Verslag werkbezoek commissie Buitenlandse Zaken aan Saoedi-Arabië
De vaste Kamercommissie Buitenlandse Zaken heeft tijdens het meireces een werkbezoek afgelegd aan Saoedi-Arabië. De commissie, met Tweede Kamerleden van GroenLinks, VVD, CDA, PvdA, D66, SGP en delegatieleider Joël Voordewind (ChristenUnie), was uitgenodigd door het Saoedische parlement, de Shura Council. De Kamerleden lieten zich informeren over verschillende onderwerpen zoals de actuele (handels)relatie met Nederland, mensenrechten en de interne hervormingen in het land.
Ook de buitenlandse politiek van Saoedi-Arabië kwam aan de orde, waarbij ook de oorlog in Jemen en de spanningen met Iran niet onbesproken bleven. Het laatste werkbezoek van Kamerleden aan Saoedi-Arabië vond tien jaar geleden plaats. De delegatie Kamerleden bezocht Dammam, Riyad en Jedda en sprak met verschillende politici en vertegenwoordigers van belangenorganisaties en bedrijven.
Economie
Met de vicevoorzitter, Yahya al-Samaan en leden van het door de koning benoemde parlement is gesproken over het functioneren van de Shura Council. Ook is er gesproken over de economische hervormingen die kroonprins Mohammed Bin Salman wil invoeren om de Saoedische economie minder afhankelijk te maken van olie en buitenlandse arbeidsmigranten. Een aantal staatsbedrijven wordt (deels) geprivatiseerd en 30% van de werknemers moet vrouw zijn. Er zijn ook meer banen nodig voor de Saoedi’s zelf. Van Saoedische zijde werd benadrukt dat er ruimte is om de handelsbetrekkingen met Nederland verder te intensiveren. Tegelijkertijd vernam de delegatie nog steeds zorgen over de grote bureaucratie in het land en de hoge werkloosheid (24%). Toenemende belastingen, het intrekken van subsidies en verlies van goedkope arbeidsmigranten zijn ook punten van zorg.
Sociale ontwikkelingen
De delegatie werd geïnformeerd over de hervormingen op sociaal gebied die het land in een snel tempo doormaakt. Zo mogen de vrouwen autorijden, is het bijwonen van sportevenementen geaccepteerd en zijn bioscopen geopend en muziekconcerten toegestaan. Ook er zijn er op ontmoetingen geweest met buitenlandse religieuze leiders. Met de Mensenrechtenraad spraken de Kamerleden openhartig over de doodstraf, vrouwenrechten, godsdienstvrijheid, behandeling van mensenrechtenverdedigers in Saoedi-Arabië en de financiering van buitenlandse moskeeën.
Met betrekking tot de mensenrechten blijven er zorgen over het guardianship voor vrouwen, de regel dat mannelijke familieleden beslissingen nemen voor vrouwen. Ook zijn er zorgen over de doodstraf, godsdienstvrijheid en bescherming van vrouwelijke arbeidsmigranten tegen misbruik.
Buitenlandse politiek
Met de minister van Buitenlandse Zaken, Adel Al-Jubeir is ingegaan op de oorlog met Jemen en de toegang van hulpgoederen, de spanningen met Iran, het vredesproces met Israël en de Palestijnen en visaverruiming voor Nederlanders. Met de president van Jemen, Abd Rabbuh Hadi, die in ballingschap leeft in Saoedi-Arabië, is gesproken over de oorzaken van het conflict met de Houthi’s, de toegang van humanitaire goederen en scenario’s voor een vredesregeling. Tijdens het gesprek met de president van Jemen hoorde de delegatie twee ontploffingen van raketten die waren afgeschoten vanuit Jemen op Riyad. Dit bracht de oorlog opeens heel dichtbij.
Verder sprak de Nederlandse delegatie met de gouverneur van de oostelijke provincie, prins Saud bin Nayef al Saud, vertegenwoordigers van Saudi Aramco (de Saoedische oliemaatschappij), vertegenwoordigers van de VN, vertegenwoordigers van religieuze minderheden (sjiieten en christenen), jongeren, vrouwen en vertegenwoordigers van het Nederlandse bedrijfsleven (o.a. Shell, Unilever, Phillips, Strukton, KLM en Hak) en Nederlanders die werkzaam zijn in Saoedi Arabië.
Lange geschiedenis
De relatie tussen Saoedi-Arabië en Nederland kent een lange geschiedenis. In 1872 opende Nederland een consulaat in Jedda. De eerste buitenlandse bank was Nederlands en de eerste internationale luchtvaartmaatschappij die aanlandde in Dammam was KLM. Er wonen circa tweeduizend Nederlanders in Saoedi-Arabië en ons land is nog steeds één van de grootste investeerders in het land.
De delegatie bestond uit de volgende leden: Isabelle Diks (GroenLinks), Sven Koopmans (VVD), Agnes Mulder (CDA), Lilianne Ploumen (PvdA), Sjoerd Sjoerdsma (D66), Kees van der Staaij (SGP) en Joël Voordewind (ChristenUnie en delegatieleider).
(Bron: MinBuZa)
