Portretinterview met Tonnie Rozenkamp
Manager bij Auping
Tonnie is geboren en getogen in het kleine dorpje Hellendoorn. Hij komt uit een katholiek arbeidersgezin met zes kinderen. ‘Mijn ouders werkten allebei in een fabriek en met naaimachines: mijn moeder naaide laarzen en mijn vader naaide colberts’, vertelt Tonnie. De appel valt niet ver van de boom, want ook hij raakte verzeild in de textiel en confectie.
Met mijn neus in de boeken
‘Omdat we thuis niet veel geld hadden, kon ik geen studie volgen na de middelbare school. Daarom ben ik vrijwillig militair geworden’. Tonnie vertelt over zijn ervaringen in de militaire gevangenis in Nieuwersluis, waar hij werkte als instructeur-gevangenisbewaarder: ‘Deze tijd heeft me gevormd. Ik stond als 19-jarige nauw in contact met mensen die moeilijke situaties hadden meegemaakt.’ Tonnie deed hier niet alleen ervaring op met leiding geven, ook bood dit werk hem de kans om te gaan studeren. ‘Ik zat altijd te studeren. Dit was prima te combineren met mijn nachtdiensten. Zelfs wanneer mijn collega’s de kroeg in doken, zat ik met mijn neus in boeken.’
Tonnie blijkt niet snel genoeg te krijgen van studeren, want ook tijdens zijn latere banen bleef hij studies in de avonturen volgen. ‘Ik ben begonnen met een boekhoudkundige opleiding, administratieve opleiding, en de theorie van de politieopleiding, maar ben na ongeveer 4 jaar de bedrijfskundige kant op gegaan.’ Later volgde hij ook studies over confectie, textiel en personeelszaken. Tonnie gebruikte ook zijn creativiteit en schreef – weer in zijn eigen tijd - werkinstructies voor het produceren van producten: ‘Ik zocht dan uit hoe een product in elkaar gezet kan worden, keek welke stappen daarvoor nodig waren en hoeveel tijd dit kostte. Ik gebruikte daarvoor bijvoorbeeld mijn dienstwapen voor om uit elkaar en in elkaar te zetten’
Liefde voor het vak
Na zes jaren in de militaire dienst gaat Tonnie aan de slag bij EHCO KLM werkkleding, waar hij leiding gaf aan het bedrijfsbureau, het atelier, de snijzaal en de productontwikkeling. ‘Hier kreeg ik liefde voor het vak, de textiel en het confectioneren van kleding.’ Na tien jaar maakt hij een overstap en gaat hij aan de slag bij het modemerk Beach Life. Zowel bij EHCO KLM werkkleding en bij Beach Life werd de verandering ingezet om de productie te laten uitvoeren in lage loon landen. ‘Als je zag hoe gering daar de salarissen zijn, dan was het duidelijk wat je als bedrijf moest doen. Zo was dat gewoon. Nu sta ik daar anders in.’
De trend van industrialisatie terugdraaien
Door zijn ervaring in de confectie en textiel, wordt Tonnie gevraagd om bij Auping te komen werken. Hij vertelt over de historie van Auping: ‘Johannes Auping is begonnen als een smid in Deventer. Hij heeft de spiraalbodem uitgevonden.’ Door de jaren heen is de focus van staal en hout meer naar zachtere materialen gegaan. Uiteindelijk zijn de matrassen nu de grootste bron van inkomst.
Maar dat is niet de enige transitie die het bedrijf door de jaren heen heeft doorgemaakt. De filosofie van Auping is om de producten duurzaam, circulair en alleen in Nederland te ontwikkelen en produceren. ‘Vroeger maakte Johannes Auping alleen kachels op bestelling en kocht hij alleen het materiaal in wat voor die ene kachel nodig was. Hij had geen voorraad. Maar daarna kwam de industrialisatie om de hoek kijken. Alles moest in grote series worden geproduceerd. Wij willen deze trend terugdraaien en terug gaan naar alleen dat maken wat de klant heeft gekocht. De grootste verspiller van alle verspillingen is voorraad.’
"Elke grondstof die voor een product wordt gebruikt, moet ook weer kunnen worden hergebruikt."
Beeld: Niek Stam
Kartrekkers in ‘cradle to cradle’ en duurzaamheid
Hij noemt dat er jaarlijks 1,5 miljoen matrassen worden weggegooid in Nederland en als je die op elkaar stapelt dan is dat 1000x zo hoog als de Eiffeltoren. ‘Over het algemeen worden matrassen gerecycled: ze worden uit elkaar gehaald en er worden nieuwe producten van gemaakt. Die producten zijn vaak van mindere kwaliteit - denk aan het recyclen van papier - en worden uiteindelijk toch nog weggegooid. Tegelijkertijd zien we dat de fossiele grondstoffen die nodig zijn voor het maken van matrassen opraken. Daarom hebben wij de eerste circulaire matrassen ontwikkeld. Dat betekent dat de materialen die voor Auping matrassen worden gebruikt, omgesmolten kunnen worden en er weer nieuwe matrassen van even goede kwaliteit van kunnen worden gemaakt. Ondanks dat we maar een relatief klein en lokaal bedrijf zijn, zijn we echt kartrekkers op dit gebied’, vertelt Tonnie.
Deze cyclus is gebaseerd op het principe van cradle to cradle: elke grondstof die voor een product wordt gebruikt, moet ook weer kunnen worden hergebruikt zonder dat de grondstof zijn kwaliteit of waarde verliest.
‘Als we duurzaam willen produceren, dan moet dat vanuit Nederland. Dat kan zelfs goedkoper zijn dan de productie in lage loon landen, als je het maar goed lean organiseert’, vertelt Tonnie. Hij vertelt dat ze tijdens de coronacrisis naar aanleiding van een verzoek van een ziekenhuis in Deventer ook zijn gestart met de (tijdelijke) productie van mondkapjes. Deze worden nu geleverd aan het Landelijk Consortium Hulpmiddelen die ze voor de Nederlandse overheid verspreid in de zorg. Ook deze productie vindt alleen in Nederland plaats. ‘Het bedrijf is daarnaast CO2 neutraal georganiseerd: we hebben een dak vol zonnepanelen, een warmte en koude bron in de grond, grijswatersysteem en zo doen we alles wat we kunnen om duurzaam te werken. Bij deze filosofie past ook uitbuiting van mensen in lage loonlanden niet.’
Wereldindustrie moet nu grote stappen zetten
Waar Tonnie eerst dacht dat hij maar een jaartje of vier zou gaan werken voor het bedrijf, werkt hij er nu toch al zo’n 21 jaar. ‘Ik rolde van de ene uitdaging naar de ander. De filosofie om duurzaam en circulair te werken motiveert enorm.’ Maar het belangrijkste vindt Tonnie dat de filosofie ook breder ingezet gaat worden: ‘Er is meer urgentiegevoel nodig bij bedrijven en ondernemers. Als we nu niks doen, lopen we straks achter de feiten aan. Ergens eindigen de fossiele grondstoffen; we gebruiken meer dan ons toekomt. Het is nodig dat de wereldindustrie nu grote stappen gaat zetten en niet pas over tien jaar. Ik geloof dat we hierin grote dingen kunnen bereiken.’
