Ons belastingstelsel is stuk.. en vandaag presenteert de ChristenUnie een nieuwe
Ons belastingstelsel is stuk. Het is veel te ingewikkeld geworden, het is niet rechtvaardig en het is veel te individualistisch. Vandaag presenteren wij als ChristenUnie met overtuiging en gepaste trots ons – door het Centraal Planbureau doorgerekende – voorstel (PDF) voor een grondige belastinghervorming. We laten daarmee zien dat het echt kan: een eenvoudiger stelsel, dat de welvaart rechtvaardiger verdeelt en ons ruimte geeft voor wat echt telt, ons aanmoedigt tot saamhorigheid en zorg voor elkaar. Het kan. Als je het maar wilt. En wij willen het.
Niet lang geleden zette collega Klaas Dijkhoff de liberale verworvenheden op een rijtje en concludeerde: ‘Wij hebben gewonnen.’ En hij heeft gelijk. Ook het huidige belastingstelsel is een feest voor het individualisme. Alle grote politieke partijen hebben dit feest meegevierd of durfden het niet te verstoren. Maar ondertussen is het bepaald geen feest voor mensen die dolgraag de ruimte zouden krijgen om hun werk te kunnen combineren met zorg voor hun kinderen, hun ouders. Het is ook bepaald geen feest voor hardwerkende Nederlanders die aan het eind van hun salaris vaak nog een stuk maand overhouden. Het is ook bepaald geen feest voor al die ouders die ten onrechte werden beschuldigd van fraude met toeslagen en daarmee in enorme ellende werden gestort. En het is allerminst een feest voor de schepping, die zucht en lijdt omdat de vervuiler te weinig betaalt en ermee wegkomt.
Met deze christelijk-sociale belastinghervorming willen we het feest dat veel Nederlanders niet hebben kunnen meevieren, graag opbreken. Het moet maar klaar zijn. Maar zo’n stoer voornemen is makkelijker opgeschreven en gezegd dan dat je een nieuws stelsel hebt uitgedokterd en doorgerekend. Daarom zijn we in deze kabinetsperiode aan de slag gegaan met een groep van onze ‘best and brightest’. Zij hebben de rechtvaardige uitgangspunten van een belastingstelsel geformuleerd, een nieuw stelsel van de grond af opgebouwd en door de onafhankelijke rekenmeesters van het CPB laten beoordelen (PDF). Een speciale vermelding daarbij verdient Pieter Grinwis, die hierin het voortouw heeft genomen. En vandaag is het zover en leggen we onze kaarten op tafel. Dat is hard nodig ook.
Na de ellende voor al die door de toeslagenaffaire getroffen gezinnen moet het maar afgelopen zijn met ons uiterst complexe stelsel waarin goedwillende Nederlanders verdwalen en onterecht van fraude beschuldigd kunnen worden. We schaffen daarom de toeslagen af en maken het stelsel veel eenvoudiger en overzichtelijker. We introduceren een maandelijks uit te keren belastingkorting per huishouden. Zoals huizenbezitters maandelijks hun hypotheekrenteaftrek terug kunnen krijgen, zo krijgt ieder huishouden een korting die is gebaseerd op de samenstelling ervan. Het is het einde aan de onrechtvaardige ongelijke behandeling tussen een- en tweeverdieners. En ook niet onbelangrijk, uitwonende studenten verlossen we van het leenstelsel en geven we een basiskorting van 500 euro per maand. Het is de inlossing van onze belofte om studenten in zowel bachelor als master-fase weer een basisbeurs te geven.
Nadat gezinnen – zoals de Rabobank berekende – al veertig jaar lang hun koopkracht nauwelijks hebben zien stijgen terwijl de economie maar doorgroeide, moet het maar over zijn met deze onrechtvaardige verdeling van onze welvaart. We introduceren daarom een stelsel waarin burgers minder belast worden, kapitaal en vervuiling meer belast worden en waarin belastingontwijking door grote bedrijven wordt tegengegaan. Daarnaast verhogen we het wettelijk minimumloon, zodat de groeiende groep van ‘werkende armen’ geholpen wordt en je van een gewone baan en een normale werkweek weer kunt rondkomen. In de doorrekening gaan alle verschillende groepen er gemiddeld op vooruit
Nadat een hele generatie fiscaal en anderszins is aangemoedigd om de studieschulden op te laten lopen, genoegen te nemen met tijdelijke en matig betaalde contracten waardoor ze steeds harder werkt en steeds minder tijd en geld heeft voor kinderen, is het nu de hoogste tijd voor een belastingstelsel dat niet alleen rechtvaardiger is, maar ook meer ruimte biedt voor meer saamhorigheid en gezinsleven. We breken met de individualistische prikkels richting wat ons eerder minder gelukkig maakt en bieden we ruimte aan wat ons wel gelukkig maakt. Het zijn de financiële en fiscale voorwaarden voor een zorgzame samenleving en voor ruimte voor wat echt telt.
De afgelopen drie jaar dat we als ChristenUnie in het kabinet zaten, hebben we gefunctioneerd in een belastingstelsel dat we geërfd hebben van vorige kabinetten. Door onze inzet in deze periode gaat er nu een miljard euro extra naar gezinnen. Jaarlijks. We hebben met kunst- en vliegwerk ervoor gezorgd dat de kloof tussen gezinnen die van één inkomen moeten rondkomen (‘eenverdieners’) en huishoudens met twee salarissen niet nóg groter is geworden. We hebben ons sterk gemaakt voor mensen met een smalle beurs zodat ook zij meer overhouden. Als coalitie hebben we de lasten voor burgers verlaagd, nadat ze in de vorige crisis jarenlang waren verhoogd.
Dat zijn echte resultaten, maar ik heb altijd beseft dat het allemaal reparaties zijn van de haperende machine van het individualisme die aan het einde van zijn levenscyclus is. We zijn klaar met de roestige schroefjes en kabelbindertjes die de boel wat corrigeren en klunzig bij elkaar houden. Het is tijd voor een nieuwe ‘machine’.
Als voorman van deze mooie christelijk-sociale partij ben ik dankbaar voor wat we in deze kabinetsperiode hebben kunnen bereiken. Ik probeer me er steeds zo goed mogelijk voor te verantwoorden, ook als dingen niet lukken. Maar met 17 maart in aantocht moeten we met onze Gideonsbende nu vooral vooruit gaan kijken en gaan kiezen voor wat echt telt.
Er is een omslag nodig van het individualisme naar saamhorigheid.
Van een onrechtvaardige naar een rechtvaardige verdeling van onze welvaart.
Van uitputting van de schepping naar goede zorg voor wat God ons heeft toevertrouwd.
Daarom hebben we ons deze periode niet alleen gericht op de uitvoering van het regeerakkoord, maar ook op de vernieuwing van onze christelijk-sociale agenda en het doordenken van nieuwe voorstellen. Dit voorstel voor een grondige belastinghervorming is er de vrucht van.
Op hoop van zegen!
Download hier de Notitie over onze Belastingvisie 2030 (PDF)
Download hier de doorrekening van ons plan door het Centraal Planbureau (PDF)
