een partij zijn die zich potentieel kan ontwikkelen tot regeringspartij, niet door concessies te doen aan je eigen programma, maar door je open te stellen voor regeringsdeelname, dus door te onderhandelen. Dat heeft wel het een en ander bij ons in beweging gebracht. Het is belangrijk dat je je verhaal kunt vertellen in het parlement, daar wil ik niet denigrerend over doen. Maar in een regering kun je meer van je programma waarmaken dan je ooit in de oppositie voor elkaar zou kunnen krijgen.”

De SGP verwijt de ChristenUnie euthanasie en abortus als vaststaande praktijk te accepteren. De CU wil deze wetten niet meer terugdraaien?

„Uiteindelijk willen wij naar het herstel van de beschermwaardigheid en rechtsbescherming van het leven. In 2006 zijn we bewust in de coalitie gestapt om in praktische zin zaken te kunnen veranderen, zodat je op den duur de facto deze wetten niet meer nodig hebt. We hebben aandacht gevraagd voor alternatieven voor abortus provocatus, voor euthanasie. We hebben dat in gang weten te zetten en wel zo dat pro life-organisaties toen verklaarden dat dit een eerste stap op weg was naar afschaffing van bijvoorbeeld de abortuswet.”

U wilt deze wetten overbodig maken?

„Wij willen alternatieven bieden, zodat mensen die keuze voor abortus of euthanasie niet hoeven te maken. Van een christelijke partij mag worden verwacht dat je concreet handen en voeten geeft aan je idealen.

(Trouw, Cees van der Laan, 15 mei 2010)