Mevrouw Wiegman-van Meppelen Scheppink (ChristenUnie): Voorzitter. Wij hebben zojuist van mensen van Urk een petitie aangeboden gekregen. Het is een uitgebreide petitie, ik heb er nog niet geheel kennis van kunnen nemen, maar ik heb er wel een kleine indruk van gekregen. Ik vind het begrijpelijk dat bewoners zo’n windmolenpark met argusogen bekijken. Het is niet niets dat er windmolens van bijna 200 meter hoog in de buurt komen te staan. Ik denk dat het goed is dat deze geluiden meegenomen worden. De procedure loopt al enige tijd, inclusief verschillende momenten van inspraak en openbare besluitvorming. De vergunningaanvraag en de milieueffectrapportage (MER) zijn nog in voorbereiding. De ChristenUnie is erg benieuwd naar de effecten op de natuur van deze plannen, maar ook naar de effecten op de bewoners. Deze dingen komen misschien niet meteen uit een MER naar voren, maar ik wil een goede inzet van de minister als het gaat om een zorgvuldige afweging en inpassing van plannen. Dat is nodig en op dat punt verwachten wij ook wat van de minister.

            Het is goed dat het wetsvoorstel Voorrang voor Duurzaam snel aan de orde kan komen in de Kamer. Het is geen geheim dat de ChristenUnie naar deze wet heeft uitgekeken. Over congestiemanagement hebben wij het eerder gehad, ook in een schriftelijke ronde. Wij zijn kritisch over de ministeriële regeling (MR). De ChristenUnie ziet graag dat de minister nu verdergaat met het wetsvoorstel Voorrang voor Duurzaam en met het systeem voor congestiemanagement voor niet duurzame energieopwekking zodat de transportcapaciteit beter benut kan worden. Er is nu en in de nabije toekomst vooral sprake van contractuele in plaats van fysieke congestie. Tegelijkertijd kan de minister niet goed aangeven wat de kosten van het systeem voor congestiemanagement zullen zijn en wat de verhouding is van de kosten tot de baten. Wie gaat de kosten dragen van congestiemanagement? Mij lijkt dat die toch niet via het transporttarief verrekend gaan worden, maar bij de veroorzakers worden neergelegd. De minister geeft in haar antwoorden aan dat de in paragraaf 5.1.1 van de netcode genoemde middelen reeds mogelijkheden bieden om de bestaande transportcapaciteit efficiënt te benutten. Het gaat dan om de enkelvoudige reserve zoals in het Westland. De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) vindt dat deze mogelijkheden beperkt zijn ten opzichte van de MR. Toch is mijn inschatting dat het tot de komst van het wetsvoorstel voldoende moet zijn om op deze voet verder te gaan. Tot nu toe heb ik niet de indruk dat wij er echt op vooruitgaan met de MR. Er bestaan nog veel onduidelijkheden en onzekerheden over congestiemanagement, terwijl de MR daar wel een heel drastische systematiek voor vaststelt. Kortom: het heeft de voorkeur van de ChristenUnie om de juiste volgorde te kiezen: eerst de wet en dan verdergaan.

In Nederland hebben wij ervoor gekozen om de energieproductie af te splitsen van het netwerk om zo de leveringsnetten in overheidshanden te houden. De ChristenUnie was tegen de splitsingswet en het is de derde keer in korte tijd dat ik in een Kamerdebat benadruk dat wij voor de Europese troepen zijn uitgelopen. Eigenlijk hebben wij nu met een nieuwe dimensie in dat hele splitsingsverhaal te maken, want het risico van het op de troepen vooruitlopen is dat die troepen halverwege een andere weg inslaan. Ik heb het idee dat dit is gebeurd, nu Nederland heeft ingestemd met een compromis. Energiebedrijven zullen volgens de richtlijn niet verplicht zijn te splitsen, maar waarom heeft Nederland met dit compromis ingestemd? Welke routes hebben lidstaten nu om het splitsen te omzeilen? Er is wel een level playing field clausule afgesproken en hiermee kunnen wij alsnog aansluiten bij een gelijk speelveld in de Europese Unie, maar spoedige implementatie daarvan zal nodig zijn om hier gebruik van te maken. Hoe wil de minister deze clausule gaan toepassen? Wat betekent deze clausule voor de komende overnames van Nuon en Essent en de uitvoering van de motie van oud-collega Hessels? RWE zal in Duitsland de hoogspanningsnetten niet afsplitsen. Wat zal deze clausule dan betekenen? Mogen de aandeelhouders voor implementatie van de richtlijn geen onomkeerbare stappen nemen? Dit zijn voor ons essentiële vragen.

            De ChristenUnie wil dat de kerncentrale Borssele in publieke handen blijft. De minister zegt in haar brief dat een wijziging van de statuten een kwestie tussen privaatrechtelijke partijen is. Betekent die constatering dat privaatrechtelijke partijen beslissen over het al dan niet in overheidshanden blijven van de kerncentrale? De minister wil bekijken welke extra waarborgen mogelijk zijn om het publieke karakter van Borssele te behouden. Ik wil daar graag garanties voor zien.

            Tot slot een opmerking over de compensatie van het capaciteitstarief. Ik heb samen met andere fracties al een aantal keer aandacht gevraagd voor de nadelen die bijvoorbeeld mensen met een warmtepomp kunnen hebben. Het is heel goed dat de minister hiervoor, en voor mensen met een lift in het appartementencomplex, een passende oplossing heeft bedacht. Mijn dank daarvoor.