De basis van onze samenleving is de democratische rechtsstaat, gefundeerd op in het christendom gewortelde basiswaarden zoals menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid, vrijheid, verantwoordelijkheid, naastenliefde en ruimte voor verschil. En ondanks de duidelijke herkomst van deze waarden, hebben we er weinig van begrepen als we onze samenleving daarmee exclusief maken. Wie je ook bent, waar je ook vandaan komt en wat je ook gelooft: we vragen iedereen om zich vanuit eigen geloof en overtuiging te verbinden aan de kern van ons gezamenlijke leven in Nederland: de basiswaarden van de democratische rechtsstaat en de instituties die de rechtsstaat bewaken en beschermen. We willen dat onze Grondwet daarvan een belangrijk symbool wordt.

• Veranker onze waarden in de Grondwet. Er komt een preambule bij de Grondwet, waarin in ieder geval de belangrijkste waarden van de Nederlandse samenleving worden vastgelegd. Daarbij wordt ook de vastberadenheid van Nederland beschreven om menselijke waardigheid nationaal en internationaal te bevorderen.
• Verdedig onze (geestelijke) vrijheden. De vrijheid van godsdienst, vereniging, onderwijs en meningsuiting zijn belangrijke pijlers van de manier waarop we samenleven en mogen niet worden aangetast. Deze vrijheden gelden voor iedereen, juist ook voor minderheden. De gedachte dat vrijheid alleen geldt als je dingen doet of zegt die passen bij de seculier-liberale opvattingen van de meerderheid vormt een bedreiging voor de Nederlandse traditie van openheid, vrijheid en tolerantie.
• Recht op leven vastleggen. Het menselijk leven verdient volledige rechtsbescherming, vanaf de bevruchting tot aan de dood. We leggen dit recht op leven vast in de Grondwet.
• Respect voor elkaar. De recente uitbreiding van artikel 1 van de grondwet maakt duidelijk dat we in Nederland pal staan voor een respectvolle omgang met elkaar. Ongeacht je geloof, herkomst, geaardheid of identiteit.
• Oprichten Constitutioneel Hof. Rechters mogen wetten nu niet aan de grondwet toetsen. Dat verbod op constitutionele toetsing wordt afgeschaft. Nieuwe interpretaties van de betekenis van de grondwet zijn daarbij wel voorbehouden aan een in te stellen Constitutioneel Hof, dat zich op verzoek van de rechter over nieuwe rechtsvragen kan uitspreken en wetgeving ongrondwettelijk kan verklaren. Ook het parlement kan rechtsvragen aan dit Constitutioneel Hof stellen.
• Betere democratische borging van doorwerking internationale verdragen. Nederland moet invulling blijven geven aan het bevorderen van de internationale rechtsorde, maar de doorwerking van bepalingen uit internationale verdragen moet beter democratisch geborgd worden. Art. 93 van de Grondwet wordt daarom aangepast. Er komt een grondwettelijke en gewoon-wettelijke catalogus van verdragsbepalingen waarop bij de rechter een rechtstreeks beroep gedaan kan worden. Het parlement kan voortaan bij de ratificatie van verdragen, op voordracht van de regering, beslissen welke bepalingen daarin terechtkomen. Net als in andere Europese landen gebruikelijk is, wordt de Grondwet het hoogste recht.
• Huis van de Democratische Rechtsstaat. We missen een centrale plek waar het geboorteverhaal van ons land wordt verteld en gedeeld. Daarom komt er een Huis van de Democratische Rechtsstaat, bijvoorbeeld ingebed in een bestaand museum. Daar klinken de verhalen over de geboortepapieren van de Nederlandse staat, de Unie van Utrecht en de Acte van Verlatinghe. En we vieren het ontstaan van de kostbare rechten en vrijheden die we nu koesteren als de kern van onze democratische rechtsstaat.
• Geloofsvrijheid voor iedereen. Alle mensen hebben het recht om in vrijheid hun geloof en overtuiging te delen, met elkaar, met hun kinderen en in de samenleving. Iedereen heeft ook het recht om van geloof te veranderen. Eeuwenlange geloofstradities verdienen bescherming, zoals bijvoorbeeld de rituele slacht. De overheid mag wel regels stellen, bijvoorbeeld om het welzijn van dieren zo goed mogelijk te borgen.
• Erken de rol van kerken. De overheid erkent de bijzondere positie en beschermwaardigheid van kerkgenootschappen, waaronder in de wet alle geloofsgemeenschappen worden verstaan. De overheid voert regelmatig overleg met de gezamenlijke kerken en met andere geloofsgemeenschappen over de belangrijke rol die zij in de samenleving spelen. Er is aandacht voor praktische hindernissen voor deze vrijheid, zoals huisvestingsvraagstukken.
• Veranker onze talen in de grondwet. De Nederlandse en Friese taal, evenals de Nederlandse Gebarentaal, worden grondwettelijk verankerd. Op gelijke wijze wordt in het Caribisch deel van Nederland recht gedaan aan de overige talen in het Koninkrijk; Papiaments en Engels.
• Hogere maximumstraffen bij misdrijven vanwege geaardheid, afkomst of religie. Geweld tegen twee mannen die hand in hand lopen, het bekladden van een moskee of het vernielen van een Joods restaurant zijn haatmisdrijven. Als er sprake is van een discriminatoir motief bij een misdrijf, geldt een strafverzwaringsgrond. Daardoor zijn zwaardere straffen mogelijk en markeren we als samenleving dat we haat niet accepteren.
• Racisme bannen we alleen samen uit. We werken aan een coalitie tegen racisme, met vertegenwoordigers uit verschillende gemeenschappen, maatschappelijke organisaties en politieke partijen. Dat moet leiden tot een breed gedragen krachtige aanpak om racisme tegen te gaan op de arbeidsmarkt, rond wonen, onderwijs, zorg, sport of het optreden van de overheid. Met meer expertise binnen de politie, integere sollicitatieprocedures, uitbanning van discriminerende algoritmesystemen en strikte handhaving.
• Aandacht voor slavernijverleden. Het is belangrijk dat er excuses zijn gemaakt voor het Nederlandse slavernijverleden. Daarmee is het boek niet dicht. De overheid spant zich in om ongelijkwaardigheid als gevolg van slavernij en het koloniaal verleden tegen te gaan, in het hele Nederlandse Koninkrijk en wereldwijd. Ook wordt werk gemaakt van het vergroten van kennis van en bewustwording over het slavernijverleden en het koloniale verleden van ons land, met oog voor de verschillende gemeenschappen en eigen unieke geschiedenis.
• Voorkom discriminatie door de overheid. De overheid en haar uitvoeringsorganisaties spannen zich in om discriminatie op grond van afkomst en institutioneel racisme te voorkomen. Het gebruik van gegevens als nationaliteit en etniciteit is niet toegestaan in risicoprofielen in wetshandhaving.
• Gebruik kennis om antisemitisme, extremisme en radicalisering te bestrijden. Op elke school wordt onderwijs gegeven over de Holocaust, antisemitisme, radicalisering en extremisme.