Door Clasina van den Heuvel, Reformatorisch Dagblad

Tweede Kamerlid van de ChristenUnie Cramer heeft dinsdag een bezoek gebracht aan een geitenhouderij in Noord-Brabant. „Het gaat mij aan het hart dat dieren, geschapen door onze God, zomaar bij het oud vuil worden neergezet”, zegt Cramer. Hij zou willen ”redden wat er te redden valt.”

Bij het Brabantse bedrijf, vlak bij Oirschot, staat een blauw waarschuwingsbord: let op, Q-koorts. Begin februari worden er geiten geruimd.

Behalve met mensen uit de streek sprak Cramer met een aantal geitenhouders en met vertegenwoordigers van de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO).

„Het wrange is”, zegt Cramer, „dat in Brabant veel besmette bedrijven zitten waar de dieren zijn gevaccineerd, en dat boeren die ingeënte geiten vervolgens hebben laten dekken. Juist die worden doodgemaakt omdat ze drachtig zijn.”

Vanwaar dit bezoek?

„Ik vind het belangrijk om te weten wat veehouders bezighoudt, en hoe zij aankijken tegen de maatregelen. Het is goed om hun een hart onder de riem te steken.

Zij vragen zich af hoe zinvol ruimen is. Zo sprak ik een ondernemer bij wie vorige week geiten zijn geruimd. Hij heeft een winkel waar de afgelopen jaren duizenden mensen over de vloer kwamen – onder hen zijn nauwelijks zieken gemeld.

Een andere boer, een biologische geitenhouder, vertelde dat zijn bedrijf ook geruimd gaat worden. Dat betekent dat Q-koorts niet alleen voorkomt in de intensieve veehouderij.

Ik sprak mensen die ziek zijn geworden door Q-koorts, en het is goed om te weten wat voor impact dat heeft. Dat is niet iets om te bagatelliseren. Zij zijn erg ziek. Tegelijk moeten we bedenken dat bijvoorbeeld een tekenbeet net zo erg kan zijn, en dat bijvoorbeeld jaarlijks veel meer mensen omkomen door een gewone griep dan door Q-koorts.”

Critici zeggen dat de Q-koortsbacterie ongehinderd meereist met muizen en ratten, en ook zit op koeien en vogels.

„In het debat dat voorafging aan het Kamerdebat, begin deze maand, begreep ik dat de Q-koortsbacterie verschillende varianten kent, en dat de soort die bij schapen en geiten voorkomt in elk geval op mensen kan overgaan. Van de andere varianten is dat nog niet bekend.”

Uw uitgangspunt is ”redden wat er te redden valt”, en dat alleen in geval van besmetting moet worden overgegaan op ruiming. U bent het niet eens met de maatregelen van minister Verburg?

„Ik ben geen dierenarts, ik ben geen deskundige van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, red.); ik kan niet bewijzen dat de individuele test op dit moment wél betrouwbaar is, of dat het nu anders kan. Dat oordeel matig ik mij niet aan. Maar het gaat mij aan het hart dat dieren, geschapen door onze God, zomaar bij het oud vuil worden neergezet.

Een melktanktest geeft een foutmelding als één geit besmet is. De test werkt al bij één op de duizend; hij zegt niets over individuele geiten. Misschien moeten we dieren isoleren waarvan we denken dat ze besmet zijn, en hen apart houden van dieren waarin de bacterie eigenlijk niet kan zitten. Dan zou je melk gescheiden kunnen opvangen, en zo kunnen aantonen dat de nu al geënte geiten gezond zijn. Dat zou een hoop dierenlevens kunnen sparen. Ik denk wel dat voor bedrijven waar dieren in januari lammeren, de beslissing van het ruimen moet blijven staan.”

Hoe ziet de toekomst van het bedrijf dat u dinsdag bezocht eruit?

„Heel somber. De dieren die de boer heeft laten enten omdat zij het in de toekomst moeten maken, zijn drachtig en moeten dood. Hij kan het experiment, dat loopt in opdracht van het ministerie van Landbouw en dat moet uitwijzen hoe effectief enten is, niet afmaken. Met de geiten die achterblijven mag hij niet fokken. Nog een paar jaar en dan is alles uitgemolken, letterlijk, en dan houdt zo’n bedrijf op te bestaan. Nieuwe aanvoer mag ook niet, nu. Het perspectief is eigenlijk nul.”

LTO vraagt minister Verburg om een hogere schadevergoeding, boven op de 250 tot 600 euro die een boer krijgt per geruimde geit. Moet een veehouder extra steun krijgen van de overheid?

„Ik kan dat nu niet overzien. Feit is dat wij als overheid moeten nadenken over hoe het verder moet met de hele sector, want die zit met grote vraagtekens. Bedrijven krijgen nu een tegemoetkoming; wij moeten gaan kijken of dat voldoende is, of dat ze verdere hulp nodig hebben – en of die niet in strijd is met Europese regels rond bedrijfsondersteuning.”

Wat was voor u een eyeopener, dinsdag?

„Dat het de vraag is of de GGD voldoende informatie verstrekt. Die zou risicogroepen, mensen met hartklachten bijvoorbeeld, kunnen adviseren uit de buurt van geitenbedrijven te blijven. Voor andere, gezonde, mensen is de kans op ziekte misschien wel veel kleiner. De voorlichting kan en moet dus beter. Dat was nieuw voor mij.”