Wie zijn die mensen? (column ND)
President Trump heeft steeds een aanhang gehad die in hem geloofde. Voor een niet onbelangrijk deel zijn dat christenen die hem alles lijken te vergeven. Waar een immorele misstap van president Clinton het begin was van een Republikeinse poging om hem uit zijn ambt te zetten, daar kon president Trump zich vier huwelijken en talloze affaires veroorloven. Een tape waarin Trump zijn ‘grab ‘em by the pussy’-advies gaf, was geen reden hem niet meer te steunen. Na een racistische en antisemitische demonstratie in Charlottesville – ‘Jews will not replace us!’ – zei president Trump dat ‘beide zijden’ hier schuld hadden. Het was voor veel evangelicals geen reden hem de rug toe te keren. Zelfs na de orgie van geweld bij de bestorming van het Capitool en de vijf doden die toen vielen, zijn er nog altijd hele volksstammen die hopen op de terugkeer van hun politieke verlosser.
Hier te lande hebben we onze eigen kleine Trump. Hij heeft bijna iedereen die met hem wilde samenwerken aan een fatsoenlijk rechtse partij, bij hem weggejaagd. Maar een trouwe schare is hem blijven volgen, ook nadat duistere, racistische en antisemitische appjes aan het licht waren gekomen. Toen Joodse organisaties vroegen te stoppen met de pijnlijke en totaal misplaatste vergelijking tussen deze coronacrisis en de Holocaust, moest er een rechtszaak aan te passen komen om hem een halt toe te roepen. Maar het opent de ogen van zijn gelovigen niet. Ook Kamervragen over de Joodse familie Rothshild doen dat blijkbaar niet. Het zijn vragen die hij recentelijk stelde naar de verhouding tussen ‘deze machtige familie en de Nederlandse overheid’ en of de opbrengst van de verkoop van een Rembrandt misschien gaan naar ‘doelen die tegen de belangen van de Nederlandse bevolking ingaan’.
Gebazel over landverraad, dreigementen met tribunalen en het opsluiten van politieke tegenstanders, het is blijkbaar niet vreemd genoeg om zich van deze man en zijn partij af te keren. En als er in de avond een tweet uitgaat waarin hij meldt dat Jeffrey Epstein helemaal niet dood is, is dat geen reden om deze pseudo-messias te ontvolgen.
Er vindt zich rond deze populistische leiders een vreemd soort schifting plaats. Hun opkomst trekt eerst een tijdje een redelijk soort mensen aan. Bij Trump waren dat stafchefs, woordvoerders en ministers die meenden het ‘stabiele genie’ te kunnen sensibiliseren. Totdat ze erachter kwamen dat Trump in zijn parallelle universum niet bij te sturen viel en ze zich vol schaamte over hun tijdelijke loyaliteit van hem afwendden.
Ook bij onze nationale versie zijn er bekwame mensen die hun tanden stuk hebben gebeten op een grilligheid die niet meer verandert. Degenen die daarna om de populistische leider heen zijn blijven staan, zijn de ware gelovigen. Ze hebben last van een verblinding waarbij alleen de echte Messias ze de ogen nog kan openen. Ze debiteren een soort slogans – ‘er komen tribunalen en uw tijd komt nog wel!’ – waardoor je weet dat deze mensen niet meer door de rede gered kunnen worden, maar verlost moeten worden.
Tot slot zijn er mensen die wel degelijk een gebrek aan beschaving zien bij Trump en onze nationale variant en toch op hem stemmen. Voor hen is de ‘stabiele genie’ een kromme stok om een rechte slag mee te slaan. Of zoals het in het Midden-Oosten werkt, de vijand van mijn vijand is voor nu even mijn vriend. Trumps vijandigheid richting de ‘liberals’ paste in het politieke straatje van evangelicals en verklaarde deze onheilige alliantie.
Op eenzelfde manier zijn er nu mensen - zeker ook christenen - die zo van overtuigd zijn dat de huidige aanpak van deze coronacrisis heilloos is, dat ze van ellende in de armen vallen van het opperhoofd van het verzet tegen het coronabeleid en hun oren laten hangen naar de opruiende praatjes van de profeet van het verzet. Deze mensen zou ik willen vragen: kunnen we weer normaal praten? En het redelijke deel van het politieke spectrum zou ik willen vragen: zullen we het belangrijke debat over grondrechten, vrijheden en bescherming van minderheden niet langer overlaten aan een pseudo-messias maar het gewoon zelf voeren?
