Ons alternatief na het leenstelsel
Ruim een jaar geleden lanceerde de ChristenUnie samen met andere politieke partijen en (jongeren)organisaties Coalitie-Y. Het meest in het oog springende punt: de terugkeer van een basisbeurs. Dit moment markeerde een omslag. De ChristenUnie heeft zich altijd verzet tegen het leenstelsel. Na het manifest van Coalitie-Y keerden zelfs initiatiefnemers van dit mislukte stelsel het de rug toe. Een Kamermeerderheid is inmiddels definitief tegen het leenstelsel en spreekt zich uit voor de terugkeer van een vorm van basisbeurs. De grote vraag is echter wel: hoe ziet deze er dan uit?
Vandaag presenteert de ChristenUnie haar plan. We willen dat uitwonende studenten voortaan 500 euro per maand van de overheid krijgen. Die studietoelage voor uitwonende studenten is onafhankelijk van het inkomen van de ouders. Jongeren mogen ook bijverdienen. Pas wanneer iemand meer dan 20.000 euro per jaar bijverdient, wordt de toelage geleidelijk minder. Voor thuiswonende studenten is er een toelage van maximaal 300 euro, die afhankelijk van het inkomen van de ouders kan afnemen tot minimaal 150. Die toelage is wel afhankelijk van het huishoudinkomen. Met dit plan komt er meer rust en ruimte voor jongeren. De bedragen gelden voor MBO-ers, HBO-ers en WO-ers.
Ik spreek veel met jongeren, ook in het kader van Coalitie-Y. Een veelgehoorde klacht was dat de hoogte van de uitwonende beurs afhankelijk was van het inkomen van de ouders, terwijl je als uitwonende student toch eigenlijk zelfstandig je eigen huishouden ‘runt’. Met de studietoelage voor uitwonende studenten, zoals wij die voorstellen, wordt de zelfstandigheid van uitwonende studenten erkend.
In de gesprekken met studenten hoor ik vaak indringende verhalen. Afgestudeerden beginnen hun werkende leven met een studieschuld die voelt als een molensteen om hun nek. En dat terwijl betaalbare woningen bijna niet te vinden zijn en jongeren veelal van flexcontract naar flexcontract moeten hoppen. Juist vanwege deze verhalen zijn we Coalitie-Y gestart. Vorige week nog bleek dat onder het leenstelsel minder mbo’ers besluiten door te studeren aan het hbo. Financiële belemmeringen horen geen rol te spelen in de keuze om al dan niet door te studeren.
Reden genoeg dus om nu voor eens en altijd de bijl te zetten in het leenstelsel en met een goed alternatief te komen.
Dit plan is onderdeel van een volledige herziening van het belastingstelsel, die de ChristenUnie binnenkort zal presenteren. Morgen spreken we in de Tweede Kamer over de begroting van het ministerie van onderwijs, en daarom vertel ik vandaag alvast over ons alternatief voor het leenstelsel. Wat mij betreft krijgt dit plan een prominente plek in het regeerakkoord van een nieuw kabinet.
Zo hebben we aandacht voor wat écht telt: een goede, eerlijke start voor jongeren.
