Bij een rechtvaardig en barmhartig migratiebeleid hoort een werkend terugkeerbeleid. Dit beleid faalt nu. Een kleine groep, vaak uit Noord-Afrikaanse landen afkomstige, asielzoekers zorgt voor overlast en criminaliteit. En het lukt maar niet om hen naar het land van herkomst terug te sturen. Om een gastvrij land te zijn voor wie onze steun echt nodig heeft, moeten we streng zijn aan de andere kant: wie geen blijvende plaats heeft in de Nederlandse samenleving, en ook terug kan, moet terug.

• Wel kunnen, niet willen. Migranten uit veilige landen die op goed geluk zijn binnengekomen en geen uitzicht hebben op asiel of een verblijfsvergunning moeten terug naar het land van herkomst. Nederland onderhoudt hier contact over met de landen van herkomst. Migranten die wel terug kunnen, maar dat niet willen, kunnen in detentie gehouden worden en worden uiteindelijk uitgezet.
• Sobere opvang. Detentie van onschuldige migranten die meewerken en in afwachting zijn van hun uitzetting kan worden vervangen door alternatieven, zoals een meldplicht en aparte sobere opvang. Waar vreemdelingendetentie, als laatste redmiddel, onvermijdelijk is, geldt een humaan regime: zo lang mogelijk uit cel, twee op een cel alleen vrijwillig en geen eenzame opsluiting (isolatie). Er wordt, net als bij reguliere detentie, ingezet op dagbesteding. Visitatie wordt verboden, bodyscans vormen waar nodig een alternatief.
• Goed toegerust personeel voor terugkeerprocedures. De Dienst Terugkeer & Vertrek heeft een complexe opdracht, waarbij veel van regievoerders gevraagd wordt. Er wordt geïnvesteerd in het opleiden van DT&V medewerkers, waarbij de nadruk ligt op een actieve houding die erop gericht is bijzondere omstandigheden van het individuele geval in kaart te brengen om zo een verantwoord vertrek tot stand te kunnen brengen.
• Bed, bad, brood en begeleiding. De Landelijke Voorziening Vreemdelingen (LVV), die bed, bad, brood en begeleiding regelt voor migranten zonder recht op verblijf, wordt uitgebreid en krijgt landelijke dekking. Deze voorziening richt zich op het krijgen van perspectief voor betrokkenen: een herhaalde asielaanvraag, remigratie of vertrek. Mensen in de LVV krijgen recht op juridische begeleiding, en er komt ook meer zorg voor (psychisch) zieke mensen in de LVV.

Op Europees niveau:

• Stel betere grensprocedures in. We willen rechtvaardige grensprocedures aan de buitengrenzen van Europa, in lijn met het migratiepact. Aan de grens wordt een eerste onderscheid gemaakt tussen kansrijke en minder kansrijke aanvragen voor verblijf. Aanvragen die minder kansrijk zijn worden altijd zorgvuldig getoetst, maar binnen een procedure die is gericht op snelle terugkeer, in centra aan de buitengrenzen van Europa. Dezelfde procedure kunnen lidstaten zelf toepassen. Er is altijd sprake van rechtsbescherming.
• Maak afspraken over terugkeer. In navolging van bijvoorbeeld Duitsland onderzoeken we of we tot Europese afspraken kunnen komen met landen waaruit veel migranten komen die geen recht op verblijf hebben. In ruil voor het snel terugnemen van deze migranten, komen er bijvoorbeeld mogelijkheden voor tijdelijke arbeidsvergunningen, zoals in Frankrijk al het geval is.