‘Een zorgzame gemeenschap vorm je samen’
Het geloof van Mirjam Bikker in verkiezingstijd
De keukentafel. Mirjam Bikker ziet er tijdens deze verkiezingscampagne genoeg. Maar nu zitten we aan een bijzondere: die van haar ouders in Nunspeet. Daar gaat voorganger en EO-presentator Jurjen ten Brinke in gesprek met Mirjam over haar roots, over hoe ze is geworden wie ze is en natuurlijk over de toekomst van ‘haar’ ChristenUnie. Regelmatig klinkt het: “En toch: God houdt van ons.”
Tekst: Theanne Boer • Beeld: Erika Floor
Mirjam is niet opgegroeid in het huis waar haar ouders nu wonen, een huis even buiten de dorpskern van Nunspeet. “Maar ik ben van hieruit wel getrouwd”, vertelt ze. De goed gevulde boekenkast valt op en het levensgrote orgel, want vader Bikker is naast gepensioneerd onderwijskundige, organist in de Hervormde dorpskerk. Moeder, leerkracht op een basisschool, luistert tijdens het interview op de achtergrond mee maar voor en na die tijd vliegt ze weg op haar fiets: altijd in de weer voor anderen.
Tijdens Mirjams eerste basisschooljaren woonde het gezin in Moordrecht, daarna verhuisden ze naar de Veluwe. Een warm en veilig gezin, vertelt Mirjam en met drie meiden heel wat rustiger dan haar eigen huishouden, waar naast een dochter ook twee zoons zorgen voor de nodige reuring.
Oude oma Bikker
Mirjam: “Mijn ouders komen allebei uit het onderwijs. Zij vertelden ons graag verhalen over de Here Jezus en gaven ons mee dat je leven van betekenis mag zijn voor anderen. Dat je iets uit te delen hebt. En dat het heel gewoon is om naar de kerk te gaan en daar volop mee te doen. Als ik aan mijn jeugd terugdenk, zie ik dat het uiteindelijk ging om de kern: Jezus leren kennen. Daar ben ik ontzettend dankbaar voor. Dat wil ik mijn kinderen ook weer meegeven. Want dat is het grootste geschenk dat je kunt krijgen.
Jurjen: “Wie waren jouw rolmodellen behalve je ouders?”
Mirjam: “Dan denk ik aan mijn oude oma Bikker. Een eenvoudige hardwerkende vrouw met een Rotterdamse nuchterheid en vrolijkheid. Altijd bezig. Als we kwamen, bakte ze cake of boterkoek en we konden niet vertrekken zonder een lolly uit de trommel. En bij mijn andere opa en oma waar ik af en toe logeerde, werd elke ochtend aan tafel gebeden voor alle kinderen. Die werden bij hun naam genoemd en bij God gebracht. Pas veel later realiseerde ik me dat er daardoor bij mij zaadjes zijn geplant.”
En toch...
Jurjen: “Je komt dus uit een biddend gezin. Er is voor jou gebeden, al toen je heel jong was.”
Mirjam: Ja, dat ontroert me wel nu je dat zo zegt... Want dat is van een liefde die onuitsprekelijk kostbaar is… Waar ik als kind niet om gevraagd heb, heb ik toch zomaar gekregen. Dat is heel bijzonder, omdat ik… Ja, het is wel echt het allerbelangrijkste wat je aan je kinderen kan geven.
Jurjen: “Wat is dat allerbelangrijkste dan?”
Mirjam: Het geloof dat God van je houdt en voor je zorgt hoe je leven ook gaat. Kijk, ik zit hier nu op een hele fijne plek met jou. Maar we hebben allemaal momenten dat het minder goed gaat, dat het moeilijk is. En toch… als ik dan naar de generaties voor mij kijk, die ook het nodige hebben meegemaakt en zij geven juist dat aan mij door… Nou, dat ontroert mij…
Jurjen: “‘En toch’ was een mooie titel geweest van jullie verkiezingsprogramma.”
Mirjam: “Ja, dat was een goed idee geweest, inderdaad, maar ‘Geloof in de samenleving’ vind ik ook echt een mooie hoor!”
Jurjen: “Maar ga er eens op in, op dat ‘en toch’?”
Mirjam: “Nou, er is van alles dat echt niet goed gaat. Ook in Nederland. Zoveel kinderen die eenzaam en somber zijn. Ik heb jongeren gesproken die het leven niet zien zitten. Vanwege alle crises wereldwijd, maar ook omdat ze zich niet geliefd weten. Ze ervaren stress omdat ze denken dat ze moeten presteren. Ik heb ook mensen gesproken die klemlopen omdat ze de overheid niet meer naast zich hebben staan maar tegenover zich. Die voor hun gevoel vastzitten in de modder van hun bestaan. En dan kan je met allerlei technische oplossingen komen, maar je weet dat dat niet genoeg zal zijn. Want het begint ermee dat je de ander ziet staan. En dat betekent: en toch. God ziet je en wij willen dat jij je gezien weet. We willen met je optrekken om hier doorheen te komen. We gaan echt niet alles oplossen de komende vier jaar.
Iedereen die dat belooft, praat onzin. Maar daarom gaan we de moed niet opgeven.
Want er is altijd een ‘en toch’!”
Eerst bidden
Jurjen: “Herinner je je dingen uit je eigen leven waarin dat ‘en toch’ een rol speelde? Dat er botsingen waren, misschien wel rond God en geloven? Of is je geloof altijd een constante lijn geweest?”
Mirjam: “Geloof is wel een constante lijn geweest. Natuurlijk heb ik als student wel mijn vragen gehad, maar uiteindelijk is mijn Basisvertrouwen denk ik heel kinderlijk: mag ik gewoon een schaapje van de kudde zijn? Dat heeft nooit ter discussie gestaan.”
Jurjen: “Wanneer schuurt het dan wel in je geloofsleven?”
Mirjam: “Als ik heel druk ben en een volle agenda heb, moet ik ervoor waken dat ik toch blijf bidden en Bijbellezen. Want als ik dat niet doe, wordt het langzaam maar zeker stiller, merk ik. Dan is God verder weg en dat mis ik nog niet eens ook. Daar moet ik echt op letten, want voor ik het weet, begint de ochtend met het nieuws op m’n telefoon, en vervolgens vraagt één van de kinderen iets en dan zit ik al volop in de dag. De Bijbelapp ‘Eerst Dit’ hielp mij enorm om de dag te starten met God. Later vond ik weer nieuwe gewoontes. Want ik wil met God leven, dus waarom geef ik Hem dan alleen de kruimels van mijn tijd?”
Jurjen: “Ik herken dat. En net als jij vanuit een stabiele en warme opvoeding. Het is een van mijn grootste valkuilen.”
Mirjam: “Hoe werkt dat dan bij jou?”
Jurjen: “Nou, ik heb een setje gaven en talenten van God gekregen, maar ik kan zomaar denken: ik kan best aardig preken, of ik er nu voor op mijn knieën lig of niet. En dat werd op den duur een aanklacht in mij. Ik dacht: ja, wacht even. Mijn leidsman Jezus moest alleen de berg op om zijn Vader te zoeken. Het moet niet gekker worden dat ik zonder kan!”
Mirjam: “Ja dat herken ik. Je vroeg net naar rolmodellen. Ik heb er nog één en dat is Wim Rietkerk. Met Wim ben ik in de Utrechtse Raad gestart. Ik was 23 en hij was net met pensioen. Dus we hadden een grappig leeftijdsverschil. Maar Wim bracht de gewoonte in om elke keer voordat wij de raadsvergadering in gingen samen te bidden. En dat veranderde mijn blik altijd weer. Er kwam een ander perspectief. In de politiek draait het al heel snel om gezien worden, de slimme interruptie, de scherpe vraag. Van die kant van het vak, het ambacht kan ik echt genieten, en dat je waardering krijgt van anderen. Maar doordat wij in gebed gingen, stond ik ineens weer voor God, als kind van Hem, zoals er zoveel zijn. Het gaf mij ook weer het besef dat ik door God geroepen ben om het goede te zoeken. En dat is iets heel anders dan de slimste interruptie of handig zijn. Dat is recht doen aan die situatie. Niet dat het dan altijd lukt, maar het verandert wel je blik.”
Kompas
Jurjen: “Ben jij geloviger geworden door de jaren heen?”
Mirjam: “Oh joh, ergens blijf ik altijd een beginneling. Ik heb nu een baan die zoveel van me vraagt dat ik me heel afhankelijk weet. ’s Avonds, als ik ga slapen, denk ik vaak: uiteindelijk is er een Ander die over ons waakt. Zonder Hem zou ik dit werk niet eens aankunnen. Er is een hele wereld te redden en die gaan wij niet redden.”
Jurjen: “Maar met die boodschap ga je de verkiezingen niet winnen.”
Mirjam: “Nee, dat weet ik, maar het is wel de basis. Vanuit ons geloof tot zegen willen zijn. Deze verkiezingen doen ertoe. Er is werk aan de winkel en dat vraagt veel en dat is niet morgen al opgelost. Maar ik weet wel met welk kompas wij als ChristenUnie aan de slag gaan. Vanuit geloof, vanuit hoop, vanuit liefde voor de mensen om ons heen. Zodat onze samenleving weer een plek wordt waar mensen, jong en oud, er voluit toe doen. Wij kiezen dus ook voor de samenleving. Voor al die betrokken inwoners, verenigingen, coöperaties, kerken, buurthuizen, jongerenwerkers die al lang aan de slag zijn. Een zorgzame gemeenschap vorm je sàmen.
De overheid heeft daarin een onmisbare rol, maar is niet het begin of het einde. Het begint altijd tussen mensen. Dat is het hart. Zorgzame gemeenschappen is één van onze belangrijkste speerpunten en als ik de andere twee ook nog even mag noemen: de waarde van het leven, ál het leven. Van het menselijke leven tot de natuur om ons heen. En als derde willen we vooral rust brengen. In huizen, aan keukentafels. Je moet kunnen rondkomen als je werkt, als je een stel tieners hebt die je de oren van het hoofd eten, als je er alleen voor staat. Dat vraagt om investeren, ja, maar deze drie bewegingen van bouwen aan zorgzame gemeenschappen, bewondering voor elk leven en rust in het huishoudboekje zijn broodnodig.
Vertrouwen
Jurjen: “We gaan even terug, naar de week voor het zomerreces toen het kabinet viel. Wat was op dat moment de ‘en toch’ van Mirjam? Wat heb je gebeden of heb je juist gedankt?”
Mirjam: “Nee, gedankt heb ik niet, zo zit ik niet in elkaar. Ik bad de hele tijd: geef me wijsheid. Geef dat ik het goed zie. En geregeld deed ik een rondje om te zien of ik iets miste. Maar telkens vonden we met elkaar hetzelfde. Dat gaf vertrouwen in wat komen zou. Dat er ook dan wel gezorgd zou worden. Zo voel ik dat nu ook. Hoe gaat het landschap veranderen? Ik weet het niet. Maar meer dan alle keren hiervoor doet het ertoe met welke idealen en welk kompas wij aan de slag gaan. Het hangt echt niet af van één iemand die heel Nederland uit het slop zal trekken. Daar zijn verschillende partijen voor nodig en dat motiveert mij enorm om te zeggen: de ChristenUnie wil tot zegen zijn. We gaan het met elkaar doen. We gaan proberen, vanuit ons geloof, het goede te zoeken voor deze samenleving. Soms is dat vanuit Den Haag maar heel vaak is dat gewoon de gemeenschap waar je woont, vanuit een dorp als Nunspeet, waar mensen zelf de ruimte moeten krijgen om aan de slag te gaan. Samen planten we zaadjes van verandering, van hoop. In geloof en in gebed, omdat we tot zegen willen zijn.”
Jurjen: “Wat wil je nu het liefst voor Nederland, wat is je diepste verlangen?”
Mirjam: “Mijn diepste verlangen is dat mensen zich geliefd weten. Dat is niet politiek te bereiken. Maar we kunnen wel werken aan een samenleving waar we ruimte hebben om naar elkaar om te zien. Waarin familiebedrijven een plek hebben, gezinnen ademruimte hebben. Werken aan zorgzame gemeenschappen dus. Ik weet heus wel dat heel veel mensen een andere kijk op het leven hebben, maar iedereen fleurt op als hij of zij zich geliefd weet. En ik denk dat wij als christenen en als ChristenUnie op elke plek waar we geroepen zijn daar heel veel van kunnen laten zien. Omdat we zelf weten dat het goed is.”
Jurjen: “Dat God ons ziet.”
Mirjam “Ja. Dat Hij ons ziet. Hij houdt van ons. En dus moeten we ons oordeel opschorten en naast de ander gaan staan. Als we daarmee beginnen, wordt politiek opeens een heel ander vak. Omdat het dan veel meer gaat over hoe wij elkaar hoop kunnen bieden en goed voor elkaar kunnen zijn.”
Dit artikel verscheen eerder in het ChristenUnie Magazine
